Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Bài 8 - Cây bút thần (tiết 2)

BÀI 8Cây bút thần CÂY BÚT THẦN(Truyện cổ tích Trung Quốc) I.Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản: 1.Đọc văn vản 2.Giải thích từ khó 3.Tìm hiểu cấu trúc văn bản II.Tìm hiểu nội dung văn bản: 1.Nhân vật Mã Lương và cây bút thần 2.Mã Lương dùng cây bút thần chống lại những kẻ tham lam. III.Nghệ thuật của truyện IV.ý nghĩa của truyện. V.Ghi nhớ VI.Luyện tập I.Đọc và tìm hiểu cấu trúc văn bản: 1.Đọc văn bản: 2.Giải thích từ khó(đọc chú thích trang 84-85) 3.Tìm hiểu cấu trúc văn bản: -Đoạn1:Từ đầu đến”lấy làm lạ”:Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần. -Đoạn2:Tiếp đến”em vẽ cho thùng”:Mã Lương dùng cây bút thần giúp đỡ cho những người nghèo khổ. -Đoạn3:Tiếp đến”phóng như bay”:Mã Lương dùng cây bút thần chống lại tên địa chủ. -Đoạn4:Tiếp đến”lớp sóng hung dữ”:Mã Lương dùng cây bút thần chống lại tên vua tham lam. -Đoạn5:Còn lại:Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần. II.Tìm hiểu nội dung văn bản: 1.Nhân vật Mã Lương và cây bút thần: _Mồ côi cha mẹ từ nhỏ _Thông minh _Thích học vẽ _Chăm chỉ _Nghèo(đến nỗi không có tiền mua bút) _Có tài có đức (dùng cây bút thần giúp đỡ những nguời nghèo khó) _Mã Lương vẽ giỏi vì: Nguyên nhân thực tế: Do Mã Lương thích vẽ,có sự say mê,cần cù,thông minh và khiếu vẽ sẵn có. Nguyên nhân thần kỳ: Mã Lương được thần cho cây bút thầnbằng vàng để vẽ được vật có khả năng như thật(vẽ chim->chim tung cánh bay lên trời..) =>Đây là sự ban thưởng xứng đáng cho nguời biết say mê,có tâm có tài,có chí,khổ công học tập. _Khi có được cây bút,Mã Lương dùng nó để: Vẽ cho tất cả người nghèo trong làng(nhà nào không có cày->vẽ cày;nhà nào không có cuốc->vẽ cuốc…). ý nghĩa sâu sắc: Mã Lương không vẽ của cải,vật chất có sẵn để hưởng thụ mà vẽcác phương tiện cần thiết cho cuộc sống để người dân tự sản xuất ra thóc gạo,của cải. Của cải phải do chính tay con người làm ra và những đồ vật mà Mã Lương vẽ là những công cụ hữu ích cho mọi nhà. 2.Mã Lương dùng bút thần chống lại những kẻ tham lam: a.Mã Lương chống lại tên địa chủ: Tên địa chủ: _Giàu có _Tham lam (thấy Mã Lương có cây bút thần liền sai đầy tớ bắt Mã Lương vẽ theo ý muốn của hắn). _Độc ác (Mã Lương không đồng ý vẽ thì nhốt Mã Lương vào chuồng ngựa và không cho ăn uống gì). Mã Lương chống lại tên địa chủ: _Dùng bút thần vẽ lò lửa và bánh nướng để ăn khi bị nhốt. _Khi bọn đầy tớ đến bắt:Mã Lương vượt qua tường bằng một chiếc thang vẽ trên tường,vẽ con ngựa để phi nhanh khi thoát khỏi nhà địa chủ. _Khi bọn chúng lao tới dần:MãLương rút cây bút thần vẽ chiếc cung và mũi tên lap đúng họng tên địa chủ. b.Mã Lương dùng cây bút thần chống lại tên vua: Tên vua: _Tham lam (cướp cây bút thần của Mã Lương). _Độc ác (làm nhiều điều tàn ác với dân nghèo, nhốt Mã lương vào ngục khi làm trái ý hắn). _Khi có cây bút thần: +Hắn vẽ núi vàng ,hết núi này sang núi khác->những tảng đá lớn ,suýt đè gãy chân vua. +Hắn vẽ những thỏi vàng lớn dài ->một con mãng xà,dài lao vào hắn,suýt nuốt chửng vua. =>Hắn quýêt định:Thả Mã Lương,hứa cho nhiều vàng bạc,gả công chúa cho nếu nghe theo lời hắn. Mã Lương chống lại tên vua: _Giả vờ đồng ý yêu cầu của hắn: +Vua yêu cầu vẽ biển->vẽ biển. +Vua yêu cầu vẽ cá->vẽ cá. +Vua yêu cầu vẽ thuyền->vẽ thuyền buồm. +Vua yêu cầu vẽ gió->vẽ gió thổi nhè nhẹ. Vua cuống quýt xin đừng vẽ gió nữa->Mã Lương tiếp tục vẽ những đường cong lớn làm gió bão to,sóng nổi dữ dội làm cho chiếc thuyền chở vua,quan,công chúa…bị chôn vùi trong những lớp sóng hung dữ. c.Nhận xét: Mã Lương trải qua nhiều tình huống ,thử thách ->phẩm chất ngày càng bộc lộ rõ:từ chỗ không vẽ gì cho tên địa chủ đến chỗ vẽ ngược ý muốn của vua(vua bắt vẽ rồng thì vẽcon cóc ghẻ,vua bắt vẽ phượng thì vẽ con gà trụi lông…),từ chỗ trừng trị kẻ ác để thoát thân đến chỗ chủ động diệt kẻ ác lớn nhất để trừ hoạ cho dân. III.Nghệ thuật của truyện: _Được xây dựng theo trí tưởng tượng phong phú,độc đáo của nhân dân. _Nhiều chi tiết lý thú và gợi cảm: +Bút thần là phần thưởng xứng đáng của Mã Lương. +Chỉ ở trong tay Mã Lương,cây bút mới tạo ra những vật theo mong muốn người vẽ còn những kẻ tham lam,độc ác thì ngược lại. +Thực hiện công lý:giúp đỡ nguời nghèo khó và trừng trị những kẻ tham lam,độc ác. IV.ý nghĩa của truyện: _Thể hiện quan niệm của nhân dân về công lý xã hội:Người chăm chỉ,tốt bụng,thông minh được phần thưởng,kẻ tham lam,độc ác thì bị trừng trị. _Khẳng định:tài năng phục vụ nhân dân,chính nghĩa.xhống lại cái ác. _Khẳng định nghệ thuật chân chính:do tốt bụng,có tài,khổ công luyên tập _Thể hiện ước mơ vươn tới những báu vật và phương tiện thần kỳ để tạo ra tất cả. V.Ghi nhớ (sgk trang 85) Cây bút thần là truyện cổ tích về nhân vật có tài năng kì lạ.Cây bút thần với những khả năng,sức mạnh kỳ diệu của nó là chi tiết tưởng tượng,thần kỳ đặc sắc. Truyện thể hiện quan niệm của nhân dân về công lý xã hội,về mục đích của tài năng nghệ thuật,đồng thời thể hiện ước mơ về những khả năng nghệ thuật,đồng thời thể hiện ước mơ về những khả năng kỳ diệu của con người. VI.Luyện tập tại lớp: Kể lại truyện diễn cảm.