Bài giảng môn Ngữ Văn 7 - Bài 15: Văn bản "Mùa xuân của tôi"

Bài giảngNhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!Ngữ văn 7Ai đi về Bắc ta theo với Thăm lại non sông, đất Lạc HồngTừ thủa mang gươm đi mở cõiNgàn năm thương nhớ đất Thăng Long mùa xuâncủa tôiBài 15(Vũ Bằng) Tên thật là Vũ Đăng Bằng. - Là nhà văn, nhà báo nổi tiếng từ trước năm 1945, sở trường về truyện ngắn, tuỳ bút, bút ký. Sau năm 1954, ông vừa viết văn, làm báo và hoạt động cách mạng ở Sài Gòn.I Tác giả - tác phẩm1. Tác giảTiết 63: Mùa xuân của tôi2. Tác phẩmI Tác giả - tác phẩm Trích thiên tùy bút “Thương nhớ mười hai”.Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng2. Tác phẩmI Tác giả - tác phẩm Những năm sống ở Sài Gòn, trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt.Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngIi Đọc và tìm hiểu chung1. Đọc - Giải thích từ khó Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng “Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.”- Riêu riêu:Vùng Bắc Bộ Việt Nam trong thời kì đất nước bị tạm chia cắt- Bắc Việt:Mưa phùn, hạt mưa nhỏ, đều và kéo dài- Đêm xanh:Đêm có trăng và bầu trời trong sáng, không có mây- Mang mang:Rộng lớn, bao phủ khắp nơi- Ra ràng:Bướm non mới ra khỏi kén- Nhụy còn phong:Nhụy hoa vẫn còn chụm lại, chưa tách nở ra- Màn điều:Tấm màn bằng vải đỏ tươi che trước bàn thờIi Đọc và tìm hiểu chungTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngIi Đọc và tìm hiểu chung2) Thể loại và phương thức biểu đạt: Thể loại: Tuỳ bút (văn xuôi biểu cảm) Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảmTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngNét đặc trưng của tuỳ bút là gì?3) Chủ đề:Bài tùy bút đã tái hiện cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân trong tháng giêng ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê.Ii Đọc và tìm hiểu chungTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng Đoạn 1 (từ đầu  mê luyến mùa xuân) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuânĐoạn 2 (tiếpmở hội liên hoan)Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội - mùa xuân Bắc Việt vào thời điểm Tết đếnĐoạn 3:(tiếp ... thường nhật)Cảm xúc về cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân từ sau rằm tháng giêng.Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội của tác giả được triển khai theo trình tự nào?Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngIi Đọc và tìm hiểu chung4) Bố cục: “Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.”III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân non nước bướm hoa trăng gió trai gái mẹ con gái còn son chồng Tạo nhịp điệu tha thiết, mềm mại đừng thươngthươngnhớ thương đừng thương đừng thươngAi bảo đượcAi cấm đượcPhép liệt kê, điệp ngữ, điệp cấu trúc.- Từ ngữ : Chuộng, trìu mến, mê luyến Biểu cảm trực tiếp- Khẳng định tình cảm với mùa xuân là qui luật tất yếu của vạn vật trong thiên nhiên và của con người. Tình cảm của tác đối với mùa xuân được diễn tả như thế nào? Em có nhận xét gì về cách biểu đạt cảm xúc của tác giả?III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuânIII Đọc – hiểu chi tiết văn bản:Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc ViệtThảo Luận Nhóm Câu 1. Cảm nhận của tác giả về mùa xuân Hà Nội ở những nét riêng rất đặc trưng, đó là gì? Em có nhận xét gì về cách cảm nhận đó? Bức tranh thiên nhiên xuân đất Bắc qua cảm nhận của tác giả gợi cho em cảm xúc gì? Câu 2. Cảm xúc về mùa xuân trong lòng người được diễn tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào? Hãy chỉ ra các hình ảnh đó? Các hình ảnh so sánh được sử dụng đã diễn tả những cảm nhận về những điều kì diệu mà mùa xuân đã khơi dậy trong tâm hồn tác giả như thế nào? 0123456789102030405060708090100110120III Đọc – hiểu chi tiết văn bản:Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng1) Cảm nhận độc đáo của tác giả về mùa xuân2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt- Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội + Mưa riêu riêu + Gió lành lạnh + Âm thanh: Tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo, câu hát huê tình + Nhang trầm, đèn nến, bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm- Cảm nhận hương sắc mùa xuân bằng các giác quan rất tinh tế Tình cảm tha thiết , đắm say và nỗi nhớ thương da diết với mùa xuân đất BắcTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ Bằng2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt- Những nét riêng của mùa xuân Hà Nội- Cảm xúc mùa xuân trong lòng người Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai như mầm non của cây cối- Tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra và đập mạnh hơn ...