Bài giảng môn Ngữ văn lớp 12 - Đọc văn: Chiếc thuyền ngoài xa

Tr­êng thpt ®«ng thäNg÷ v¨n 12 TiÕt: §äc v¨n:ChiÕc thuyÒn ngoµi xaNguyÔn Minh Ch©u Nhµ v¨n NguyÔn minh ch©uI. §äc hiÓu tiÓu dÉn1. T¸c gi¶ - N¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - T¸c phÈm tiªu biÓu.-> Lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n tiªn phong më ®­êng cho nÒn v¨n xu«i hiÖn ®¹i trong qu¸ tr×nh ®æi míi.2. XuÊt xø TN: “ ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”.- ViÕt th¸ng 8 – 1983, in lÇn ®Çu trong tËp “BÕn quª”.-1988 in lÇn hai trong t©p “ ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”.-> Lµ truyÖn ng¾n tiªu biÓu cho sù ®æi míi t­ duy nghÖ thuËt, quan niÖm nghÖ thuËt vÒ con ng­êi cña NMC sau 1975.II. §äc hiÓu v¨n b¶n1. Bè côc: 3 phÇn- PhÇn 1: tõ ®Çu ®Õn “ë ch¬i thªm vµi b÷a”: thiªn nhiªn vïng ph¸ n­íc. - PhÇn 2: tiÕp ®Õn “trêi ¬i, ®ã lµ mét con dao g¨m”: ng­êi nghÖ sÜ ph¸t hiÖn ra c¶nh t­îng trí trªu: trong c¶nh biÓn tuyÖt bÝch- mét ng­êi chång ®¸nh vî tµn nhÉn - PhÇn 3: cßn l¹i: nguyªn nh©n cña c¶nh t­îng ®au lßng vµ sù “vì lÏ” cña nh©n vËt t«i.2. Tãm t¾t3. Nhan ®Ò- Nhan ®Ò cña truyÖn gîi nhiÒu liªn t­ëng s©u xa. + C¶nh th¬ méng quen thuéc: “c¸nh buåm ng­ phñ mê s­¬ng”. + Dù c¶m vÒ sè phËn mong manh, bÐ nhá cña con ng­êi tr­íc gi«ng b·o, gi÷a biÓn ®êi mªnh m«ng ®Çy bÊt tr¾c. + HiÖn thùc cuéc sèng còng nh­ “chiÕc thuyÒn ngoµi xa” mµ nghÖ thuËt kh«ng dÔ g× n¾m b¾t ®­îc. -> Mét nhan ®Ò giµu ý vÞ th¬ ®· thÓ hiÖn ®­îc phÇn nµo t­ t­ëng chñ ®Ò cña TP. Nã cã gÝa trÞ nh­ mét biÓu t­îng nghÖ thuËt ®Çy ¸m ¶nh.4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶na. Nh©n vËt t«i- LÝ do ®Õn vïng biÓn: + ChuyÕn th©m nhËp thùc tÕ, trë l¹i chiÕn tr­êng x­a t×m l¹i chÝnh m×nh -> kh«ng chØ v× tr¸ch nhiÖm mµ cßn bëi lßng yªu nghÒ, kh¸t khao s¸ng t¹o.. Thiªn nhiªn th¬ méng, quyÕn rò.. T©m hån con ng­êi nh¹y c¶m tinh tÕ.. T©m tr¹ng h¹nh phóc sung s­íng ®Õn tét ®é-> Lµ mét ng­êi nghÖ sÜ mÉn c¶m thiÕt tha víi c¸i ®Ñp vµ t©m huyÕt víi nghÒ.- Chøng kiÕn c¶nh t­ëng ®au lßngKinh ng¹c, s÷ng sê : cø h¸ hèc måm ra nh×n.Vøt chiÕc m¸y ¶nh ch¹y nhµo tíi-> Th¸i ®é phøc t¹p, giËn d÷ kh«ng chÊp nhËn thãi vò phu tµn nhÉn.- ë toµ ¸n + Khi ngåi giÊu mÆt: nghe ng­êi ®µn bµ xin ®õng b¾t bá chång:-> c¶m thÊy gian phßng lång léng giã biÓn tù nhiªn bÞ hót hÕt kh«ng khÝ trë nªn ngét ng¹t+ Khi b­íc ra ®èi tho¹i víi ng­êi ®µn bµ:. NghÜ: m×nh lµ ng­êi ®¸ng lÏ mô ph¶i biÕt ¬n. Háil·o ta tr­íc 75 cã ®i lÝnh nguþ kh«ng?ë thuyÒn cã bao giê l·o ta ®¸nh chÞ kh«ng?C¶ ®êi chÞ cã lóc nµo vui kh«ng?