Bài giảng môn Sinh học - Sinh sản vô tính ở động vật

Kính chào quý thầy cô!B - SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬTSINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTTIẾT 46Hình 44.1. Sinh sản bằng cách phân đôi ở trùng biến hìnhI. Khái niệmQuan sát các hình thức sinh sản vô tính dưới đây, cho biết Các hình thức sinh sản ở các loài trên giống nhau ở những điểm nào?Sinh sản phân đôi của trùng roiHình 44.2. Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thủy tứcSINH SẢN BẰNG CÁCH NẢY CHỒI ( SAN HÔ ) Ph©n m¶nh ở sán I - KHÁI NIỆM:SINH SẢN BẰNG CÁCH PHÂN MẢNH ( HẢI QUỲ )Như thế nào là sinh sản vô tính ở động vật?I - KHÁI NIỆM:- Khái niệm: + Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản chỉ cần một cơ thể gốc.+ Cơ thể gốc sinh ra 1 hoặc nhiều cá thể mới có bộ nhiễm sắc thể giống hệt như nó,không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng Cơ sở khoa học của sinh sản vô tính ở động vật là gì?- Cơ sở khoa học: Dựa trên cơ sở phân bào nguyên 	 nhiễm -> TB phân chia, phân hoá -> Cơ 	 thể mới -> Các cá thể con giống hệt cơ 	 thể gốc.Sinh sản vô tính ở động vật giống và khác so với sinh sản vô tính ở thực vật như thế nào ?Các động vậtSinh sản vô tínhPhân đôiNảy chồiPhân mảnhTrinh sinhTrùng roiThủy tứcHải quỳSán lôngTrai sôngOngII/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTBảng 44. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật.Quan sát bảng 44 hãy điền dấu + (có) hoặc - (không) vào bảng trên?II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTĐọc thông tin SGK mục II và kết hợp với quan sát một số hình ảnh sau. Hãy hoàn thành phiếu học tập sau:Hình thứcĐại diệnĐặc điểmPhân đôiNảy chồiPhân mảnhTrinh sảnII/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTHình thứcĐại diệnĐặc điểmPhân đôiĐộng vật đơn bào, giun dẹpCơ thể mẹ tự co thắt ở giữa, xảy ra quá trình phân đôi nhân và tế bào chất tách làm 2 phần giống nhau, mỗi phần lớn lên cho ra cơ thể mới.Hình 44.1. Sinh sản bằng cách phân đôi ở trùng biến hìnhII/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTHình thứcĐại diệnĐặc điểmNảy chồiThuỷ tức, San hôHình 44.2. Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thủy tứcCá thể mẹ hình thành 1 hay nhiều chồi trên bề mặt cơ thể, mỗi chồi lớn dần rồi tách rời khỏi cơ thể mẹ tạo thành cơ thể mớiII/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTHình thứcĐại diệnĐặc điểmPhân mảnhBọt biển,giun dẹp, hải quỳ.Cá thể mẹ phân thành 2 hay nhiều mảnh, mỗi mảnh phát triển thành một cơ thể mới.Bọt biểnHải quỳII/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬTHình thứcĐại diệnĐặc điểmTrinh sinhOng, kiến, rệp.Tế bào trứng không thụ tinh phát triển thành cá thể mới có bộ NST đơn bội (n).?Hiện tượng thằn lằn tái sinh được đuôi;tôm cua tái sinh được chân và càng bị gãy có phải là hình thức sinh sản vô tính không ?Vì sao? ?Hình thức trinh sinh có gì giống và khác với hình thức sinh sản phân đôi , nảy chồi , phân mảnh?2n2nOng chúa ( 2n )Ong thợ ( 2n )Ong đực ( 1n )1n1n1n1n1n Con cháu -> Có lợi 	trong trường hợp mật độ quần thể thấp. + Tạo ra được các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định, ít biến động. +Tạo ra các cá thể mói giống nhau và giống cá thể gốc ban đầu về mặt di truyền +Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong 1 thời gian ngắn Sinh sản vô tính có ưu, nhược điểm như thế nào?- Nhược điểm:+ Tạo thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền 	-> Khi điều kiện sống thay đổi -> Chết hàng 	loạt -> Quần thể bị tiêu diệt.