Bài giảng Môn Tiếng Việt: Liên kết các đoạn văn trong văn bản

 LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN  Tr­êng THCS Phan Chu Trinh - §µ L¹t  KiĨm tra bµi cị: C©u hái: ?Cã nh÷ng c¸ch nµo ®Ĩ tr×nh bµy néi dung cho mét ®o¹n v¨n? DÊu hiƯu nµo ®Ĩ nhËn biÕt c©u chđ ®Ị, tõ ng÷ chđ ®Ị? Tr¶ lêi: Nh÷ng c¸ch tr×nh bµy ®o¹n v¨n: + DiƠn dÞch: c©u chđ ®Ị n»m ë ®Çu ®o¹n v¨n.C¸c c©u tiÕp khai triĨn ý lµm s¸ng tá néi dung c©u chđ ®Ị. + Quy n¹p: c©u chđ ®Ị n»m ë cuèi ®o¹n v¨n.... + Song hµnh: C¸c c©u cã ý nghÜa ngang nhau cïng lµm s¸ng tá cho chđ ®Ị cđa ®o¹n v¨n. DÊu hiƯu nhËn biÕt: + Tõ ng÷ chđ ®Ị: lµ nh÷ng tõ ng÷ dïng lµm ®Ị mơc hoỈc c¸c tõ ng÷ ®­ỵc lỈp l¹i nhiỊu lÇn(th­êng lµ chØ tõ,®¹i tõ, c¸c tõ ®ång nghÜa) nh»m duy tr× ®èi t­ỵng ®­ỵc biĨu ®¹t. + C©u chđ ®Ị : * Néi dung; Lµ c©u diƠn ®¹t ý kh¸i qu¸t cđa ®o¹n v¨n. * H×nh thøc: Lêi lÏ ng¾n gon.th­êng cã ®đ hai thµnh phÇn chÝnh. * VÞ trÝ: cã thĨ ®øng ®Çu hoỈc cuèi ®o¹n v¨n. TiÕt 17 LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN  TRONG VĂN BẢN I . Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong VB: 1. Tìm hiểu đoạn văn(SGK-50) 2. Nhận xét: a. Hai đoạn văn tuy cùng viết về một ngôi trường, nhưng thời điểm tả và phát biểu cảm nghĩ không hợp lí (đánh đồng thời gian hiện tại và quá khứ)->Sự liên kết giữa 2 đoạn văn còn lỏng lẻo -> người đọc thấy hụt hẫng. b. + Cụm từ “trước đó mấy hôm” bổ sung ý nghĩa về thời gian cho đoạn văn. + Từ “đó” tạo sự liên tưởng cho người đọc với đoạn văn trước. => Tạo nên sự gắn kết chặt chẽ giữa 2 đoạn văn với nhau 3/ Kết luận: Cụm từ “trước đó mấy hôm” là phương tiện để liên kết đoạn văn -Nhờ vào sự liên kết giữa các đoạn văn làm cho văn bản trởõ nên liền mạch về ý nghĩa và hoàn chỉnh về hình thức I. Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong VB: II. Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản 1/ Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn - Các từ ngữ liệt kê: Trước hết, đầu tiên .. - Từ ngữ chỉ quan hệ tương phản đối lập: nhưng, trái lại, ngược lại, tuy vậy, thế mà, tuy nhiên, vậy mà … - Chỉ từ: đó, này, nọ, kia …. - Các từ ngữ chỉ quan hệ tổng kết ,khái quát: nói tóm lại, tóm lại, nhìn chung … - Quan hệ từ, đại từ… 2. Dùng câu nối để liên kết đoạn văn * Ghi nhớ (SGK) TiÕt 17. LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN  TRONG VĂN BẢN I . Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản . Nhờ vào sự liên kết giữa các đoạn văn làm cho văn bản trở nên liền mạch về ý nghĩa và hoàn chỉnh về hình thức. II.Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản . Ghi nhớ : - Khi chuyển từ đoạn văn này sang đoạn văn khác, cần sử dụng các phương tiện liên kết để thể hiện các quan hệ ý nghĩa giữa chúng. - Các phương tiện liên kết: + Dùng từ ngữ có tác dụng liên kết. + Dùng câu nối TiÕt 17. LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN  TRONG VĂN BẢN I . Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản . II. Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản III. Luyện tập. 1. Bài tập1. Các từ ngữ có tác dụng liên kết đoạn và mối quan hệ ý nghĩa của chúng: a. nói như vậy: tổng kết b. thế mà: tương phản. c. cũng: nối tiếp, liệt kê. tuy nhiên: tương phản. 2. Bài tập 2. Điền vào chỗ trống a. Từ đó, oán nặng, thù sâu… b. Nói tóm lại phải khen… c. Tuy nhiên điều đáng kể là… d. Thật khó trả lời: lâu nay tôi vẫn là …. Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với cai lệ là một đoạn tuyệt khéo. Giả sử vì quá yêu nhân vật của mình mà tác giả để cho chị Dậu đánh phủ đầu tên cai lệ chẳng hạn thì câu chuyện sẽ giảm sức thuyết phục rất nhiều. Đằng này chị cố nhẫn nhịn hết mức, chỉ đến khi chị không thể cam tâm nhìn chồng đang đau ốm mà vẫn bị bọn chúng hành hạ thì chị mới vùng lên. Đó là hành động tự phát của một người khi bị dồn vào bước đường cùng,…. 3. Viết đoạn văn ngắn III. Hướng dẫn tự học: 1. Tìm và chỉ ra tác dụng của các từ ngữ và câu văn được dùng để liên kết các đoạn văn trong một văn bản theo yêu cầu.. 2.Về nhà làm lại bài tập 3. 3.Soạn bài Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội