Bài giảng Ngữ văn 10 - Cảm xúc mùa thu (Thu hứng) (Đỗ Phủ)

TRƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN NGỮ VĂN LỚP 10 VĂN BẢN CẢM XÚC MÙA THU ( THU HỨNG ) ( ĐỖ PHỦ ) I/ Tìm hieåu chung :1/ Taùc giaû : Ñoã Phuû ( 712- 770 ) - Laø moät nhaø thô hieän thöïc vó ñaïi cuûa Trung Quoác vaø laø danh nhaân vaên hoùa cuûa theá giôùi, coù nhaân caùch cao thöôïng, taøi naêng ngheä thuaät traùc vieät.- Noäi dung thô Ñoã Phuû phong phuù, saâu saéc(vôùi gaàn 1500 baøi ) .- Phong caùch thô oâng traàm uaát, ngheïn ngaøo. => OÂng ñöôïc nhaân daân Trung Quoác goïi laø “Thi thaùnh” ĐỖ PHỦ ( 712 -770 )2/Hoøan caûnh saùng taùc :- “Caûm höùng muøa thu” laø baøi thô thöù nhaát trong chuøm thô Thu höùng (goàm 8 baøi ).-Baøi thô ñöôïc saùng taùc trong thôøi gian Ñoã Phuû ñang ñöa gia ñình ñi chaïy naïn ôû Quøy Chaâu.- “Caûm höùng muøa thu” laø baøi thô coù vò trí ñaëc bieät trong caû chuøm thô “ noù bao quaùt caû baûy baøi sau maø “noãi loøng queâ cuõ” laø choã “ veõ roàng chaám maét” cuûa caû 8 baøi thô.   Thu hứng ( Phiên Âm)                                        Đỗ Phủ        Ngọc lộ điêu thương phong thụ lâm,        Vu Sơn, Vu Giáp, khí tiêu sâm.        Giang gian ba lãng kiêm thiên dũng,        Tái thượng phong vân tiếp địa âm        Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ,        Cô chu nhất hệ cố viên tâm.        Hàn y xứ xứ thôi đao xích,        Bạch Đế thành cao cấp mộ châm.                  Bản Dịch Thơ Cảm xúc mùa thu        Lác đác rừng phong hạt móc sa,        Ngàn non hiu hắt, khí thu loà.        Lưng trời sóng rợn lòng sông thẳm,        Mặt đất mây đùn cửa ải xa.        Khóm cúc tuôn thêm dòng lệ cũ,        Con thuyền buộc chặt mối tình nhà.        Lạnh lùng giục kẻ tay dao thước,        Thành Bạch, chày vang bóng ác tà.3/ Boá cuïc : 2 phaàn ( tieàn giaûi –haäu giaûi) - 4 caâu ñaàu : taû caûnh thu. - 4 caâu sau : noãi loøng nhaø thô.II/ Ñoïc hieåu :Tìm hieåu noäi dung – ngheä thuaät cuûa baøi thô: a. 4 caâu ñaàu : Caûnh thu -Hai caâu ñaàu caûnh saéc muøa thu ñaãm maøu bi thöông, taøn taï ( ñieâu thöông, tieâu saâm)-Hai caâu sau caûnh thu hoøanh traùng, döõ doäi( ba laõng, phong vaân tieáp ñòa) => Caûnh saéc thu mang daáu aán cuûa cuûa ñòa phöông Quøy Chaâu (vöøa aâm u, vöøa huøng vó) ; caûnh saéc aáy mang phong caùch thô Ñoã Phuû : TRAÀM UAÁT, BI TRAÙNG b. 4 caâu sau : Noãi loøng cuûa nhaø thô*- Caâu 5-6: baèng caùch ñoàng nhaát nhieàu söï vaät hieän töôïng:+ Ñoàng nhaát giöõa tình vaø caûnh ( nhìn hoa cuùc nôû troâng nhö xoøe ra nhöõng caùnh hoa baèng nöôùc maét)+Ñoàng nhaát giöõa hieän taïi vaø quaù khöù ( gioït leä hieän taïi cuõng laø gioït leä cuûa quaù khöù gaàn – quaù khöù xa.+Ñoàng nhaát giöõa söï vaät vaø con ngöôøi ( daây buoäc thuyeàn cuõng laø daây thaét loøng ngöôøi laïi)  Hai caâu thô bieåu hieän loøng nhôù queâ moät caùch sinh ñoäng vaø tha thieát, saâu laéng cuûa nhaø thô. * Hai caâu 7-8 : baèng caùch laáy caûnh nguï tình :- Caûnh roän ròp cuûa moïi ngöôøi may aùo reùt.- Caûnh moïi ngöôøi giaët aùo cuõ ñeå chuaån bò cho muøa ñoâng tôùi. Caûnh sinh hoïat cuûa ngöôøi daân nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi laøm nao loøng ngöôøi khaùch tha höông, caøng daáy leân noãi nhôù queâ höông ñeán quaèn quaïi, tha thieát. Kết luận    1. Đỗ Phủ từng nói: "Làm người tính thích câu văn đẹp - Đọc chẳng kinh người chẳng chịu thôi". Đọc bài "Thu hứng" này, ta cảm nhận cái hay của áng thơ thất ngôn bát cú, mà mỗi câu, mỗi chữ đều mang cái "thần" của nó, phô diễn cảnh và tình bằng nhiều hình tượng cảm động. Rừng phong phương Bắc trong khí thu mờ, con thuyền lẻ loi vườn xưa với những hàng lệ của kẻ xa quê... làm ta thổn thức và nhớ mãi.    2. Nỗi nhớ quê nhà, ước mơ được trở về vườn cũ, thăm ngôi nhà xưa nơi chôn rau cắt rốn.... không chỉ là tình cảm riêng, ước mơ riêng của Đỗ Phủ mà còn là tình cảm và ước mơ chung của hàng triệu con người trong loạn lạc chiến tranh, xưa và nay... Vì thế, "Thu hứng"chan chứa tình đời có giá trị nhân văn tuyệt đẹp.CHÚC CÁC BẠN HỌC TỐT