Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Bài học: Tấm cám

Mấy đời bánh đúc có xương Mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng.TRUYỆN CỔ TÍCH Truyện cổ tích là tác phẩm tự sự dân gian mà cốt truyện và hình tượng được hư cấu,kể về số phận con người bình thường trong xã hội thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động.2. Phân loại truyện cổ tích : - Truyện cổ tích loài vật.- Truyện cổ tích thần kì.- Truyện cổ tích sinh hoạt.I. TIỂU DẪN1.Khái niệm:Hạnh phúc II. ĐỌC HIỂU: TẤM CÁM1.Thân phận và con đường đi tìm hạnh phúc của Tấm:a.Thân phận của Tấm:+ Mồ côi sống với dì ghẻ cai nghiệt.+ Làm lụng vất vả.+ Bị bốc lột về vật chất và tinh thần.+Bị giết cướp đoạt hạnh phúc. Tấm chăm chỉ hiền lành,mẹ con Cám tàn nhẫn độc ác.b. Con đường đi tìm hạnh phúc:Hành động của Mẹ con CámThái độ- sự phảnkháng của TấmChiếc yếm đỏCon cá bốngLễ hội Lừa gạt cướp lấygiỏ tépTrắng trợn trộn thóc với gạoKhócChịu đựng, nhường nhịnÝ thức được thân phận Lén lút giết chết con bốngTấm hoá thân Triết lídân gian Tìm cách tiêu diệt Tấm đến cùng. Sự tàn ác của Mẹ con Cám ngày càng tăng đồng thời với giá trị vật chất.Gieo gió gặp bão. Chim vàng anh Cây xoan đào Cây thị (quả thị.)  Từ sự bị động, yếu đuối, Tấm đã có những phản kháng mạnh mẽ và quyết liệt.Ở hiền gặp lành. Bản chất của mâu thuẫn:Mâu thuẫn gia đình: Mẹ ghẻ - con chồngMâu thuẫn xã hội: Thiện – ÁcCách giải quyết mâu thuẫn:Tấm mất yếm đào: Bụt cho cá bốngTấm mất cá bống: Bụt cho hy vọngTấm không được đi hội: Bụt cho đàn chim sẻ đến giúpTấm chết hoá chim vàng anh, cây xoan đào, Con đường đi tìm hạnh phúc của nhân vật thiện trong truyện cổ tích là phải giải quyết mâu thuẫn. Mà cách giải quyết phổ biến nhất là sử dụng yếu tố kì ảo.2.Bài học và ước mơ của nhân dân lao động: - Bài học:Phải tự mình bảo vệ hạnh phúc của mình.Không tìm hạnh phúc ở cõi nào khác mà tìm ngay ở cõi đời này. - Ước mơ:Ước mơ về sự công bằng trong xã hội.Ước mơ được đổi đời của những người lao động nghèo khổ.II. Đặc điểm của truyện cổ tích thần kì - Tập trung phản ánh số phận của những con người bé nhỏ trong xã hội áp bức, bất côngVd: Tấm : hiền lành  nhưng mồ côi Thạch Sanh: dũng cảm  nhưng mồ côi Sọ Dừa: có tài  nhưng dị dạng-Sử dụng những yếu tố kì ảo - Nêu cao khát vọng ước mơ của người bình dân được sống tự do, hạnh phúc và công bằng. - Kết thúc có hậu,- Ý nghĩa giáo dục:Tinh thần lạc quan, tin vào cuộc sống.Củng cố niềm tin vào sự chiến thắng của cái thiện.III.TỔNG KẾTĐặc sắc nghệ thuật của truyện thể hiện ở sự chuyển biến của hỉnh tượng nhân vật Tấm:từ yếu đuối,thụ động đến kiên quyết đấu tranh giành lại sự sống và hạnh phúc cho mình.Sự biến hoá của Tấm đã thể hiện sức sống,sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác. Đây là sức mạnhcủa thiện thắnt ác.Mâu thuẫn và xung dột trong truyện phản ánh mâu thuẫn và xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ.Luyện tậpCăn cứ vào định nghĩa truyện cổ tích ở bài Khái quát văn học dân gian Việt Nam và mục Tiểu dẫn của bài học, hãy tìm trong Tấm Cám những dẫn chứng để phân tích , làm rõ các đặc trưng của cổ tích thần kì.KẾT QUẢ CẦN ĐẠTNắm được thể loại truyện cổ tích.Tóm tắt truyện cổ tích Tấm Cám.Nắm được cuộc đấu tranh giữa Tấm và mẹ con Cám là cuộc đấu tranh giữa thiện và ác.Nhận biết được ước mơ và tư tưởng của dân gian qua những yếu tố kì ảo và cách kết thúc có hậu.BÀI THAM DỰ CỦA CHÚNG EM ĐẾN ĐÂY LÀ HẾTCHÚC CUỘC THI THÀNH CÔNG TỐT ĐẸP!!!