Bài giảng môn Sinh học - Bài 15: Giun đất

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ MOÂN SINH HOẽC - LễÙP 7.ẹửực Phong, ngaứy 12 thaựng 10 naờm 2009.SINH HOẽC 7.PHOỉNG GIAÙO DUẽC HUYEÄN BUỉ ẹAấNG.2009 - 2010TRệễỉNG THCS PHAN BOÄI CHAÂUNGệễỉI THệẽC HIEÄN: LEÂ THề HAỉ.Trỡnh baứy ủaởc ủieồm chung cuỷa ngaứnh giun troứn ? ẹaởc ủieồm naứo deó nhaọn bieỏt chuựng ? Tổ leọ maộc beọnh giun ủuừa ụỷ nửụực ta nhử theỏ naứo?Vỡ sao ?Kieồm tra baứi cuừ:Ngành giun ĐốtGiun đất có thể đào đất sâu tới 8m.Do hoạt động sống neõn mỗi năm Giun đất đã đùn đất cao lên 0,5-0,8cm, làm tăng độ phì nhiờu của đất. Cứ như thế, giun đất đào đất suốt đời sống của mình, đúng như Đac-Uyn đã nói “Giun đất là “chiếc cày sống”, cày đất trước con người rất lâu và còn cày đất mãi mãi”.Ngành giun ĐốtBài 15:Giun đấtBaứi 15: GIUN ẹAÁT.* Moõi trửụứng soỏng:Ngành giun ĐốtChúng ta thường gặp giun đất sống ở đâu ? Chuựng xuaỏt hieọn vaứo thụứi gian naứo ? Sống trong đất ẩm ở : ruộng , vườn , nương , rẫy...thửụứng chui leõn maởt ủaỏt vaứo ban ủeõm..Giun đất đào hang trong đấtBaứi 15: GIUN ẹAÁT.* Moõi trửụứng soỏng: trong ủaỏt aồm ụỷ: ruoọng, vửụứn, nửụng, raóy, thửụứng chui leõn maởt ủaỏt vaứo ban ủeõm hoặc sau trọ̃n mửa raứoI/Hình dạng ngoài:Ngành giun Đốt Quan saựt hỡnh veừ và cho biờ́t: Giun đất có hình dạng cấu tạo ngoài như thế nào?Hỡnh 15.1: GIUN ẹAÁT.Cơ thờ̉ daứi , có đụ́i xứng 2 bờn, thuụn 2 đõ̀u. Cơ thờ̉ gụ̀m 3 phõ̀n: đõ̀u, thõn và đuụi, gụ̀m nhiờ̀u đụ́t .Thành cơ thờ̉ phát triờ̉n, coự đai sinh dục và lụ̃ sinh dục.Miợ̀ng ở phõ̀n đõ̀uHọ̃u mụn ở phiá đuụiHình15.1 Giun đấtVòng tơ.Mặt lưngMặt bụngLỗ sinh dụccáiVòng tơLỗ sinh dụcđựcĐaisinh dụcLỗ miệngCăn cứ vào đâu mà em xác định được phaàn đầu của giun đất ?Phaàn ủaàu coự ủai sinh duùc chieỏm 3 ủoỏt nhaỹn boựng vaứ coự loó sinh duùc caựi ụỷ maởt buùng ủai sinh duùc, phớa dửụựi ủai sinh duùc coự 2 loó sinh duùc ủửùc. Da giun ủaỏt coự maứu gỡ ? Maứu phớt hồng. Maởt lửng giun ủaỏt coự maứu saộc nhử theỏ naứo so vụựi maởt buùng ?Maởt lửng coự maứu ủaọm hụn so vụựi maởt buùng.Da giun ủaỏt coự ủaởc ủieồm gỡ ? Da trụn vaứ aồm ửụựt  giuựp giun hoõ haỏp và di chuyờ̉n dờ̃ dàng. ẹaởc ủieồm ủoự coự yự nghúa gỡ ?Da trụn vaứ aồm ửụựtĐuôiĐầuĐaisinh dụcLỗ sinh dục cáiVòng tơLỗ sinh dụcđựcĐaisinh dụcLỗ miệngMặt lưngMặt bụngGiun ủaỏt coự caỏu taùo ngoaứi phuứ hụùp vụựi loỏi soỏng chui ruực trong ủaỏt nhử theỏ naứo ?* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:- Cụ theồ daứi coự ủoỏi xửựng 2 beõn,thường thuoõn 2 ủaàu. Goàm 3 phaàn: ủaàu, thaõn vaứ ủuoõi.- Phaàn ủaàu coự mieọng, coự ủai sinh duùc , loó sinh duùc. vaứ haọu moõn ụỷ phaàn ủuoõi.- Phaõn nhieàu ủoỏt, moói ủoỏt coự voứng tụ ụỷ xung quanh (chi beõn).