Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết thứ 34: Tỏ lòng

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớpTá lßng( ThuËt hoµi ) Phạm Ngũ LãoTiết 34:I.TÌM HIEÅU CHUNG:1.Taùc giaûTrình bày nét chính về tác giả Phạm Ngũ lão?- > Là người văn võ song toàn, có công lớn trong kháng chiến chống quân Nguyên - Mông.2. Baøi thô “ Toû loøng”: a. Hoaøn caûnh saùng taùc:cuoäc khaùng chieán choáng Nguyeân Moâng laàn thöù 2 ( 1285)Chữ “Đông” + boä A = chữõ “Trần” Hào khí Đông A: Hào khí thời Trần Giặc Mông-Nguyên xâm lượcTrận Vân Đồn của Trần Khánh Dư, quân ta thắng lớnTrận Tây Kết-Hưng Đạo Vương chém đầu Toa ĐôTrận Vạn Kiếp-Hưng Đạo Vương cùng các tướng đại thắngTrận biên giới-Phạm Ngũ Lão cùng các tướng phục kích Thoát HoanTrận trên sông Bạch Đằng 1288Kháng chiến thắng lợi* Nhan ®Ò:Bµy tá nçi lßngc. Bè côcb.Nhan đề-ThÓ lo¹i:* ThÓ lo¹i: 1.Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời TrầnHành động: “Hoành sóc”Tư thế hiên ngang, vững chãi, sẵn sàng chiến đấua.Câu 1: Hình tượng người tráng sĩ-Tầm vóc:+Không gian: rộng lớn+Thời gian: Dài lâu, không hạn định Lớn lao, kì vĩ, sánh cùng trời đất Dựng lên chân dung người tráng sĩ vệ quốc thuở “bình Nguyên” hùng dũng, hiên ngang, oai phong, lẫm liệt, mang tầm vóc vũ trụ.II. ÑOÏC – HIEÅU:Hình tượng con người nhà Trần hiện lên như thế nào?b.Câu 2: Hình tượng quân đội thời Trần- Hình ảnh: “tam quân” quân đội - dân tộc thời Trần- Thủ pháp so sánh, phóng đại:+ Tì hổ (như hổ báo) Cụ thể hóa sức mạnh thể chất của toàn dân tộc: Vô địch, phi thường.+ Khí thôn ngưu:Khái quát hóa sức mạnh tinh thần của dân tộc: Sức mạnh tiến công như vũ bão, quyết chiến quyết thắng mọi kẻ thù xâm lượcThể hiện sự ngợi ca, niềm tự hào về sức mạnh dân tộc.Thể hiện sinh động hình tượng người tráng sĩ lồng trong hình tượng dân tộc mang ý nghĩa khái quát, gợi lên hào khí dân tộc thời Trần - “Hào khí Đông A”1.Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần2.Hai câu cuối: Nỗi lòng tác giảa. Câu 3: Cái “chí” của người anh hùng- “Công danh”Lý tưởng sống của người trai thời phong kiến.- “Nợ” Ý thức về nghĩa vụ, trách nhiệm công dân với đất nước trong hoàn cảnh giặc xâm lăng Cái “chí” thể hiện ở lí tưởng sống đẹp đẽ: Quyết tâm thực hiện, hoàn thành trách nhiệm đối với đất nước.Quan niệm làm trai của tác giả qua câu thơ thứ ba?b. Câu 4: Cái “tâm” của người anh hùngNỗi “thẹn”Vì tự thấy kém cỏi so với Vũ hầu về tài thao lượcVì chưa báo đáp được ơn vua, nợ nướcCái “tâm” thể hiện ở hoài bão cao cả: mong có được tài cao, chí lớn đóng góp cho đất nước Cái “tâm” của con người có nhân cách lớn. Lời bày tỏ, niềm trăn trở về khát vọng lập công danh để thỏa “chí nam nhi” và cũng là khát vọng được đem tài trí “tận trung báo quốc”-Lẽ sống lớn của con người thời đại Đông A.2.Hai câu cuối: Nỗi lòng tác giả1. Nghệ thuật- Ngôn từ cô đọng, hàm súc, thiên về thủ pháp gợi, gây ấn tượng.- Bút pháp nghệ thuật hoành tráng có tính sử thi:- Hình ảnh giàu sức biểu cảm.2. Ý nghĩa của văn bảnThể hiện lí tưởng cao cả của danh tướng Phạm Ngũ Lão, khắc ghi dấu ấn đáng tự hào về một thời kì oanh liệt, hào hùng của lịch sử dân tộc.III. Tổng kết