Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết 76: Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ học hôm nay Trường thpt sông công Tiết thứ 76 :Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (Trích chinh phụ ngâm )Nguyên tác chữ hán : đặng trần côn Bản diễn nôm : đoàn thị điểm Giáo viên : Nguyễn thị thu hà Thủa trời đất nổi cơn gió bụi Khách má hồng nhiều nỗi chuân chuyên Xanh kia thăm thẳm từng trên Vì ai gây dựng cho nên nỗi này ... I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả và dịch giả :a. Tác giả : Đặng Trần Côn Sống khoảng nửa đầu thế kỷ XVIII, chưa rõ năm sinh và năm mất . Quê quán : Nhân Mục -Nhân Chính _Thanh Xuân – Hà Nội . Danh sĩ nổi tiếng hiếu học và tài ba ,tính tình phóng túng không muốn ràng buộc trong việc khoa cử .- Sáng tác : Chinh phụ ngâm và thơ ,phú chữ Hán .b. Dịch giả : Đoàn Thị Điểm (1705 -1748 )-Hiệu : Hồng Hà nữ sĩ .Quê : Giai Phạm –Văn Giang –Kinh Bắc ( Hưng Yên )Tư chất thông minh , tài sắc vẹn toàn . Sáng tác : Truyện Truyền kỳ tân phả ,dịch Chinh phụ ngâm .- Có thuyết cho rằng dịch giả là Phan Huy Ich (1750 -1822 2.Tác phẩm : Chinh phụ ngâm Hoàn cảnh sáng tác : Khoảng những năm 40 của thế kỷ XVIII.b.Nhan đề : Khúc ngâm của người phụ nữ có chồng đi chinh chiến .c. Thể loại : Gồm 478 câu thơ Nguyên tác : Thể trường đoản cú .Bản diễn Nôm : Thể thơ song thất lục bát . 408 câu .2.Tác phẩm : Chinh phụ ngâm d. Giá trị cơ bản : -Nội dung : +Oán ghét chiến tranh phi nghĩa . +Khát khao tình yêu ,hạnh phúc lứa đôi.Nghệ thuật : Bút pháp trữ tình ,miêu tả nội tâm sâu sắc .Trang bỡa bản Chinh phụ ngõm thời Gia Long được Nguyễn Văn Xuõn tỡm thấy ở Huế  “Chàng thỡ đi cừi xa mưa giú      Thiếp lại về buồng cũ gối chăn      éoỏi trụng theo đó cỏch ngăn     Tuụn màu mõy biếc, trải ngần nỳi xanh ”“Thuở trời đất nổi cơn giú bụi      Khỏch mỏ hồng nhiều nỗi truõn chuyờn    Xanh kia thăm thẳm tầng trờn      Vỡ ai gõy dựng cho nờn nỗi này      Trống Trường Thành lung lay búng nguyệt      Khúi Cam Tuyền mờ mịt thức mõy     Chớn tầng gươm bỏu trao tay      Nửa đờm truyền hịch định ngày xuất chinh”“Trải mấy thu, tin đi tin lại      Tới xuõn này tin hóy vắng khụng      Thấy nhàn, luống tưởng thư phong     Nghe hơi sương, sắm ỏo bụng sẵn sàng”     Nghệ thuật tả nội tõm.Ngoại cảnhHành độngNgoại hỡnhSự cụ đơn, lẻ loi, đau buồn, nhớ nhung.Đề cao quyền sống, sự trõn trọng khỏt vọng về hạnh phỳc lứa đụi, oỏn ghột chiến tranh phi nghĩa.Giỏ trị hiện thực, nhõn đạo.Ii. Đọc - hiểu đoạn tríchCảm nhận chung :- Tình cảnh và tâm trạng của người chinh phụ sống cô đơn ,buồn khổ trong thời gian dài người chồng đi đánh trận, bặt vô âm tín ,không biết ngày trở về . 2 Vị trí và bố cục :Vị trí : Từ câu 193 -216 .Bố cục : Có 2 cách : (16 câu đầu và 8 câu cuối )+8 câu đầu : Nỗi cô đơn ,lẻ bóng của người chinh phụ .+8 câu tiếp : Nỗi sầu muộn triền miên .+8 câu cuối : Nỗi nhớ thương đau đáu ,khát khao hạnh phúc .3. Tìm hiểu văn bản :a. Tám câu thơ đầu :- Không gian : Hiên vắng .- Trong phòng - Hẹp vắng lặng ,hắt hiu-Tâm trạng khắc khoải ,bế tắc tù túng -Hành động :-Dạo từng bước -Rủ thác đòi phen -Lặp đi lặp lại ,không mục đích ,vô nghĩa Lẻ loi,đợi chờ ,khát khao đoàn tụ . Ngồi rèm rủ thác đòi phen Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước,(Cảnh lẻ loi ngoài hiên )Ngồi rèm thưa rủ thác đòi phen. (Cảnh lẻ loi trrong nhà ) Ngoài rèm thước chẳng mách tin,( Cảnh lẻ loi ban ngày ) Trong rèm, dường đã có đèn biết chăng ?(Cảnh lẻ loi ban đêm )Cô đơn tuyệt đối3. Tìm hiểu văn bản :a. Tám câu thơ đầu :- Không gian : Hiên vắng .- Trong phòng - Hẹp vắng lặng ,hắt hiu.-Tâm trạng khắc khoải ,bế tắc tù túng. -Hành động :-Dạo từng bước -Rủ thác đòi phen -Lặp đi lặp lại ,không mục đích ,vô nghĩa Lẻ loi,đợi chờ ,khao khát doàn tụ .- Hình ảnh :- Ngọn đèn Không gian mênh mông. Cực tả nỗi cô đơn,vô vọng. Thủ pháp “đêm tàn đối bóng” Bóng người - Hoa đèn Tàn lụi Mất hết sức sống ==> Con người bị “vật hóa ”tựa “tàn đèn ”- Ngôn ngữ : Bi thiết .Buồn rầu .Chiếc bóng câm lặng ,tuyệt vọng bế tắc .Với lối miêu tả gián tiếp và trực tiếp ,đoạn thơ đã khắc họa tâm trạng tuyệt vọng bế tắc , cô đơn đến cùng cực của người chinh phụ. Nghệ thuật tả nội tõm.Ngoại cảnhHành độngNgoại hỡnhSự cụ đơn, lẻ loi, đau buồn, nhớ nhung.Đề cao quyền sống, sự trõn trọng khỏt vọng về hạnh phỳc lứa đụi, oỏn ghột chiến tranh phi nghĩa.Giỏ trị hiện thực, nhõn đạo.Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ học hôm nay Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ học hôm nay Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ học hôm nay Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ học hôm nay