Ưu điểm:III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:1. NUÔI MÔ SỐNG:Nuôi cấy mô được tiến hành như thế nào? Cho ví dụ thực tế?- Mô cấy sẽ tồn tại, sinh trưởng , phát triển và duy trì 	cấu tạo và chức năng.- Ví dụ: Nuôi cấy da, tim, thận, giác mạc- Tách mô từ cơ thể động vật để nuôi cấy trong môi 	trường có đầy đủ chất dinh dưỡng, vô trùng và 	có nhiệt độ thích hợp.III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:2. GHÉP MÔ TÁCH RỜI vào CƠ THỂ:Mục đích ghép mô để làm gì?- Mục đích: Thay thế mô hoặc cơ quan trong cơ thể 	bị tổn thương bằng mô hay cơ quan bình 	thường.QS hình sau và cho biết có bao nhiêu hình thức ghép mô, dạng nào ghép thành công , vì sao? III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:2. GHÉP MÔ TÁCH RỜI VÀO CƠ THỂ:Phân loại: 3 loại+ Tự ghép: Mô hoặc cơ quan ghép được lấy từ 	chính cơ thể mình. + Đồng ghép: Mô hoặc cơ quan được lấy từ người 	có sự tương đồng về mặt di truyền. + Dị ghép: Mô hoặc cơ quan được ghép không 	tương đồng về mặt di truyền. ( Không thực hiện được )III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:3. NHÂN BẢN VÔ TÍNH:Nhân bản vô tính là gì?- Khái niệm: Là hiện tượng chuyển nhân của 1 TB xôma vào 1 TB trứng đã lấy mất nhân và kích thích phát triển thành phôi, làm cho phát triển thành cơ thể mới.III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:3. NHÂN BẢN VÔ TÍNH:Hãy cho biết các bước trong quy trình nhân bản vô tính cừu?Hãy cho biết kiểu hình của cừu sinh ra ? Dolly laø 1 con cöøu caùi ñöôïc sinh ra = kó thuaät nhaân töø 1 TB tröôûng thaønh. Noù coù 3 baø meï:- Meï cho gen: Finn Dorsett- Meï mang thai- Meï cho noaõn: Blackface CỦNG CỐ:Dolly ra ñôøi sau nhieàu naêm nghieân cöùu, ít nhaát laø 277 thöû nghieäm chuyeån nhaân TB ñeå ñöôïc 29 phoâi (12% thaønh coâng). Noù gioáng heät töø hình daùng tính caùch cuûa Finn Dorsett . 3/1998 naëng 45kg. 2/2003 Dolly cheát do chöùng vieâm khôùp vaø ung thö phoåi naëng.III - NUÔI CẤY MÔ VÀ NHÂN BẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT:3. NHÂN BẢN VÔ TÍNH:Nhân bản vô tính có ý nghĩa như thế nào? + Vai trò rất lớn trong chăn nuôi, y học và thẩm mĩ. + Tạo được các mô, các cơ quan mong muốn để 	thay thế các mô, cơ quan bị hỏng. + Tạo động vật biến đổi gen phục vụ lợi ích của 	con người.- Ý nghĩa: Nhân bản vô tính có hạn chế gì?Hạn chế: + Động vật nhân bản vô tính có cùng KG -> Điều 	kiện MT thay đổi -> Chết hàng loạt. + Sức sống không cao, không tạo ưu thế lai -> 	Không tạo năng suất.Hình ảnh Cừu DOLLY(05/07/1996 – 14/02/2003)Củng cốSinh s¶n v« tÝnh ë ®éng vËt lµ. a) H×nh thøc t¹o ra c¸ thÓ míi cã sù tham gia cña c¸c giao tö ®ùc vµ c¸i. b). H×nh thøc sinh s¶n chØ cÇn 1 c¬ thÓ gèc t¸ch ra thµnh 2 hay nhiÒu phÇn, mçi phÇn t¹o thµnh mét c¬ thÓ míi. c). H×nh th­c sinh s¶n t¹o giao tö. d). Sù ph¸t triÓn cña trøng kh«ng thô tinh ®Ó h×nh thµnh c¸ thÓ míi hoµn toµn c¸ thÓ c¸i.2. C¬ së tÕ bµo häc cña sinh s¶n v« tÝnh lµ.a). Tæ hîp vËt chÊt di truyÒn b). Sù tù nh©n ®«i cña nhiÔm s¾c thÓ.c). Ph©n bµo gi¶m nhiÔm 	 d). Ph©n bµo nguyªn nhiÔm3. §iÒu nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ­u thÕ cña sinh s¶n v« tÝnh.a).C¸ thÓ míi gièng hÖt nhau vµ gièng c¸ thÓ gèc ban ®Çu.b). T¹o ra sè lù¬ng lín con ch¸u gièng nhau trong thêi gian ng¾n.c). Trong quÇn thÓ giao phèi c¸c c¸ thÓ sinh s¶n nhiÒu.d). T¹o ra c¸c c¸ thÓ thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng æn ®Þnh.4. HiÖn t­îng chuyÓn nh©n cña 1 tÕ bµo x« ma vµo mét tÕ bµo trøng ®· mÊt nh©n råi kÝch thÝch ph¸t triÓn thµnh 1 ph«i, lµm cho ph«i ph¸t triÓn thµnh mét c¬ thÓ míi ®ù¬c gäi lµ:a). Ph©n ®«i c) N¶y chåib). Nh©n b¶n v« tÝnh d). Trinh s¶n