- Da coự maứu phớt hồng; coự chaỏt nhaày da trụn và õ̉m ướt.II/Di chuyeồn:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtQuan sát H15.3 (SGK/53) và đánh số lại 4 câu dưới đây sao cho phù hợp với động tác di chuyển của Giun đất?- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.- Giun chuẩn bị bò.- Thu mình làm phồng đoạn đầu, thun đoạn đuôi.- Dùng toàn thân và vòng tơ làm chỗ dựa, vươn đầu về phía trước.2143Hình 15.3Hình 15.3Qua caực ủoọng taực di chuyeồn cuỷa giun ủaỏt em coự keỏt luaọn gỡ ? Nhụứ sửù chun giaừn cuỷa cụ theồ keỏt hụùp vụựi caực voứng tụ laứm choó dửùa giuựp giun di chuyeồn ủửụùc.* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:II/Di chuyeồn: - Cụ theồ phỡnh duoói xoaờn keừ theo thửự tửù 2-1-4-3 SGK trang 54. - Voứng tụ laứm choó dửùa keựo cụ theồ veà moọt phớa.III/ Caỏu taùo trong:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtGiun đất có những hệ cơ quan nào?Heọ tuaàn hoaứn, heọ thaàn kinh vaứ heọ tieõu hoaự.Hình 15.4.Sơ đồ hệ tiêu hoáHình 15.5.Sơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinhIII/ Caỏu taùo trong:Sơ đồ hệ tiêu hoáSơ đồ hệ tuần hoàn và hệ thần kinhCấu tạo trong của giun đũa cáiSo với Giun đũa, Giun đất có hệ cơ quan gì mới xuất hiện?Heọ tuaàn hoaứn.Sơ đồ hệ tuần hoànMạch lưngMạch vòng vùng hầu (tim)Mạch bụngHệ tuần hoàn của Giun đất gồm những bộ phận nào?Sơ đồ hệ tuần hoànHệ thần kinh của Giun đất gồm các bộ phận nào?Sơ đồ hệ thần kinhHạch nãoChuỗi thần kinh bụngVòng hầuEm có nhận xét gì về hệ tiêu hoá của giun đất so với giun đũa?Lỗ miệngThực quảnHầuDiềuDạ dày cơRuột tịtRuột + Heọ tieõu hoaự phaõn hoaự roừ: Loó mieọng → haàu → thửùc quaỷn → dieàu→daù daứy cụ → ruoọt tũt ruoọt → haọu moõn.+ Coự Enzim tieõu hoaự thửực aờn ở ruụ̣t tịt.+Daù daứy coự thaứnh cụ daứy coự khaỷ naờng co boựp nghieàn thửực aờn.GIUN ĐŨA. - Khoang cụ theồ chớnh thửực coự chửựa dũchcụ theồ caờng. - Heọ tieõu hoaự phaõn hoaự roừ: Loó mieọng → haàu → thửùc quaỷn → dieàu → daù daứy cụ →ruoọt tũt → ruoọt → haọu moõn. - Heọ tuaàn hoaứn: Maùch lửng, maùch buùng,mạch vũng vuứng haàu (tim ủụn giaỷn)heọ tuaàn hoaứn kớn. - Heọ thaàn kinh: chuoói haùch thaàn kinh, daõy thaàn kinh.* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:II/Di chuyeồn:III/ Caỏu taùo trong:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtThảo luận nhómQua những đặc điểm cấu tạo trong của Giun đất, hãy nêu những điểm khác nhau giữa giun đất và giun đũa ?Giun đũaGiun đấtGiun đũaGiun đất Có khoang cơ thể chưa chính thức. Chưa có hệ tuần hoàn Hệ tiêu hoá chưa phân hoá. Có khoang cơ thể chính thức. Xuất hiện hệ tuần hoàn kớn. Hệ tiêu hoá phân hoá roừ reọt.Những điểm khác nhau về cấu tạo trong giữa Giun đất và giun đũa:* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:II/Di chuyeồn:III/ Caỏu taùo trong:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtIV/Dinh dửụừng:Đọc và nghiên cứu thông tin SGK cho bieỏt thửực aờn ủửụùc bieỏn ủoồi nhử theỏ naứo trong heọ tieõu hoaự cuỷa giun ủaỏt?Vì sao mưa nhiều ,giun đất lại chui lên mặt đất?Cuốc phải giun đất thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra .