Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tiết: Uy - Lit - xơ trở về (Trích sử thi “Ô - đi - xê”) Hô - me - rơ

Uy - lit - xơ trở về( Trích sử thi “Ô - đi - xê” ) Hô - me - rơNhững nội dung lớnGiới thiệu chung 1. Tác giả Hô - me - rơ 2. Tác phẩm Ô - đi - xê 3. Vị trí đoạn tríchB. Đọc - hiểu Văn bản 1. Tình huống sử thi. 2. Tâm trạng của Pê - nê - lốp trước sự kiện Uy - lít - xơ trở về. 3. Cuộc đấu trí giữa Uy - lít - xơ và Pê - nê - lốp C. Kết luận1. Tác giả Hô - me - rơHomer and His Guide, by William-Adolphe Bouguereau (1825-1905)2. Tác phẩm “Ô -đi -xê”a. Nguồn gốc, đề tàib. Tóm tắt Tác phẩmc. Giá trị nội dung và nghệ thuật3. Vị trí đoạn trích- ”Uy - lit -xơ trở về” Trích: Khúc ca 23B. Đọc - hiểu Văn bản 1. Tình huống sử thi:- Uy - lít - xơ đã trải qua bao gian lao thử thách mới trở về được quê hương xứ sở.Tại mảnh đất quê nhà chàng còn phải chiến đấu với bọn người cầu hôn. Cuộc chiến thắng lợi nhưng hạnh phúc vẫn chưa mỉm cười với chàng. Pê - nê - lốp đã không nhận ra chồng → tình huống đầy kịch tính]2. Tâm trạng của Pê - nê - lốptrước sự kiện “Uy - lít -xơ trở về ”a. Trước sự tác động của nhũ mẫu Ơ - ri - clêb. Trước sự tác động của Tê -lê - mácTrước sự tác động của nhũ mẫu Ơ -ri - clêa.1 Nghe nhũ mẫu thông báo, Pê - nê -lốp không tin, bởi hai lẽ: + Một mình Uy - lít - xơ không thể giết chết bọn cầu hôn + Uy - lít - xơ đi biền biệt hai mươi năm, hết hi vọng trở vềa.2.Nhũ mẫu đưa ra chứng cớ giàu sức thuyết phục: vết sẹo ở chân Uy - lít - xơa.3. Lòng nàng bắt đầu có sự phân vân, nàng trấn an nhũ mẫu và cũng tự trấn an mìnhOdysseus and Euryclea, by Christian Gottlob Heyne Telemachus and Mentor a.4.Đối mặt với Uy - lít - xơ : “nàng vẫn ngồi lặng thinh trên ghế hồi lâu” mà trong lòng sửng sốt→Trước những lời tác động của nhũ mẫu, đặc biệt là giây phút gặp mặt Uy - lít - xơ, Pê - nê -lốp bàng hoàng, xúc động nhưng vẫn cố dằn lòng, nén tình cảm của mình, bởi nội tâm nàng đang có mối xung đột ghê gớm – xung đột giữa cái nghi ngờ và cái điều muốn tin là sự thực - Những lời trách của Tê - lê - mác đã tác động mạnh tới Pê -nê -lốp. Nàng bối rối, phân vân cao độ, nhưng vẫn thận trọng, giải thích cho con một cách khôn khéo Telemachus”Cánh cửa lòng” nàng Pê -nê -lốp thật sự “ kiên cố”. Sự tác động của nhũ mẫu Ơ -ri -clê và Tê lê mác làm cho tâm trạng của nàng không tránh khỏi bối rối, giờ phút gặp lại Uy -lít-xơ nàng không tránh khỏi xúc động dữ dội nhưng nàng đã không để cho trái tim yếu mềm → tâm trạng của một người phụ nữ từng trải, khôn ngoan, giàu bản lĩnh. -Thủ pháp lặp đi lặp lại những định ngữ có tác dụng khắc hoạ rõ tính cách nhân vậtPenelope3. Cuộc đấu trí giữa Uy -lít -xơ và Pê -nê -lốpUy -lít -xơ - Nhẫn nại, mỉm cười→ thái độ trầm tĩnh, tự tin - Trách mócnhờ kê giường→muốn thử thách lòng chung thuỷ của vợ -”giật mình”,giải được mật mã mà Pê -nê -lốp đưa ra Pê -nê -lốp - Không lay chuyển, thận trọng suy xét - Bác bỏ lời trách, nhắc đến chiếc giường đặc biệt→ nhạy cảm, thông minh - “bủn rủn cả chân tay”,chạy ngay ôm chồng Odysseus and Penelope by Francesco Primaticcio 1563). Trong cuộc đấu trí giữa Uy - lít -xơ và Pê -nê -lốp không ai là người chiến bại. Pê - nê - lốp dùng sự khôn khéo, thông minh để xác minh sự thật. Uy - lít -xơ cũng bằng trí tuệ nhạy bén, hiểu và đáp ứng điều thử thách Đây là sự gặp gỡ của hai trí tuệ, hai tâm hồnC. Kết luận chung1. Đoạn trích thể hiện khá tập trung chủ đề của sử thi “Ô -đi -xê”: - ngợi ca trí tuệ thông minh, sự khôn ngoan tỉnh táo, ngợi ca những tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng, cao quí của con người.C. Kết luận chung2. Đoạn trích cũng thể hiện những đặc điểm nổi bật của nghệ thuật sử thi: - xây dựng những tình huống đầy kịch tính, mô tả tâm lí qua ngôn ngữ, chân dung, hành động The fall of Troy by Johann Georg Trautmann (1713–1769) From the collections of the granddukes of Baden, Karlsruhe Penelope and the Suitors by John William Waterhouse (1912). Telemachus departing from Nestor, painting by Henry Howard (1769–1847) Odysseus and Nausicaä - by Charles Gleyre