-> Cã tr¸i tim nh©n ¸i biÕt c¶m th«ng chia sÎ víi bÊt h¹nh cña ng­êi kh¸c. => §iÒu cèt yÕu cña ng­êi lµm nghÖ thuËt lµ kh«ng cho phÐp m×nh b»ng lßng víi c¸i bÒ ngoµi, mµ ph¶i ®i s©u, ®Ó t©m t×m hiÓu cÆn kÏ, trùc tiÕp ®èi diÖn, ®èi tho¹i ®Ó cã c¸i nh×n ®óng ®¾n, s©u s¾c h¬n, yªu th­¬ng h¬n víi con ng­êi víi cuéc ®êi. b. Ng­êi ®µn bµ ng­ d©n Th¶o luËn nhãm Chia 4 nhãm. Thêi gian 7 phótNhãm 1: Ch©n dung bªn ngoai cña ng­êi ®µn bµ ®­îc ph¸c ho¹ ntn? Th¸i ®é cña chÞ ra sao khi bÞ chång ®¸nh? Sù viÖc nµy diÒn ra ntn? Em cã suy nghÜ g×?Nhãm 2: Chi tiÕt ng­êi ®µn bµ «m chÇm lÊy th»ng con råi khãc khi nã x«ng ®Õn b¶o vÖ mÑ gîi cho em suy nghÜ g×? ? Chi tiÕt ng­êi ®µn bµ bu«ng ®­a con ra ®uæi theo l·o ®µn «ng võa ®¸nh nãi lªn ®iÒu g×?Nhãm 3: Ng­êi ®µn bµ l¹i xuÊt hiªn lÇn n÷a trong hoµn c¶nh nµo? Qua c©u chuyÖn chÞ kÓ em biÕt thªm g× vÒ cuéc ®êi cña chÞ?Nhãm 4: Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch ®èi ®¸p cña chÞ ë toµ ¸n huyÖn? ChÞ lµ ng­êi vî, ng­êi mÑ ntn? Trong lßng chÞ cã g× m©u thuÉn khéng?- VÎ ngoµiTh«, xÊu, kho¶ng ngoµi 40.Th©n h×nh cao lín.MÆt rç, nÖt mái t¸i ng¾t.TÊm l­ng ¸o b¹c phÕc, r¸ch r­íi, ­ít sòng.-> VÊt v¶, lam lò- Khi bÞ chång ®¸nhKh«ng hÒ kªu mét tiÕng.Kh«ng chèng l¹i.Còng kh«ng t×m c¸ch ch¹y trèn.-> NhÉn nhôc, cam chÞu- Sù viÖc th­êng xuyªn x¶y ra: ba ngµy mét trËn nÆng, n¨m ngµy mét trËn nhÑ.-> ChÞ thËt ®¸ng th­¬ng vµ còng thËt ®¸ng tr¸ch.- ChÞ «m con khãc, ch¾p tay v¸i l¹y con -> sèng néi t©m vµ giµu t×nh c¶m, yªu th­¬ng con v« cïng.- ChÞ bu«ng con ch¹y theo ng­êi ®µn «ng vï¨ ®¸nh m×nh -> m©u thuÉn ®au khæ, bi kÞch trong gia ®×nh.- ChÞ l¹i xuÊt hiÖn khi ®­îc c¸n bé huyÖn mêi lªn toµ gi¶i quyÕt viÖc gia ®×nh. - X­ng h« con – quý toµchÞ- c¸c chó t«i -> cã sù thay ®æi: tõ sî h·i bÞ ®éng sang b×nh tÜnh, chñ ®éng.-> ChÞ nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò mét c¸ch thùc tÕ , kh«ng t×m c¸ch bao biÖn hay bµo ch÷a. chÞ ý thøc ®­îc viÖc m×nh lµm, kh«ng cã ý ®Þnh ch¹y trèn hay ®æ lçi cho hoµn c¶nh. - Víi g® Chång: ®¸nh vî do qóa nghÌo khæ Con: chÊp nhËn mäi ®au ®ín ®Ó ®µn con cã miÕng ¨n.-> C¶m th«ng vµ thÊu hiÓu nguyªn nh©n bÞ chång hµnh h¹, yªu th­¬ng con hÕt mùc. Nh©n v¹t ng­êi ®µn bµ thÓ hiÖn cho quan niÖm NT míi vÒ con ng­êi cña nhµ v¨n. H×nh ¶nh ng­êi ®µn bµ Ýt häc nh­ng l¹i cã c¸ch øng xö thÊu t×nh ®¹t lý ®· ®Ó l¹i chong­êi ®äc nhiÒu c¶m phôc.c. C¸c nh©n vËt kh¸c trong gia ®×nh ng­ d©n. Ng­êi chång CËu con trai ( Ph¸c)- Ng­êi con g¸i.III. Ghi nhí (SGK)IV. LuyÖn tËp h­íng dÉn vÒ nhµC©u 1: ë phÇn cuèi truyÖn ng¾n chiÕc thuyÒn ngoµi xa l¹i xuÊt hiÖn nh­ng trong hoµn c¶nh nµo?C©u 2: Bøc ¶nh mµ ng­êi thî ¶nh v« t×nh chôp ®­îc Êy cã sè phËn ntn? T¹i sao ng­êi thî ¶nh mçi lµn nh×n kü tÊm ¶nh l¹i cø thÊyh×nh ¶nh ng­êi ®µn bµ hµng chµi?