Bài giảng môn Sinh học - Tiết 39: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển ở động vật

TRƯỜNG THPT LÊ LỢIGV : NGUYỄN ĐÌNH LÀNHTỔ HÓA- SINHKIỂM TRA BÀI CŨNêu khái niệm sinh trưởng & phát triển ở động vật. Mối liên hệ giữa sinh trưởng & phát triển. Sinh trưởng: là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào. Phát triển: là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa (biệt hóa) tế bào và phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể. Sinh trưởng và phát triển có mối liên hệ mật thiết, đan xen lẫn nhau và luôn liên quan đến môi trường sống:- Sinh trưởng tạo tiền đề cho phát triển.- Phát triển ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng.Hãy quan sát hình và cho biết đây là kiểu biến thái hoàn toàn hay không hoàn toàn? Tại sao?KIỂM TRA BÀI CŨNhững sinh vật nào dưới đây phát triển không qua biến thái:A. Bọ ngựa, Cào càoB. Cánh cam, Bọ rùaC. Cá chép, Khỉ, Bò, GàD. Bọ xít, Ong, Châu chấu Tiết 39 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬTCác nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vậtNhân tố bên trongNhân tố bên ngoàiDI TRUYỀNGIỚI TÍNHHOOC MÔNN.T VÔ SINHN.T HỮU SINHI. Nhân tố bên trong:Quan sát hình 38.1 và trả lời câu hỏi  trong SGK/1521. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sốngTên hoocmonTuyến tiếtVai trò với sinh trưởng & phát triểnHoocmon sinh trưởngTyroxintuyến yêntuyến giápKích thích chuyển hóa ở tế bào và kích thích quá trình sinh trưởng & phát triển bình thường của cơ thể- Kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước của tế bào qua tăng tổng hợp protein- Kích thích phát triển xươngTên hoocmonTuyến tiếtVai trò với sinh trưởng & phát triểnTestosteronOestrogentinh hoànbuồng trứngKích thích ST & PT mạnh ở giai đoạn dậy thì:- Tăng phát triển xương- Kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp ở nữ.Kích thích ST & PT mạnh ở giai đoạn dậy thì ở nam.Tăng mạnh tổng hợp protenin, phát triển mạnh cơ bắp.Riêng đối với lưỡng cư, tirôxin gây biến thái từ nòng nọc thành ếch. Thiếu tirôxin, nòng nọc không biến thành ếch được.Có tirôxinKhông có tirôxinGV nhấn mạnh cho HS hiểu. Sinh trưởng và phát triển là đặc trưng cơ bản của cơ thể sống do nhân tố di tuyền quyết định.Các nhân tố bên trong và bên ngoài khác,tác động đến sinh trưởng và phát triển đều thông qua nhân tố di truyền.Hãy chỉ ra trường hợp nào là do tuyến yên sản xuất quá ít hoặc quá nhiều hoocmôn sinh trưởng vào giai đoạn trẻ em.Những hình ảnh về người cao nhất và lùn nhất hành tinh o.OVới chiều cao 2,57m, Leonid Stadnik người Ukraine hiện là người đàn ông cao nhất TGStadnik, 37 tuổi, là cựu bác sĩ thú y. Lúc nhỏ, Stadnik cũng phát triển bình thường như bao đứa trẻ khác. Tuy nhiên, chiều cao của Stadnik bắt đầu "phát triển" đột biến vào năm anh 14 tuổi sau khi trải qua một ca phẫu thuật não.Đây là ông Bảo Hỉ Thuận (Bao Xishun), sinh năm 1951 tại Trung Quốc, là người đàn ông cao thứ 2 TG với chiều cao là 2,361 mét.Và đây là cậu bé người Nepal 14 tuổi Khagendra Thapamagar đã được ghi vào sách kỉ lục Guinness là người lùn nhất TG, với chiều cao chỉ 50,8 cm.Cũng với chiều cao không thua kém, He PingPing 19 tuổi, chỉ cao 73cm, đang nộp đơn xin ghi tên vào sách kỉ lục Guinness với danh hiệu người thấp nhất TG.Jyoti Amge được mệnh danh là thiếu nữ nhỏ nhất TG theo sách kỉ lục của Ấn Độ. 15 tuổi nhưng chỉ cao 58cm, em thậm chí còn thấp hơn đứa trẻ 13 tháng tuổi của nhà hàng xómJyoti Amge trong lớp họcGiống bất kì bạn trẻ nào, Jyoti thích nghe nhạc và xem đĩa DVDTại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iôt thì trẻ em sẽ chậm lớn (hoặc ngừng lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp ?Iốt là thành phần cấu tạo nên tirôxinThiếu iôt => thiếu tirôxinIôt là thành phần cấu tạo nên tirôxin, do đó thiếu iôt trong thức ăn và nước dẫn đến thiếu tirôxin.Ngoài ra, thiếu Tirôxin sẽ làm cho xương và mô thần kinh sinh trưởng không bình thường sẽ gây ra bệnh:Đần độnBướu cổTại sao gà trống con sau khi bị cắt bỏ tinh hoàn thì phát triển không bình thường: mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất bản năng sinh dục, ?Do hoocmôn testosteron do tinh hoàn tiết ra có tác dụng kích thích quá trình sinh trưởng và hình thành đặc điểm sinh dục thứ cấp như: mào, cựa... nên khi cắt bỏ tinh hoàn hoocmôn này không được tiết ra thì các bộ phận liên quan sẽ không được hình thành.I. Nhân tố bên trong:2. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật không xương sốngLoại hoocmonTác dụng với sinh trưởng phát triểnEcdisơnJuverninGây lột xác ở sâu bướm, kích thích sâu biến thành nhộng và bướm.Phối hợp với ecdisơn gây lột xác ở sâu bướm, ức chế quá trình biến đổi sâu thành nhộng và bướm.Dựa vào thông tin trong SGK và hoàn thành bảng trong phiếu học tậpNghiên cứu hình 38.3 về tác dụng sinh lí của ecđisơn và juvernin, giải thích nguyên nhân lột xác ở sâu bướm và nguyên nhân sâu bướm biến thành nhộng và bướmI. Nhân tố bên trong:1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật không xương sốngCủng cốHoocmôn kích thích phân chia tế bào, tăng kích thước tế bào & kích thích phát triển xương đó là:A. TestosteronB. Hoocmon sinh trưởngC. Juvenin & EcdisonD. Oestrogen & TestosteronCủng cố Ở giai đoạn trẻ em, nếu tuyến yên sản xuất ra quá nhiều hoocmon sinh trưởng sẽ :A. Trở thành người khổng lồB. Chậm lớn hoặc ngừng lớnC. Trở thành người nhỏ béD. Sinh trưởng và phát triển bình thườngCủng cốCác hoocmôn chủ yếu ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở côn trùng :A. Juvenin, Tirôxin, Hoocmôn sinh trưởngB. Oestrogen, Ecdison, TiroxinC. Juvenin, OestrogenD. Juvenin, EcdisonDẶN DÒ- HỌC BÀI VÀ TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK/ 154- SOẠN BÀI MỚI.