Bài giảng Môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 109 - Cây tre Việt Nam (tiết 8)

 Môn : Ngữ Văn GV : NGUYỄN THỊ BÌNH TRƯỜNG THCS TRẦN QUỐC TOẢN KIỂM TRA BÀI CŨ Em hãy cho biết trong văn bản “ Vượt thác” của Võ Quảng khi miêu tả cảnh con thuyền vượt thác dữ ,tác giả đã sử dụng những chi tiết nào làm nổi bật hình ảnh dượng Hương Thư ? ĐÁP ÁN : *NGOẠI HÌNH : * HÀNH ĐỘNG Đánh trần - Co người phóng chiếc sào Như một pho tương đồng đúc - Ghì chặt đầu sào -Các bắp thịt cuồn cuộn - Lấy thế trụ Hai hàm răng cắn chặt Quai hàm bạnh ra Mặt nảy lửa… => Sử dụng nghệ thuật so sánh , miêu tả làm nổi bật hình ảnh dượng Hương Thư dũng mãnh , hào hùng , quả cảm và có tinh thần vượt gian khó. I. Đọc – tìm hiểu chung 1/ Tác giả : (Thép Mới ) 2/ Tác phẩm : Hãy trình bày những hiểu biết của em về xuất xứ của tác phẩm ? a/ Xuất xứ : Là lời bình cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan. c/ Bố cục : Dựa vào SGK hãy trình bày vài nét về tác giả ? - Thép Mới (1925- 1991 ) ,sinh ra ở Nam Định, tên thật là Hà Văn Lộc. - Quê : Hà Nội. - Sở trường : Làm báo , viết bút kí , thuyết minh phim. VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM b/Thể loại : Kí là loại hình trung gian , nằm giữa báo chí và văn học,gồm nhiều thể - chủ yếu là văn xuôi tự sự như bút kí, hồi kí,du kí,phóng sự … Bút kí Chia làm 3 phần: Từ đầu chí khí như người : Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam. 2. Tiếp theo Tre anh hùng chiến đấu : Sự gắn bó giữa tre với con người Việt Nam 3. Phần còn lại : Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc Việt trong hiện tại và tương lai VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : a/ Xuất xứ : b/Thể loại : c/ Bố cục : 3 phần Văn bản này được chia làm mấy phần và hãy cho biết nội dung của từng phần ? VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II . Đọc – tìm hiểu văn bản 1 /Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam Dựa vào văn bản và cho biết cây tre thường xuất hiện ở đâu? - Tre ở khắp mọi nơi , ở đâu cũng sống , cũng xanh tốt. Tác giả đưa ra nhận xét gì về mối quan hệ giữa tre với người ? - Tre là bạn thân của người Việt Nam Theo em cây tre có những phẩm chất đáng quý nào ? -Cây tre có những phẩm chất đáng quý : Mộc mạc , nhũn nhặn , cứng cáp , dẻo dai , thanh cao , giản dị , có chí khí …. Những phẩm chất của cây tre làm em liên tưởng đến những phẩm chất nào của con người Việt Nam? =>Vừa miêu tả , vừa giới thiệu vẻ đẹp vừa thô sơ ,khoẻ khoắn gắn liền với khí phách , phẩm chất kiên cường của người dân Việt Nam VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống Những chi tiết nào nói lên sự gắn bó của tre với đời sống con người ? Chơi chuyền , chơi chắt Điếu cày Chõng tre Lồng gà Thức ăn : Măng luộc , măng xào , măng chua … Trò chơi : chơi chuyền , chơi chắt , đánh khăng,… Đồ dùng: điếu cày , tăm , đôi đũa,giường tre… Cây tre có vai trò như thế nào trong đời sống ? => Tre là ngươì nhà , gắn bó khăng khít với con người cả khi sống và khi chết. VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống. a/ Trong đời sống và sản xuất: * Trong đời sống : * Trong sản xuất : Trong sản xuất tác giả đã sử dụng những chi tiết nào để noí về vai trò của cây tre? dựng nhà Tre vỡ ruộng khai hoang cối xay thóc Em có nhận xét gì về nghệ thuật ? Vai trò của tre được ví với bộ phận nào của con người ? -> Xen thơ vào văn, so ánh ,tre là cánh tay giúp người , là phương tiện lao động của người nông dân b / Trong chiến đấu : VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống. a/ Trong đời sống và sản xuất: Thép Mới ca ngợi cây tre trong chiến đấu như thế nào? chống lại sắt, thép quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. giữ làng , giữ nước , giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín hi sinh để bảo vệ con người. anh hùng lao động , anh hùng chiến đấu VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống a/ Trong đời sống và sản xuất: b/ Trong chiến đấu : =>Là đồng đội , đồng chí ,khẳng định sức mạnh và công lao của tre trong cuộc kháng chiến gian khổ của dân tộc . Trong chiến đấu vai trò cây tre được khẳng định như thế nào? I. Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống. VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) 3/ Cây tre trong hiện tại và tương lai Theo em với tốc độ phát triển như hiện nay thì cây tre có còn chỗ đứng không ? Trong cuộc hiện taị và tương lai sắt thép có thể nhiều hơn nhưng tre vẫn còn mãi với người Việt Nam Tre là khúc nhạc đồng quê ( tiếng sáo , tiếng diều ) Măng mọc trên phù hiệu của thiếu nhi Việt Nam =>Tre vẫn mãi là người bạn thuỷ chung trên con đường phát triển, là biểu tượng cho tâm hồn người Việt Nam Em có suy nghĩ gì vị trí của cây tre trong hiện tại và tương lai ? VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) THẢO LUẬN EM HÃY KỂ TÊN NHỮNG TRUYỆN DÂN GIAN , CÂU TỤC NGỮ , CA DAO , HAY NHỮNG CÂU THƠ NHẮC ĐẾN HÌNH ẢNH CÂY TRE ? 0 PHÚT 1/ Thánh Gióng 2/ Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi bóng những hàng tre . ( Quê hương – Tế Hanh ) 3/ Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre và đánh giặc . ( Nguyễn Khoa Điềm ) 4 / Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này . ( Viếng lăng Bác – Viễn Phương ) 5/ Đất nước đẹp vô cùng nhưng Bác phải ra đi Cho tôi làm sóng dưới con tàu đưa tiễn Bác. Khi bờ bãi dần lui,làng xóm khuất, Bốn phía nhìn không một bóng hàng tre Đêm xa nước đầu tiên ai nỡ ngủ Sóng dưới thân tàu đâu phải sóng quê hương. (Người đi tìm hình của nước – Chế Lan Viên) THỜI GIAN 3 PHÚT VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) I. Đọc – tìm hiểu chung : 1/ Tác giả : 2/ Tác phẩm : II. Đọc – tìm hiểu văn bản : 1/ Giới thiệu chung về cây tre Việt Nam . 2/ Sự gắn bó của tre với người trong cuộc sống 3/ Cây tre trong hiện tại và tương lai III.TỔNG KẾT Em có nhận xét gì về biện pháp nghệ thuật tác giả đã sử dụng ? Qua bài kí em có cảm nhận gì về cây tre Việt Nam? Sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật ( nhân hoá ,ẩn dụ …) Câu văn xuôi trữ tình, giàu chất nhạc, chất thơ,dạt dào cảm xúc Ca ngợi giá trị và vẻ đẹp của cây tre Việt Nam Tre là biểu tượng của dân tộcViệt Nam VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) III . TỔNG KẾT VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) CỦNG CỐ Câu1:Văn bản “ Cây tre Việt Nam” thuộc thể loại nào? A/ Thơ. B/ Truyện ngắn. C/ Bút kí . D/ Tiểu thuyết. Câu 2:Trong bài văn tác giả đã miêu tả phẩm chất nổi bật nào của tre? A/ Vẻ đẹp thanh thoát, dẻo dai. B/ Vẻ đẹp thẳng thắn , bất khuất . C/ Vẻ đẹp gắn bó , thuỷ chung với con người. D/ Cả 3 ý: A, B, C. Câu1:Văn bản “ Cây tre Việt Nam” thuộc thể loại nào? A/ Thơ. B/ Truyện ngắn. C/ Bút kí . D/ Tiểu thuyết. Câu 2:Trong bài văn tác giả đã miêu tả phẩm chất nổi bật nào của tre? A/ Vẻ đẹp thanh thoát, dẻo dai. B/ Vẻ đẹp thẳng thắn , bất khuất . C/ Vẻ đẹp gắn bó , thuỷ chung với con người. D/ Cả 3 ý: A, B, C. VĂN BẢN : CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới ) DẶN DÒ 1/ Về nhà sưu tầm thêm câu tục ngữ, ca dao, bài thơ … có nói về đề tài cây tre . 2/ Học thuộc bài ( nắm được nội dung và nghệ thuật, ghi nhớ) 3/ Chuẩn bị bài “ Buổi học cuối cùng” trả lời các câu hỏi trong SGK .