Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 34: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt

 Thế nào là ngôn ngữ sinh hoạt?- Các dạng biểu hiện của ngôn ngữ sinh hoạt?Ngôn ngữ sinh hoạt: Là lời ăn tiếng nói hàng ngày dùng để trao đổi thông tin, ý nghĩ, tình cảm đáp ứng những nhu cầu trong cuộc sống Ngôn ngữ sinh hoạt có 2 dạng:	+ Dạng nói	+ Dạng viếtPhong c¸ch ng«n ng÷ sinh ho¹tTiết: 34II - Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt1. Tính cụ thể=> Đặc trưng thứ nhất của PCNN sinh hoạt là tính cụ thể: cụ thể về hoàn cảnh, con người, diễn đạt v.v Địa điểm, thời gian cụ thể Người nói, người nghe cụ thể Đích lời nói cụ thể Cách diễn đạt cụ thể( Buæi tr­a, t¹i khu tËp thÓ, Ph­¬ng vµ Lan gäi H­¬ng)- H­¬ng ¬i, ®i häc ®i!( Im lÆng)- H­¬ng ¬i! §i häc ®i!- G× mµ Çm Çm lªn thÕ chóng mµy! Kh«ng cho ai ngñ ng¸y n÷a µ ( tiÕng mét ng­êi ®µn «ng nãi to)- C¸c ch¸u ¬i, khÏ chø! §Ó cho c¸c b¸c ngñ tr­a víiH­¬ng ¬i, nhanh lªn con. ( TiÕng mÑ H­¬ng nhÑ nhµng)- §©y råi, ra ®©y råi!- Gím! ChËm nh­ rïa Êy ! C« phª b×nh chÕt th«i !H«m nµo cïng chËm ! L¹ch bµ l¹ch b¹ch nh­ vÞt bÇu Êy! Buæi tr­a, t¹i khu tËp thÓG× mµ- Gím!ChËm nh­ rïa Êy !chÕt th«iL¹ch bµ l¹ch b¹ch2. Tính cảm xúc- 	Mỗi người nói, mỗi lời nói đều biểu hiện thái độ, tình cảm- 	Từ ngữ có tính khẩu ngữ và thể hiện cảm xúc- 	Kiểu câu giàu sắc thái tình cảm=> Dấu hiệu thứ hai của PCNN sinh hoạt là tính cảm xúcTõ ng÷Tõ th«ng th­êng Líp tõ khÈu ng÷- X­ng h«- Kh¼ng ®Þnh, phñ ®ÞnhGäi tªn- Hµnh ®éng- Tr¹ng th¸ianh – t«i, anh – em, b¹n – m×nhcã – kh«ngtr¨m ngh×n, hai, bÞ thua lç®i, ch¹y, trènc¨m uÊt, næi khïng, rÊt ®«ng, ®iÖu qu¸.Mµy – tao, ®¹i ca – tiÓu ®Ö, «n con – tao. Xong, ®ÕchlÝt, ngâng, mãm.TÐ, ph¾n, lñitøc sÆc tiÕt, ®iªn tiÕt, ®«ng ¬i lµ ®«ng, ®iÖu ch¶y n­ícC©uAnh cã ®i ®­îc kh«ng?Em ¨n c¬m ch­a?Bè mÑ em ®Òu lµ gi¸o viªnTÐ chø?C¬m ch­a?Gi¸o tuèt3. Tính cá thể- Giọng nói- Cách dùng từ ngữ, lựa chọn kiểu câu=> Lời nói là vẻ mặt thứ hai của con người, cần lựa chọn cách nói năng phù hợp* KẾT LUẬN: - Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt: là phong cách mang dấu hiệu đặc trưng của ngôn ngữ dùng trong giao tiếp sinh hoạt hàng ngày - PCNN sinh hoạt có 3 đặc trưng: Tính cụ thể, tính cảm xúc, tính cá thểIII – Luyện tậpNhóm 1: Bài 1 ( SGK – 127)Nhóm 2: Bài 2 ( SGK – 127)Nhóm 3, 4: Bài 4 : Hãy tưởng tượng và ghi lại những trao đổi về buổi dã ngoại giữa các bạn cùng lớp theo phong cách ngôn ngữ sinh hoạtBài tập 1 ( SGK – 127) Ngôn ngữ sử dụng trong đoạn trích của Đặng Thùy Trâm mang đặc trưng PCNN sinh hoạt:- Tính cụ thể: + Thời gian: Đêm khuya	 + Không gian: Núi rừng- Tính cảm xúc: 	 + Giọng điệu thân mật, câu nghi vấn, cảm thán	 + Từ ngữ: “Chia ly”, “cảnh đau buồn”..- Tính cá thể: Bộc lộ tâm hồn giàu cảm xúc, đời sống nội tâm phong phúBài tập 2 ( SGK – 127)Dấu hiệu của PCNN sinh hoạt thể hiện:- Từ xưng hô: mình – ta, cô – anh- Ngôn ngữ đối thoại: “có nhớ ta chăng”, “hỡi cô yếm trắng”- Lời nói hàng ngày: “mình về”, “ta về”, “lại đây đập đất trồng cà”