Bài giảng môn Ngữ văn khối 10 - Tiết học: Ulix trở về

Ulix trở vềTrích sử thi Odiseus (sử thi Hi Lạp)- HomerĐỀN THỜ PAN-TÊ-NÔNGI. GIỚI THIỆU:1. Tác giả:I. GIỚI THIỆU:2. Tác phẩm:Là một trong 2 sử thi lớn nhất của HL.- Nội dung: kể lại cuộc hành trình 10 năm của Ulix từ thành Troy trở về quê hương. - Hình thức: Tác phẩm gồm có 12110 câu thơ, được chia thành 24 khúc ca.- Tư tưởng: Chinh phục thiên nhiên, mở rộng giao lưu, tái hiện xung đột giữa các nền văn minh, các trình độ văn hoá, đấu tranh để bảo vệ hạnh phúc gia đình. Khúc ca 1  Khúc ca VIIINhững tháng gần cuối của cuộc hành trình+ Calipxo phải để Ulix ra đi+ Thuyền bè bị thần Poseidon gây bão đánh chìm+ Xứ Peaxi và công chúa NodicaNgười kể chuyện là tác giả HomerVài thángKhúc ca IX  XIIUlix kể về những cuộc phiêu lưu trên biển gần mười năm trước đó.+ Xứ sở những tên khổng lồ một mắt Xiclop+ Đảo các nàng tiên cá Xiren+ Ăn thịt bò của thần Zeus+ Trôi dạt vào đảo của CalipxoNgười kể chuyện là UlixGần mười nămKhúc ca XIII  khúc ca XXIV+ Ulix về đến quê nhà, gặp lại con trai, bàn mưu diệt bọn cầu hôn.+ Penelop cuối cùng hứa lấy người nào vào giương được chiếc cung của Ulix.+ Trừng trị bọn cầu hôn+ Vợ chồng nhận ra nhau sau hai mươi năm xa cách  Người kể chuyện là tác giả Homermấy ngàyBản đồ hành trình trở về của UlixThành TroyXi-cônLôtôphagiơXiclốpAiôlốtLéttrigôngBản đồ hành trình trở về của UlixXiếc-xêXirenCa-rípĐảo thần mặt trời HêliốtCalípxôPhê-a-xiItac (quê nhà)I. GIỚI THIỆU:2. Tác phẩm: Vị trí đoạn trích: Khúc ca XXIII của sử thi Odysee. Bố cục: 2 đoạn.Đoạn 1: Từ đầu.. kém gan dạ. Nhũ mẫu, Telemac khẳng định Ulix đã trở về nhưng Penelop không tin.Đoạn 2: Còn lại. Penelop thử thách người hành khất tài giỏi và nhận ra chồng mình. II. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop:Penelop chung thủy đợi chồng vềII. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop: Tâm trạng của Penelop khi nghe tin chồng trở về:- Lòng rất đỗi phân vân: không biết nên đứng xa xa hỏi chuyện hay ôm lấy đầu, cầm lấy tay mà hôn- Ngồi lặng thinh trên ghế lòng sửng sốt, khi thì đăm đăm âu yếm nhìn chồng, khi thì không nhận ra chồng.- lòng mẹ kinh ngạc quá chừng,  không thể nhìn thẳng mặt người. vừa tính toán, dò xét, suy nghĩ mông lung nhưng không nén được sự bàng hoàng, vui mừng, xúc động khôn cùng.II. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop: Tâm trạng của Penelop khi nghe tin chồng trở về:- Đây là một vị thần đã giết bọn cầu hôn- Về phần Ulix, chàng đã hết hi vọng trở lại, chính chàng cũng đã chết rồi. thận trọng trấn an nhũ mẫu và tự trấn an mình bằng cách thần bí hoá sự việc.Lòng rất đỗi phân vânII. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop: Tâm trạng của Penelop khi nghe tin chồng trở về: miêu tả dáng điệu, cử chỉ, lời nói để khắc hoạ tính cách nhân vật. Penenlop là một người phụ nữ trí tuệ, bản lĩnh, tỉnh táo, thận trọng, biết kìm nén tình cảm mãnh liệt của mình khi hoàn cảnh chưa thích hợpII. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop: Thử thách:- nếu quả thật đây là Ulix thì thế nào cha mẹ cũng nhận ra nhau- sai nhũ mẫu khiêng chiếc giường kiên cố để cho Ulix nằm bằng cách nêu ra bí mật của hai vợ chồng, Penelop thử thách để xác minh người trước mặt mình có thật là Ulix hay không  khôn khéo, cẩn thận.- nguyên nhân: sợ có người đến dùng lời đường mật đánh lừa, sợ thần linh đánh lừa  tấm lòng chung thủy, kiên trinh của Penelop.II. ĐỌC HIỂU:1. Nhân vật Penelop: Sum họp:- bủn rủn cả chân tay, chạy ngay lại, nước mắt chan hòa, ôm lấy cổ chồng, hôn lên trán chồng.- nhìn chồng không chán mắt, hai cánh tay trắng muốt của nàng cứ ôm lấy cổ chồng không nỡ buông rời tình yêu dịu hiền, mãnh liệt và son sắt của Penelop xứng đáng được đền đáp bằng hạnh phúc tuyệt vời. II. ĐỌC HIỂU:2. Nhân vật Ulix: Thử thách:- ngồi tựa một cái cột cao, mắt nhìn xuống đất, đợi xem người vợ cao quý nói gì với mình.- nhẫn nại và mỉm cười: con đừng làm rầy mẹ Ulix có tính cách nhẫn nại, có trí tuệ sáng suốt, không vội vàng hấp tấp mà vô cùng bình tĩnh, tự tin.trái tim sắt đá, già hãy kê cho tôi một chiếc giường để tôi ngủ một mình, như bấy lâu nay  giả vờ trách móc vợ, kỳ thật là thanh minh, bày tỏ lòng chung thủy của mìnhgiật mình, chột dạ, miêu tả tỉ mỉ về chiếc giường  vừa giải mã dấu hiệu riêng của hai vợ chồng, vừa nhắc lại kỉ niệm tình yêu giữa hai người.II. ĐỌC HIỂU:2. Nhân vật Ulix: Sum họp:Người ôm lấy người vợ xiết bao thân yêu mà khóc dầm dề  cảnh sum họp cảm động.II. ĐỌC HIỂU: Penelop khôn khéo, thận trọng, Ulix trí tuệ nhạy bén đều đã vượt qua thử thách cuối cùng. Trí tuệ, tình yêu và lòng chung thủy của hai người thật là cân xứng. Cả hai đều là người chiến thắng. II. ĐỌC HIỂU:3. Nghệ thuật:- Cách kể chuyện tỉ mỉ, chậm rãi và trang trọng.- Lặp đi lặp lại các định ngữ chỉ phẩm chất.- Câu chuyện được tạo nên từ các đối thoại. (đặc biệt là không trực tiếp chuyển thông tin đến người nghe mà hướng đến đối tượng khác).- “dịu hiền thay mặt đất”: biện pháp so sánh đuôi dài (so sánh mở rộng). III. TỔNG KẾT:Nghệ thuật: giàu tính kịch, xây dựng nhân vật tinh tế.Nội dung: ca ngợi hai phẩm chất quan trọng của con người: trí tuệ và lòng chung thủy