Đó là chất gì và tại sao có màu đỏ?-Vì do chúng hô hấp bằng da neõn nửụực ngaọp cụ theồ laứm chuựng bũ ngaùt thụỷ.-Giun đất bắt đầu có hệ tuần hoàn kín ,máu mang sắc tố chứa sắt nên máu có màu đỏChứa ở diềuNghiền nhỏ ở dạ dày cơĐược tiêu hóa nhờ enzim tiết ra từ ruột tịt Hấp thụ qua thành ruộtThức ăn lấy từ miệngIV/Dinh dửụừng:Giun đṍt hụ hắp nhờ đõu ?Hụ hṍp qua da.* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:II/Di chuyeồn:III/ Caỏu taùo trong:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtIV/Dinh dửụừng: - Hoõ haỏp qua da. - Thửực aờn giun ủaỏt → loó mieọng → haàu → thực quản → dieàu (chửựa thửực aờn) → daù daứy (nghieàn nhoỷ) → Enzim bieỏn ủoồi ở ruoọt tũt →chṍt dinh dưỡng haỏp thuù qua thaứnh ruoọt vaứo maựu → chaỏt baừ ủửa ra ngoaứi ở họ̃u mụn.V/Sinh saỷn:Nghiên cứu thông tin SGK vaứ quan sát hình vẽ cho biết:Giun đất sinh sản như thế nào?-Giun ủaỏt lửụừng tớnh , khi sinh saỷn chuựng gheựp ủoõi phaàn ủaàu vaứo nhau vaứ trao ủoồi tinh dũch. Hai cụ theồ gheựp ủoõi ủửụùc 2-3 ngaứy thỡ thaứnh ủai sinh duùc bong ra, tuoọt veà phớ trửụực, nhaọn trửựng vaứ tinh dũch treõn ủửụứng ủi. Khi tuụ̣t khỏi cơ thờ̉ , đai thắt hai đõ̀u lại thành kén.- Sau vài tuõ̀n trứng được thụ tinh trong kén nụỷ thành giun non.Hoạt động ghép đôi của giun đấtKén* Moõi trửụứng soỏng:I/Hình dạng ngoài:II/Di chuyeồn:III/ Caỏu taùo trong:Bài 15:Giun đấtNgành giun ĐốtIV/Dinh dửụừng:V/Sinh saỷn: - Giun ủaỏt lửụừng tớnh. - Gheựp ủoõi trao ủoồi tinh dũch taùi ủai sinh duùc. - ẹai sinh duùc tuoọt khoỷi cụ theồ taùo keựn chửựa trửựng, trứng trong kén sau vài tuõ̀n nở thành giun non.Điền các cụm từ sau đây vào chỗ trống sao cho thích hợp : ( cơ thể , phân đốt , các vòng tơ, trong kén) Cơ thể giun đất đối xứng hai bên , .và có khoang ..chính thức. Nhờ sự chun dãn cơ thể kết hợp vớimà giun đất di chuyển được Trứng được thụ tinh phát triểnđể thành giun nonphân đốtcụ theồ các vòng tơtrong kénCUÛNG COÁ.- Hoùc baứi, traỷ lụứi caõu hoỷi cuoỏi baứi trong SGK- ẹoùc muùc “ Em coự bieỏt”.- Chuaồn bũ moói nhoựm 1-3 con giun ủaỏt to vaứ ủoùc kyừ baứi thửùc haứnh tieỏt sau thửùc haứnh.DAậN DOỉ.trân trọng cảm ơn các thầy , cô giáo 12-10-2009.7. Đây là hệ cơ quan mới xuất hiện ở Giun đất?3. Đây là một tên khác của vòng tơ ở Giun đất?4. Đây là một loại hạch thần kinh nằm trên hầu của Giun đất?6. Đây là chất giúp máu của Giun đất có màu đỏ?2.Đây là kiểu thần kinh của Giun đất?5. Đây là hiện tượng bắt đầu của quá trình sinh sản của Giun đất?123671. Đây là đặc điểm hệ tiêu hoá tieỏn hoaự của Giun đất?54phânhoáchuỗihạchchânbênhạchnãoghépđôisắctốhệtuầnhoànphânđốt