Bài giảng môn Ngữ văn khối 12 - Tiết dạy: Người lái đò sông Đà

 Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µNGÖÔØI LAÙI ÑOØ SOÂNG ÑAØ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µNguyÔn Tu©nI. T×m hiÓu kh¸i qu¸t:1.XuÊt xø In trong tËp tuú bót s«ng §µ xuÊt b¶n 1960 T¸c phÈm lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu dÞp t¸c gi¶ ®Õn víi T©y B¾c.2. Môc ®Ých s¸ng t¸c T×m chÊt vµng cña vïng T©y B¾cCon ng­êiThiªn nhiªn3. ThÓ lo¹iThÓ tuú bót- Tõ mét c©u chuyÖn, mét sù viÖc nµo ®Ó liªn t­ëng bµn b¹c suy ngÉm- Giµu chÊt kÝ vµ thÉm ®Ém yÕu tè tr÷ t×nh Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µII. §äc- hiÓu v¨n b¶n:1.H×nh t­îng con s«ng §µ:TÝnh c¸chHung b¹o Tr÷ t×nhC¸i nh×n toµn c¶nh vÒ s«ng §µ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µa. Một con sông hung bạo:*Cảnh đá bờ sông.- Cảnh đá bờ sông dựng vách thành- Mặt sông chỉ đúng giờ ngọ mới thấy mặt trời.- Có chỗ vách đá thành chèn lấy lòng sông như một cái yết hầu.Có chỗ sông hẹp đến mức con nai, con hổ vọt từ bờ nay sang bờ kia.-> Soâng Ñaø hieän leân vôùi ñòa hình huøng vó vaø hieåm trôû.*Cảnh thác nước và đá trên sông.- Nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc.- Trên mặt những cái hút nước xoáy tít đứng những cái giếng sâu nước kêu ặc ặc Những dòng nước xoáy như những cái giếng khổng lồ Tiếng nước thác gầm rú, réo gào, oán trách, van xin, khiêu khích nghe ghê rợn “nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa”- Sóng nước rất lớn và dữ dội như quân liều mạng đang thách thức giao chiến với người lái đò- Đó là cảnh ghềnh đá “dài hàng trăm cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuồn như muốn đòi nợ xuyết bất cứ người lái đò nào qua đây” -> Kết cấu trùng điệpĐá sông Đà mai phục hết trong lòng sông: mỗi lần có chiếc nào xuất hiện là chúng bèn nhổm cả dậy đề vồ lấy thuyền.Đá sông Đà còn như biết bày thạch trận trên sông chia làm ba hàng luôn thách thức và giao chiến để quyết tiêu diệt bất cứ người lái đò nào đi qua.=> Bằng bút pháp tài hoa, nghệ thuật miêu tả, cách so sánh liên tưởng độc đáo bất ngờ, ngôn ngữ giàu chất tạo hình, bút pháp điện ảnh, quân sự. Hình ảnh sông Đà hiện lên như một loài thủy quái khổng lồ, hung ác, bạo ngược và nham hiểm.Nh×n tõ trªn nhµ m¸y thuû ®iÖn Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µb/ SÔNG ĐÀ HIỀN HÒA THƠ MỘNG, TRỮ TÌNH Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µ Ng­êi l¸i ®ß s«ng §µb/ Sông Đà hiền hòa, trữ tình thơ mộng- Soâng Ñaø hieän leân trong daùng neùt cuûa moät ngöôøi phuï nöõ kieàu dieãm “soâng Ñaø tuoân daøi nhö moät aùng toùc tröõ tình, - Veû ñeïp cuûa con soâng ñaø coøn ñöôïc theå hieän ôû nhieàu thôøi ñieåm, nhieàu khoâng gian khaùc nhau.+ Maøu xuaân doøng xanh ngoïc bích.+ Muøa thu nöôùc soâng Ñaø löø löø chín ñoû nhö da maët ngöôøi baàm ñi vì röôïu böõa.- Vaø ñaëc bieät gôïi caûm laø caûnh nhöõng quaûng soâng eâm aû.+ Bôø soâng hoang daïi nhö moät bôø tieàn söû.+ Bôø soâng hoàn nhieân nhö moät bôø coå tích xöa+ Caûnh ñaøn höôu cuùi ñaàu ngoán buùt coû gianh ñaãm söông ñeâm+ Tieáng caù ñaäp nöôùc soâng ñuoåi ñaøn höôu vuït bieán.+ Con soâng Ñaø hieàn hoøa tha thieát vôùi con ngöôøi nhö moät coá nhaân.=> Soâng Ñaø vừa hung baïo huøng vó uy nghieâm huøng vó uy nghieâm tröõ tình vöøa tuyeät vôøi thô moäng. Nguyeãn Tuaân ñaõ mieâu taû con soâng baèng taát caû tình yeâu vaø nieàm töï haøo veà thieân nhieân cuûa queâ höông ñaát nöôùc.-