Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Trao duyên - Trường THPT chuyên Thái Nguyên

Giáo viên: Nguyễn Thị Bích - Trường THPT Chuyên Thái Nguyên	 ( Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du )Đọc văn:trao duyên“”1. Vị trí:	+ Đoạn “Trao duyên” gồm 34 câu; từ câu 723-756  Đêm cuối cùng trước ngày ra đi theo Mã Giám Sinh,Thuý Kiều nhờ cậy Thuý Vân thay mình trả nghĩa Kim Trọng.2. ý nghĩa: -Về phương diện kết cấu: Bước ngoặt trong cuộc đời Thuý Kiều -Về phương diện chủ đề: Bi kịch tình yêu tan vỡ -Về phương diện nghệ thuật: Miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật.I. Vị trí và ý nghĩa 	 * Định hướng cảm nhận Bi kịch tình yêu tan vỡ và tâm trạng tuyệt vọng, đau đớn, tan nát của Thuý Kiều khi trao duyên cho em.II. Hướng dẫn đọc hiểu*Bố cục:+ Mười hai câu đầu: Kiều thuyết phục Vân nhận lời trả nghĩa chàng Kim+ Sáu câu tiếp: Kiều trao kỷ vật tình yêu+ Mười sáu câu kết: Tâm trạng Kiều sau khi trao duyên 1. Kiều thuyết phục Vân nhận lời trả nghĩa chàng Kim:+ Kiều thể hiện thái độ tin cậy, khẩn cầu, van nài đối với Thúy Vân+ Tâm sự về chuyện tình dang dở+ Ngày xuân em hãy còn dài+ Xót tình máu mủ+Thịt nát xương mòn Kiềm chế cảm xúc, dùng lý trí để thuyết phục em Lời thỉnh cầu tha thiết nhất Kiều thông minh, tinh tế, trọng ân nghĩa, sắc sảo 2. Kiều trao kỷ vật:- Chiếc vành- Bức tờ mây 2. Kiều trao kỷ vật- Chiếc vành- Bức tờ mây+ Đôi vòng xuyến Kim Trọng tặng Kiều + Tình yêu Kim Trọng gửi cho Kiều+ Tờ giấy ghi lời đính ước + Là bằng chứng tình yêu + Kiều không trao hẳn + Vân không phải là người sở hữuGiữDuyên này:Thúy Vân – Kim TrọngCủa chung+ Thúy Kiều – Kim Trọng – Thúy Vân + Tiếc nuối, xót xa + Tâm lý bản năng của phụ nữ 2. Kiều trao kỷ vật:- Chiếc vành- Tờ mây+ Đôi vòng xuyến Kim Trọng tặng Kiều + Tình yêu Kim Trọng gửi cho Kiều+ Tờ giấy ghi lời đính ước + Là bằng chứng tình yêu Mệnh bạc- Phím đàn- Mảnh hương nguyền+ Sau khi thề nguyền Kiều đánh đàn cho Kim Trọng nghe + Tình yêu của Kiều trao gửi chàng Kim + Tình yêu mặn nồng, mãnh liệt + Thiêng liêng Mất ngườiKiều trao kỷ vật với tâm trạng : 	- Giằng xé, đau đớn, xót xa, tiếc nuối 	- Mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm 	- Như trao đi sự sống của chính mình- Hướng tới Thúy Vân Tương lai Cái chết Trở về bằng oan hồn Cầu xin giải oan Tâm trạng bi quan, dằn vặt, nửa tỉnh, nửa mê- Hướng tới Kim Trọng Hiện tại Nỗi đau tình yêu tan vỡ Tiếc nuối tình yêu ngọt ngào Mặc cảm tội lỗiOán trách số phận Tâm trạng tuyệt vọng, bế tắc, khủng hoảng3. Tâm trạng nàng Kiều sau khi trao duyên:Diễn biến tâm trạng Thúy KiềuTrao kỷ vật: Tiếc nuối, xót xaThuyết phục Vân: Cảm xúc bi kịch chưa bộc lộTrao duyên xong: + Bi quan, bất lực + Tuyệt vọng, bế tắc, khủng hoảngChân dung nàng KiềuTrọn hiếu với cha mẹVẹn tình với người yêuÂn nghĩa với em gáiSâu sắc với chính mìnhNội dung:+ Phẩm chất cao quý của nàng Kiều+ Bi kịch tình yêu tan vỡ+ Sự đồng cảm, thấu hiểu của Nguyễn Du+ Lời tố cáo xã hội + Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật+ Sử dụng thành công lời độc thoại và đối thoại của nhân vật+ Khắc họa tính cách nhân vật qua diễn biến tâm trạng+ Nghệ thuật sử dụng ngôn từ và chất liệu dân gian, điển tích, điển cốNghệ thuật:III. Tổng kết:	“Kiều không muốn nêu gương về đạo nghĩa, nàng ứng xử như văn hóa thời trung đại đòi hỏi song không thôi nghĩ về thân phận, về hạnh phúc riêng tư. Do đó, nàng gần với con người thực, con người tự nhiên nhiều chiều chứ không phải một tấm gương đạo lý đơn giản, một chiều. 	Nhân vật Thúy Kiều của Nguyễn Du vì thế mà sinh động và chân thực hơn nhân vật Thúy Kiều trong Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân vốn thiên về biểu trưng cho đạo đức”