Bài giảng môn Ngữ văn 10 - Tựa "Trích diễm thi tập" (tiếp)

Chaứo caực baùn ủeỏn vụựi baứi thuyeỏt trỡnh cuỷa nhoựm 1Tựa "Trích diễm thi tập"Hoàng Đức LươngHoàn cảnh sỏng tỏc: Sau khi chiếnthắng giặc Minh xõm lược, tỏc giảHoàng Đức Lương đó thu thập vàsưu tầm những tỏc phẩm đó bị thất thoỏt,rồi sau đú biờn soạn lại. I/ Tiểu dẫn.- Vài nét về Tác giả:+ Hoàng Đức Lương(? - ?), quê gốc huyện Văn Giang– Hưng Yên, trú quán huyện Gia Lâm–Hà Nội. Đỗ tiến sĩ năm 1478.- Vài nét về “Trích diễm thi tập”:+Tuyển tập Trích diễm thi tập, tuyển chọn nhưng bài thơ hay từ thời Trần đến thời Lê TK XV.+ Bài Tựa được ông viết năm 1497.Hoàng Đức Lương1. Tìm hiểu chung.II/ Đọc – hiểu.- Thể Tựa:+ Tựa: là một dạng lí luận phê binh của văn học Trung đại, có đặc điểm gần gũi với những “Lời giới thiệu” mở đầu các quyển sách. + Tựa (tự): Bài viết đặt ở đầu sách, viết về nhiều vấn đề liên quan đến cuốn sách. Cuối bài tựa thường có phần lạc khoản (nêu thời gian, họ tên, chức danh, quê quán người viết tựa). Tựa “trích diễm thi tập” (Hoàng ẹức Lương)Hoàng Đức LươngTựa "Trích diễm thi tập"Căn cứ vào đặc điểm của thể tựa, em có thể chia bài tựa làm mấy phần? Nội dung chính của từng phần?I/ Tiểu dẫn.II/ Đọc – hiểu.1. Tìm hiểu chung.- Thể Tựa:- Bố cục:Phần 1: Từ đầu khụng rỏch nỏt tan tành”: Những nguyờn nhõn khiến thơ văn bị thất lạc và khụng được lưu truyền.Phần 2: “Đức Lương này chờ trỏch người xưa vậy”: Thỏi độ và hành động của tỏc giả. Phần 3:Quá trỡnh biên soạn “ Trích diễm thi tập”d/ Chủ đề: Tỏc phẩm là lời giới thiệu của Hoàng Đức Lương về “trớch diễm thi tập”. Bài tựa thể hiện niềm tự hào và ý thức trỏch nhiệm của tỏc giả trong việc giữ gỡn và bảo tồn di sản văn học nước nhà.Bố cục: 3 phần2. Tìm hiểu cụ thể :* Bốn nguyên nhân cơ bản và một nguyên nhân khách quan+ Chỉ thi nhân mới thấy được cái hay, cái đẹp của thơ văn.+ Người có học thỡ ít chú ý đến thơ văn.+ Người quan tâm đến thơ văn thỡ không đủ năng lực và lòng kiên trỡ.+ Chính sách kiểm duyệt in ấn khắt khe của nhà Vua.a. Phần 1: Nhưng nguyên nhân khiến sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền.Thụ hay nhửng khoự, keựn ngửụứi thửụỷng thửực; phaỷi hieồu bieỏt vaứ coự caỷm nhaọn tinh teỏ.Coự nhửừng caõu thụ phaỷi trụỷ ủi trụỷ laùi nhieàu laàn mụựi caỷm nhaọn ủuựng, caỷm nhaọn ủửụùc caựi hay.- Thời gian và binh lửa.+ Nguyên nhân 1: Chỉ thi nhân mới thấy được cái hay, cái đẹp của thơ văn. tương phản đối lập * Nghệ thuật lập luận trong từng nguyên nhân:ẹoỏi vụựi thụ, coồ nhaõn vớ nhử khoaựi chaự, vớ nhử gaỏm voực; khoaựi chaự laứ vũ raỏt ngon treõn ủụứi, gaỏm voực laứ maứu raỏt ủeùp treõn ủụứi, phaứm ngửụứi coự mieọng, coự maột, ai cuừng quyự troùng maứ khoõng vửựt boỷ khinh thửụứng.