Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Hoán dụ (tiết 1)

I.Khái niệm 1.Ví dụ: Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên (Tố Hữu) ? Áo nâu và áo xanh gợi cho em liên tưởng tới ai ? -.Áo nâu  người nông dân. . Áo xanh người công nhân. I.Khái niệm 1.Ví dụ: Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên (Tố Hữu) ? Giữa áo nâu với nông thôn, áo xanh với thị thành có mối liên hệ gì? - Mối liên hệ đi đôi với nhau: .Áo nâu  nông thôn. . Áo xanh thị thành. I.Khái niệm 1.Ví dụ: Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên (Tố Hữu) ? So sánh cách diễn đạt của câu thơ trên với câu sau: Tất cả nông dân ở nông thôn và công nhân ở thành phố đều đứng lên ? - Cách diễn đạt trong câu thơ hay hơn mang tính tượng hình và biểu cảm. I.Khái niệm.II.Phân lọai hoán dụ 1.Ví dụ: Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm ? Bàn tay trong ví dụ trên gợi cho em liên tưởng tới sự vật nào ? Giữa chúng có mối liên hệ gì ? Bàn tay gợi liên tưởng tới người lao động - Mối quan hệ : bộ phận – toàn thể (bàn tay là công cụ đặc biệt để lao động). I.Khái niệmII.Phân lọai hoán dụ 1.Ví dụ: Một cây làm chẳng lên non Ba cây chụm lại lên hòn núi cao. ?Một và ba gợi cho em liên tưởng tới cái gì ? Giữa chúng có mối quan hệ gì ? Một : số lượng ít, cái đơn lẻ Ba : số lượng nhiều, sự đoàn kết Quan hệ : cái cụ thể và cái trừu tượng I.Khái niệmII.Phân lọai hoán dụ 1.Ví dụ: Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội về Tình cờ chú cháu Gặp nhau Hàng Bè. ? Huế, đổ máu gợi cho em liên tưởng tới sự kiện gì ? Giữa chúng có quan hệ gì ? Huế : những người dân ở Huế Quan hệ: vật chứa -vật bị chứa Đổ máu : ngày Huế bắt đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp năm 1947. Quan hệ: sự kiện và dấu hiệu đặc trưng I.Khái niệmII.Phân lọai hoán dụ 1.Ví dụ: 2.Ghi nhớ Có 4 kiểu hóa dụ thường gặp là : Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ; lấy một vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng ; Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ; Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng. I.Khái niệmII.Phân lọai hoán dụIII. Luyện tập 1.Bài tập 1 a) Làng xóm – nhân dân sống trong làng xóm Quan hệ: vật chứa - vật bị chứa b) Mười năm : thời gian dài Trăm năm : thời gian rất dài  Việc giáo dục có tác dụng và ý nghĩa hết sức to lớn, dài lâu với xã hội I.Khái niệmII.Phân lọai hoán dụIII. Luyện tập 1.Bài tập 1 2.Bài tập 2 -Về nhà học bài, xem lại vd, BT và làm BT còn lại -Chuẩn bị bài “ Câu trần thuật đơn” cho tiết sau