- Y như những con vật ... anh cũng “sống” lại và thèm khát yêu thương thực sự ...- Trong lòng cảm như ... hoa mới nở, bướm ra ràng. Những hình ảnh so sánh gợi cảm Cảm xúc chân thành, tha thiết Giọng điệu sôi nổi, thiết tha, câu dài, nhiều dấu phẩy= > Sức sống của mùa xuân như tiếp thêm nội lực cho con người, làm con người bừng lên bao khao khát, bao tình yêu với cuộc đời.Nghệ thuậtNhiều câu văn dài với nhiều dấu phẩyCác từ láy biểu cảm, điệp từNhiều hình ảnh so sánh biểu cảmTình cảm thương nhớ tha thiết, nồng nàn của con ngườixa quê, sự xa cách về không gian chỉ làm tình cảm thêm mãnh liệt.Việc sử dụng cụm từ “Mùa xuân của tôi” cùng với các thủ pháp nghệ thuật đã thể hiện tình cảm của nhà văn với mùa xuân như thế nào? Những câu văn giàu chất nhạcTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngQuan sát bức tranh và cho biết bức tranh minh hoạ điều gì? Bức tranh minh hoạ cùng lời văn của tác giả gợi cho em ấn tượng gì về không khí mừng xuân, đón Tết ?Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngQua quan sát thực tế, em thấy có điểm gì khác biệt giữa cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân trước và sau rằm tháng giêng ?III. Đọc – hiểu chi tiết văn bản3) Cảm xúc của tác giả về mùa xuân sau ngày rằm tháng giêngSự khác biệt đó được tác giả Vũ Bằng gợi tả bằng những chi tiết nào ?đào hơi phai, nhụy còn phongcỏ không mướt xanh như cuối đông nhưng nức một mùi hương man máctrời hết nồm, mưa xuân thay thế mưa phùnngười ta trở về bữa cơm giản dị, các trò vui kết thúcnền trời xanh tươi, không đùng đục như màu pha lê mờQua việc táI hiện các hình ảnh ta thấy tác giả thể hiện sự tinh tế như thế nào trong cách cảm nhận? Cảm nhận tinh tế - Sự đổi thay của thiên nhiên thời tiết, khí hậu mùa xuân ở thời điểm sau rằm tháng giêng- Cuộc sống êm đềm thường nhật trở lại sau Tết Yêu thiên nhiên, Trân trọng sự sốngTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngIII. Đọc – hiểu văn bảnTổng kết1) Tình cảm tự nhiên đối với mùa xuân Hà Nội2) Cảm xúc về mùa xuân Hà Nội – mùa xuân Bắc Việt3) Cảm xúc của tác giả về mùa xuân sau ngày rằm tháng giêngCảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân tháng giêng ở Hà Nội và miền Bắc qua nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê.Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngA. Nội dung- Sự quan sát và cảm nhận tinh tế, nhạy cảm - Sử dụng các biện pháp tu từ : điệp ngữ, liệt kê, so sánh cụ thể- Lựa chọn chi tiết tiêu biểu, ấn tượng, lời văn giàu hình ảnh gợi cảm xúc, nhịp điệu cuốn hút- Giọng điệu vừa sôi nổi, vừa thiết tha- Bộc lộ cảm xúc mãnh liệtTiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngIII. Đọc – hiểu văn bảnTổng kếtB. Nghệ thuậtSau khi học xong văn bản này, em học tập được gì về nghệ thuật viết văn biểu cảm của tác giả?- Cảm nhận về vẻ đẹp mùa xuân trên quê hương miền Bắc trong nỗi nhớ của người con xa quê Thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con người với quê hương xứ sở => Một biểu hiện cụ thể của tình yêu nướcC. ý nghĩa của văn bản Tiết 63: Mùa xuân của tôiVũ BằngVăn bản Mùa xuân của tôi đã đem đến cho em những cảm nhận nổi bật như thế nào?Cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân ở Hà Nội và miền Bắc được cảm nhận, tái hiện trong nỗi nhớ thương da diết của một người xa quê. Bài tùy bút đã biểu lộ chân thực và cụ thể tình yêu quê hương, đất nước, lòng yêu cuộc sống và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, ngòi bút tài hoa của tác giả. ghi nhớ: SGK (178)Luyện tập Nêu cảm nhận của em về cảnh sắc mùa xuân miền Bắc qua ngòi bút tài hoa, tinh tế của tác giả.Cảm nhận về mùa xuân đất Bắc từ văn bản Mùa xuân của tôiThiên nhiên thay áo mới, sức sống muôn loài cỏ câyCon người vui vẻ, phấn chấn trước năm mớiGia đình xum họp, tình người rạo rực, cảm xúc mãnh liệtTình yêu bền chặt với mùa xuân đất Bắc+ Tình cảm thuỷ chung với quê hương+ Mong mỏi đất nước hoà bình thống nhất để có mùa xuân sum họp.chúc các em học tốt