Bài giảng môn Ngữ văn lớp 10 - Bài học: Uy - Lit - xơ trở về

UY- LIT- XƠ TRỞ VỀTRÍCH SỬ THI Ơ-ĐI-XÊI. Tìm hiểu chung: 1. Giới thiệu Hô- me- rơ và nhận định chung về Ô- đi- xê: SGK 2. Tóm tắt Ô-đi-xê và chủ đề tác phẩm. 3. Đoạn trích a. Vị trí: Khúc ca thứ XXIII, gần cuối tác phẩm Ô- đi- xe.â b. Nội dung: Miêu tả tác động của nhũ mẫu và Tê-lê-mác đối với Pê-nê-lốp và cuộc đấu trí thử thách giữa nàng và Uy-lít-xơ để gia đình đoàn tụ , hạnh phúc. c. Bố cục: 2 phần - Phần 1: Từ đầu kém gan dạ  Tác động của nhũ mẫu va øcon trai đối với Pê-nê-lốp. - Phần 2: Còn lại  Cuộc đấu trí giữa Pê-nê-lốp và Uy-lít-xơ, gia đình đoàn tụ.II. Tìm hiểu văn bảnII. Tìm hiểu văn bản1. Tình huống sử thi:- Uy - lít - xơ đã trải qua bao gian lao thử thách mới trở về được quê hương xứ sở. - Tại mảnh đất quê nhà chàng cịn phải chiến đấu với bọn người cầu hơn. - Cuộc chiến thắng lợi nhưng hạnh phúc vẫn chưa mỉm cười với chàng. Pê - nê - lốp đã khơng nhận ra chồng → tình huống đầy kịch tính2.Tâm trạng Uy-lít-xơ- Không vội vàng, hấp tấp, nôn nóng như con trai mà bình tĩnh, tự tin (nhẫn nại mỉm cười, khi nhận ra ý định thử thách của vợ).- Trách móc, bực bội khi vợ không thừa nhận mình (sau khi tắm xong)  đưa ra giải pháp (giànay).Giật mình trước lời thử thách, nhưng sau khi giải được bí mật về chiếc giường, Uy-lít-xơ giành lại thế chủ động qua lời nói hờn dỗi “Tôi muốn biết cái giường ấy”.- Xúc động, khóc.  Người anh hùng trí xảo, bản lĩnh, tự tin vào chính mình va ønhững người thân- nhất là vợ- đây là niềm tin mãnh liệt thể hiện phẩm chất. 2.Tâm trạng Pê-nê-lốp+Nhũ mẫu báo tin Uy-lít-xơ trở về:- Không tin  nghĩ là do thần linh.- Nhũ mẫu thề thốt, đưa chứng cứphân vân.+Khi Tê-lê-mác trách cứ : trấn an con dù lòng phân vân, xúc động dữ dội.UY-LIT-XƠ VÀ NHŨ MẪU+Khi gặp Uy-litxơ:- Giữ khoảng cách, tâm trạng có sự mâu thuẫn.- Khi Uy-lít-xơ lên tiếng, thay đổi trang phục, trách móc, vẫn chưa chịu nhận chồng mà thông minh khôn khéo tận dụng tình huống để thử thách xác định sự thật.- Mừng rỡ xúc động khi Uy-lít-xơ vượt qua thử thách.PÊ-NÊ-LỐP  Phẩm chất cao đẹp: khôn ngoan, thận trọng, bình tĩnh, tự tin, luôn chủ động trong mọi tình huống,chung thuỷ Đây là cuộc gặp gỡ của hai trí tuệ và tâm hồn. Cả hai đều chiến thắng không có người chiến bại, họ nhận ra nhau đầy cảm động. 3.Nghệ thuật- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc.- Cách kể chuyện tỉ mỉ, chậm rãi, trang trọng.- Xây dựng đối thoại để bộc lộ trí tuệ, phẩm chất nhân vật.- Lối so sánh phổ biến trong sử thi. - Lặp đi lặp lại các định ngữ chỉ phẩm chất cho thấy vẻ đẹp, đức tính của nhân vật. III. Chủ đề- Ca ngợi những con người thông minh, tài trí, bản lĩnh hơn người.- Đề cao sự chung thuỷ, giá trị hạnh phúc gia đình.  Ghi nhớ: SGK