Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Bài 8 - Tiết 31 : Cây bút thần

Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) * Mục tiêu bài học : Giúp học sinh : - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện Cây bút thần ( ước mơ về khả năng kì diệu; sự thông minh kiên trì; sức mạnh của nghệ thuật chân chính…) và một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc của truyện ( trí tưởng tượng phong phú của nhân dân) - Giáo dục tinh thần say mê, kiên trì học tập. - Rèn luyện kĩ năng kể chuyện, năng lực cảm thụ những hình ảnh đẹp bắt nguồn từ trí tưởng tượng phong phú kì lạ của nhân dân. * Chuẩn bị : GV : Nghiên cứu tài liệu, soạn bài trên PowerPoint, Xây dựng hệ thống câu hỏi chi tiết. - HS : Soạn bài theo hướng dẫn của GV. Mục a : Mã Lương vẽ giúp người nghèo : 1/ Mục tiêu HS cần đạt : *) Kiến thức : Tấm lòng nhân hậu giúp đỡ những người nghèo khổ của Mã Lương, giúp họ tự tạo lập cuộc sống. - Tài năng nghệ thuật để phục vụ người lương thiện. *) Tư tưởng : Giáo dục cho HS biết yêu thương, giúp đỡ những người nghèo khổ, có hoàn cảnh khó học tập tinh thần dũng cảm, mưu trí của Mã Lương. *) Kĩ năng : Rèn kĩ năng quan sát, miêu tả hình ảnh, phân tích chi tiết truyện, liên hệ bản thân. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Mục a : Mã Lương vẽ giúp người nghèo : 1/ Sử dụng các phương pháp : Phương pháp vấn đáp Phương pháp trực quan ( quan sát tranh ). Phương pháp nêu vấn đề. 3/ Hệ thống câu hỏi : Câu hỏi phát hiện kiến thức ( từ ngữ liệu trong văn bản ). Câu hỏi tái hiện kiến thức ( những câu hỏi củng cố ). Câu hỏi tạo tình huống, nêu vấn đề. 4/ HS vận dung kiến thức : Vận dụng kiến thức vào việc tạo lập văn bản trong làm văn kể chuyện, kể chuyện tưởng tượng sáng tạo. Vận dụng kiến thức vào thực tế : Luôn yêu thương, giúp đỡ, chia sẻ với mọi người. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Quan sát bức tranh, em thấy Mã Lương đã vẽ giúp dân làng những gì ? Mã Lương vẽ: + Công cụ lao động (cày, cuốc) + Đồ dùng (đèn, thùng) a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo Có cây bút trong tay, mã Lương đã sử dụng vào việc gì đầu tiên ? - Mã Lương vẽ giúp những người nghèo Tại sao Mã Lương lại không vẽ cho mình mà lại nghĩ ngay đến người nghèo trước ? Mã Lương sống cùng người nghèo, hiểu hoàn cảnh của họ. Họ có sức khoẻ nhưng lại không có phương tiện lao động. Giống Mã Lương trước đó mặc dù vẽ giỏi nhưng không đủ tiền mua bút. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Mã Lương không vẽ của cải vật chất có sẵn để hưởng thụ, mà vẽ các phương tiện cần thiết cho cuộc sống Giúp người dân tạo lập cuộc sống, tự tạo ra của cải. Thể hiện tấm lòng nhân hậu giúp đỡ những người nghèo khổ. a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo  Dùng tài năng để phục vụ người lao động. => Nghệ thuật chân chính để phục vụ cuộc sống con người. Qua đó, em nghĩ gì về mục đích của tài năng, của nghệ thuật chân chính ? ? Hãy miêu tả bức tranh thứ hai ? Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Mã Lương không vẽ của cải vật chất có sẵn để hưởng thụ, mà vẽ các phương tiện cần thiết cho cuộc sống Giúp người dân tạo lập cuộc sống, tự tạo ra của cải. Thể hiện tấm lòng nhân hậu giúp đỡ những người nghèo khổ. a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo  Dùng tài năng để phục vụ người lao động. => Nghệ thuật chân chính để phục vụ cuộc sống con người. Nếu có bút thần trong tay, em sẽ vẽ những gì ? Vẽ máy cày, máy bừa, máy gặt cho các bác nông dân. Vẽ những quyển sách, cái bút cho các bạn HS nghèo. - Vẽ ngôi nhà cho nhân dân vùng lũ lụt... Mục b : Mã Lương trừng trị kẻ ác 1/ Mục tiêu HS cần đạt : *) Kiến thức : - Mã Lương thông minh, dũng cảm, mưu trí, chủ động diệt kẻ ác, thực hiện công lí của nhân dân. Tài năng nghệ thuật không phục vụ cái ác, cái xấu. Nghệ thuật tưởng tượng tiêu biểu và một số nghệ thuật khác… *) Tư tưởng : Bồi đắp cho HS tính công bằng trong xã hội, biết bảo Vệ cái tốt và diệt trừ cái xấu . Học tập tinh thần dũng cảm, Mưu trí của Mã Lương. *) Kĩ năng : Rèn kĩ năng miêu tả tranh, phân tích, so sánh và liên hệ bản thân. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Mục b : Mã Lương trừng trị kẻ ác 1/ Sử dụng các phương pháp : Phương pháp vấn đáp Phương pháp trực quan ( quan sát tranh ). Phương pháp nêu vấn đề. 3/ Hệ thống câu hỏi : Câu hỏi phát hiện kiến thức ( từ ngữ liệu trong văn bản ). Câu hỏi tái hiện kiến thức ( những câu hỏi củng cố ). Câu hỏi tạo tình huống, nêu vấn đề. 4/ HS vận dung kiến thức : Vận dụng kiến thức vào việc tạo lập văn bản Trong làm văn kể chuyện. Vận dụng kiến thức vào thực tế : Mưu trí, dũng cảm, tiêu diệt cái xấu, cái ác để thực hiện công lí xã hội. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo Ngoài vẽ giúp người nghèo, Mã Lương còn sử dụng cây bút thần vào việc gì nữa ? - Mã Lương sử dụng cây bút thần để trừng trị kẻ ác.  Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) * Tên địa chủ: b.Mã Lương trừng trị kẻ ác -> Kết cục: Tên địa chủ tham lam, độc ác bị trừng trị. -> Chi tiết tưởng tượng, phong phú, giàu tính sáng tạo. Mã Lương dùng bút thần bảo vệ cuộc sống của mình và trừng trị kẻ ác. Tên địa chủ đã nhận hậu quả gì ? Nghệ thuật xây dựng các chi tiết trong đoạn truyện như thế nào ? Hãy nhận xét việc sử dụng cây bút của Mã Lương ở đây ? Địa chủ Mã Lương -Bắt vẽ theo ý muốn -> Không vẽ -Nhốt vào chuồng ngựa ->Vẽ lò bánh -Sai người đến bắt -> Vẽ thang -Sai người đuổi theo -> Vẽ ngựa-Sai giết Mã Lương ->Vẽ cung tên Tên địa chủ đã có thái độ, hành động gì ? Em thấy tên địa chủ là người như thế nào? Hãy miêu tả hai bức tranh trên ? Sau khi trừng trị tên địa chủ, Mã Lương tiếp tục làm công việc gì ? Suy nghĩ của em về việc đó của Mã Lương ? Mã Lương đi vẽ tranh, mang ra chợ bán kiếm sống. - Em không muốn ỉ lại vào bút thần. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) Vì sao Mã Lương bị bắt vào cung ? Vì sơ ý Mã Lương vẽ một con cò biết bay => Để vua thoả mãn lòng tham Lúc đầu thái độ của Mã Lương như thế nào? Vì sao em có thái độ đó ? Có thái độ không hợp tác, vẽ ngược lại những yêu cầu của nhà vua. Vì em căm ghét vua đã làm nhiều điều tàn ác với dân nghèo. Các em hãy so sánh khi cây bút trong tay Mã Lương và cây bút trong tay vua ? Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) * Khi cây bút trong tay Mã Lương -Sai triều thần đến đón, dụ dỗ, dọa nạt. - Căm ghét vua, không muốn vẽ. + Bắt vẽ rồng. Vẽ cóc ghẻ. +Bắt vẽ phượng. Vẽ con gà trụi lông ? Mã Lương không thực hiện theo ý muốn, vua hành động như thế nào ? - Bắt nhốt em vào ngục và cướp cây bút thần. ? Khi cây bút trong tay, Mã Lương đã vẽ như thế nào trước yêu cầu của vua ? Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) * Khi cây bút trong tay vua Cây bút thần chỉ phát huy sức mạnh dưới bàn tay của người có tài và phục vụ chính nghĩa. * Vua : -Vẽ núi vàng ra tảng đá Vẽ thỏi vàng ra mãng xà ? Với kết quả đó, vua đã có quyết định gì ? - Vua thả Mã Lương và hứa gả công chúa cho Mã Lương. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) Tại sao Mã Lương lại đồng ý hợp tác với vua ? Khi hợp tác với nhà vua Mã Lương vẽ những gì ? - Vẽ biển cả. -Đồng ý -Đồng ý - Vẽ cá đủ màu sắc. - Vẽ thuyền buồm lớn. - Vẽ gió nhẹ -Yêu cầu dừng - Vẽ sóng to, gió lớn-> nhấn chìm tên vua. -Đồng ý -Đồng ý ? Hãy miêu tả bức tranh trên ? Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) Nghệ thuật sắp xếp chi tiết, sự việc, tình huống mà nhân vật thể hiện? Qua đó em có suy nghĩ gì về phẩm chất và nghệ thuật vẽ của Mã Lương ? ->Chi tiết, sự việc được sắp xếp theo cấp độ tăng dần -> Nhân vật được trải qua tình huống thử thách, từ thấp đến cao, ngày càng khó khăn, phức tạp -> bộc lộ phẩm chất của nhân vật: Thông minh, dũng cảm, mưu trí, chủ động diệt kẻ ác thực hiện công lý của nhân dân. -> Nghệ thuật chân chính không khuất phục trước cường quyền bạo lực, không phục vụ cái ác, cái xấu. Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc ) Qua những lần đối phó với tên địa chủ và nhà vua, em có nhận xét gì về phẩm chất, hành động của Mã Lương? Để tiêu diệt kẻ ác chỉ có sự dũng cảm và cây bút thần thì chưa đủ mà cần phải có sự mưu trí và thông minh. Mã Lương bình tĩnh, quyết đoán, thông minh dũng cảm. Từ chỗ bị động buộc phải trừng trị kẻ ác để thoát thân (bắn chết tên địa chủ), Mã Lương đã chủ động giết kẻ ác lớn nhất trừ họa cho dân (tiêu diệt vua). Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) I . Tìm hiểu chung văn bản II Phân tích văn bản 1. Mã Lương và việc xuất hiện cây bút thần 2.Mã Lương sử dụng cây bút thần a.Mã Lương vẽ giúp người nghèo b.Mã Lương trừng trị kẻ ác : 1. Nghệ thuật: -Chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo - Sự việc được sắp xếp từ đơn giản đến phức tạp -Xây dựng tình huống hấp dẫn, bất ngờ -Kết thúc mở -> gợi những liên tưởng sáng tạo cho người đọc. * Chi tiết lí thú và gợi cảm nhất trong truyện là Cây bút thần Truyện kể này được xây dựng bằng những nghệ thuật tiêu biểu nào ? Em thấy chi tiết nào trong truyện là lí thú và gợi cảm hơn cả? Thảo luận nhóm : Trong truyện, Cây bút thần lí thú và gợi cảm ở chỗ nào ? III. Tổng kết : 2. Nội dung: - Ước mơ về khả năng kỳ diệu mà con người có thể vươn tới. -Nghệ thuật chân chính phải phục vụ cuộc sống con người, bảo vệ cái thiện và diệt trừ cái ác. - Thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội. Qua bài học hôm nay, các em học tập được những gì ở Mã Lương ? ? Vậy nội dung cần ghi nhớ trong văn bản này là gì ? -Là phần thưởng xứng đáng cho Mã Lương Có những khả năng kì diệu Chỉ ở trong tay Mã Lương, bút thần mới tạo ra những thứ như mong muốn, còn trong tay kẻ ác, nó tạo ra những điều ngược lại Cây bút thực hiện công lí của nhân dân: giúp người nghèo, trừng trị kẻ ác Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) I . Tìm hiểu chung văn bản II. Phân tích văn bản 1. Mã Lương và việc xuất hiện cây bút thần 2.Mã Lương sử dụng cây bút thần a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo : b.Mã Lương trừng trị kẻ ác : III. Tổng kết IV. Luyện tập Cây bút thần khác với các vật khác có phép màu ở điểm nào ? (như đèn thần, nhẫn thần, đàn thần,…). ‘‘ Thần” của cây bút ở chỗ nào ? Khác biệt ở chỗ chỉ có Mã Lương vẽ thì mới hiệu nghiệm. Vua cũng không vẽ được -Vật do Mã Lương vẽ ra chỉ phục vụ người lương thiện -‘‘ Thần” của cây bút là không phục vụ kẻ tham lam, độc ác, chỉ theo mong ước của người lương thiện và phục vụ cho người lương thiện Bài tập 1 : Bài 8 : Tiết 31 : Cây bút thần (Truyện cổ tích Trung Quốc ) I . Tìm hiểu chung văn bản II. Phân tích văn bản 1. Mã Lương và việc xuất hiện cây bút thần 2.Mã Lương sử dụng cây bút thần a. Mã Lương vẽ giúp người nghèo : b.Mã Lương trừng trị kẻ ác : III. Tổng kết IV. Luyện tập Bài tập 1 : Đoạn cuối tryuyện “ Cây bút thần” có viết: “ Sau khi vua chết, câu chuyện về Mã Lương và cây bút thần được truyền tụng khắp nước. Nhưng không ai biết sau đó Mã Lương đi đâu...”. Nhìn vào bức tranh, em hãy tưởng tượng kể tiếp câu chuyện về Mã Lương ? Bài tập 2 : Bài 8 Tiết 31 : Cây bút thần ( Truyện cổ tích Trung Quốc )