+ Nguyên nhân 2: Người có học thỡ ít chú ý đến thơ văn. Dùng câu hỏi tu từ. “ leừ naứo khoõng coự ngửụứi hay?”Tựa “trích diễm thi tập” (Hoàng ẹức Lương)+ Nguyên nhân thứ ba: Người quan tâm đến thơ văn thỡ không đủ năng lực và lòng kiên trỡ. So sánh tăng tiến tạo hiệu quả đòn bẩy.“ coự ngửụứi thớch thụ vaờn > Phửụng phaựp laọp luaọn chungTựa “trích diễm thi tập” (Hoàng ẹức Lương)2. Tìm hiểu cụ thể:b. Phần 2: Tâm trạng của tác giả: + Thở than trước khó khăn của việc tỡm kiếm, biên soạn, tỏ ý trách móc lỗi nhưng trí thức đương thời . + Tự thương xót tiếc nuối cho nền văn hoá nước mỡnh , dân mỡnh khi sánh với văn hóa Trung Hoa. - Lối diễn đạt: dùng yếu tố biểu cảm để : Người đọc cùng cảm thấy bị thuyết phục .HĐL tỏ ra là người đầy tâm huyết với nền văn hoá nước nhà .- Hành động của Hoàng Đức Lương:Tỡm quanh , hỏi khắp: thu thập sưu tầm.Chọn lấy bài hay, chia xếp theo từng loại, được 6 quyển, đặt tờn sỏch “Trớch diễm”: tuyển chọn, sắp xếp, đặt tờn.ở cuối cỏc quyển sỏch, mạn phộp phụ thờm những bàiđể làm sỏch dạy trong gia đỡnh: đưa thờm cỏc tỏc phẩm của mỡnh vào cuối tỏc phẩm. Hành động cú ý nghĩa lớn lao về mặt tinh thần và đỏng trõn trọng. Thể hiện ý thức trỏch nhiệm lớn đối với di sản văn học dõn tộc.c Phần 3: Quá trỡnh biên soạn “ Trích diễm thi tập” - Khó khăn :sách cũ không còn bấy nhiêu.  Tầm quanh , hỏi khắp nhưng số thơ thu lượm được không đáng kể.Quá trỡnh biên soạn : + Thu lượm thơ nhưng bậc tiền nhân . + Thu lượm thơ nhưng người đang làm quan trong triều.c/ Lạc khoảnGiới thiệu thời gian: Năm can chi.Họ tờn, chức danh, bằng cấp, quờ quỏn, tờn tự, hiệu.Địa điểm viết bài. Trước Trích diễm thi tập đã có ý kiến nào nói về văn hiến dân tộc? Nhận xét về tư tưởng chung của hai tác giả Nguyễn Trãi và Hoàng Đức Lương? Cả hai tác giả đều thể hiện ý thức về độc lập dân tộc .Đều khẳng định nước ta là một nước văn hiến.Đều khẳng định tầm vóc cao cả của đất nước.IV. Luyện tập.Qua bài tựa, người đọc thấy được thực trạng thơ ca và nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của thời đại chưa được lưu tõm; từ đú chỳng ta thấy được sự đúng gúp rất lớn của Hoàng Đức Lương cho việc lưu giữ vốn quý của văn húa dõn tộc cho muụn đời sau. Từ đú nhắc nhở cỏc thế hệ sau hóy trõn trọng và yờu, giữ gỡn di sản văn học của tiền nhõn.Vỡ vậy bài tựa này được đỏnh giỏ là một trong những bài tựa hay nhất của văn học Việt Nam thời trung đại. III/ TỔNG KẾTThanks for your attention !clap your handCÁM ƠN CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE XIN CẢM ƠN