Bài giảng Ngữ văn 10 - Chuyện chức phán sự đền Tản viên - Trường Thpt Y Jut

	SỞ GD & ĐT ĐĂK LĂK TRƯỜNG THPT Y JUTGIÁO ÁN NGỮ VĂN KHỐI 10 – BAN CƠ BẢNTên bài dạy: CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN(“Tản viên phán sự lục”–Trích “ Truyền kỳ mạn lục” )TPPTCT : 70 (Đọc thêm)Nguyễn DữGiáo viên: Nguyễn Thị Bích NguyệtI / Đọc – hiểu văn bản: Đọc phần tiểu dẫn.- Hãy tóm lược những nội dung cơ bản về cuộc đời tác giả ? 1. Vài nét về tác giả:- Nguyễn Dữ ( còn gọi là Nguyễn Tự ), sống vào khoảng thế kỷ XVI – chưa rỏ năm sinh năm mất. Quê ông ở Hải Dương.- Xuất thân trong một gia đình có truyền thống khoa bảng. Ông từng làm quan một thời gian ngắn, sau về ở ẩn. Tác phẩm nổi tiếng : “ Truyền kỳ mạn lục”- Truyện truyền kỳ được hiểu như thế nào ?2. Thể loại truyền kỳ:- Truyền kỳ là một thể loại văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực qua những yếu tố kỳ lạ, hoang đường.Đặc điểm của truyện kỳ: + Thế giới con người trần tục và thế giới cõi âm có sự tương giao (thánh thần, ma quỉ). Ví dụ : hình ảnh vũ Nương hiện về phần cuối tác phẩm “ Truyện người con gái Nam Xương”+ Cốt lõi của hiện thực + quan niệm thái độ của tác giả có thể tìm thấy sau những tình tiết phi hiện thực.- Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ : Truyện “ Truyền kỳ mạn lục” của Nguyễn Dữ ra đời vào thời điểm nào ? Tác phẩm được viết bằng chữ Hán hay chữ Nôm ?Là tác phẩm viết bằng chữ Hán. Gồm 20 truyện, ra đời vào đầu thế kỷ XVI. Mục đích sáng tác của Nguyễn Dữ : + Phê phán, vạch trần các tệ nạn xã hội dưới các thời: Lí, Trần, Hồ, Lê. + Thể hiện thái độ cảm thông với số phận bi thảm của những người nhỏ bé trong xã hội, bi kịch tình yêu mà thường thiệt thòi rơi vào người phụ nữ.II/ Đọc – tìm hiểu, khám phá văn bản:Đọc văn bản.- Tóm tắt nội dung văn bản.Ngoâ Töû Vaên ñoát ñeàn – ñeàn thôø Thoå thaàn song ñaõ bò hoàn teân töôùng giaëc chieám ñoùng – Chaøng bò soát, moäng mò gaëp hoàn töôùng giaëc ñe doaï Gaëp hoàn Thoå thaàn chæ caùch haønh ñoäng Töû Vaên ñeán Dieâm Vöông, ñoái maët vôùi quæ Daï Xoa, vôùi Dieâm Vöông ñaày quyeàn löïc Töû Vaên ñaõ chieán thaéng, đñöôïc giöõ chöùc phaùn söï ñeàn Taûn Vieân. 1. Sự kiên định chính nghĩa của Ngô Tử Văn:- Tử Văn là ai ? Tính cách được giới thiệu như thế nào ? Tử Văn ( tên là Soạn ).+ Là người ở huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang.+ Có tính khí “ Khẳng khái, nóng nảy cương trực”.- Biểu hiện của tính cách trên như thế nào ? Gợi ý : + Tử Văn có hành động gì ? Thái độ của Tử Văn trước lời đe doạ của hung thần ? Thái độ khi gặp quỉ và đối mặt với Diêm Vương ở âm phủ ? - Biểu hiện của sự nóng nảy, khẳng khái, cương trực:+ Tức giận trước sự “ hưng yêu, tác quái” của hung thần.+ Quyết trừ hại cho dân bằng hành động đốt đền.+ Điềm nhiên không hề khiếp sợ trước lời đe doạ của hung thần.+ Gan dạ trước bọn quỉ Dạ Xoa và quang cảnh cỏi âm, thản nhiên bình tỉnh trước Diêm Vương. - Kết quả hành động của Tử Văn như thế nào ? Töû Vaên ñaõ chieán thaéng.- Sự chiến thắng của Tử Văn là sự chiến thắng của thế lực nào ? Có ý nghĩa gì ?(câu 1 - phần hướng dẫn bài học ) Thảo luận – chọn đáp ánĐáp án : b & d, câu đúng là câu e. + Thể hiện sự khẳng khái, chính trực, dũng cảm, muốn vì dân trừ hại.+ Vừa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trù hồn tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ thổ thần nước Việt.Giải thích nguyên nhân lựa chọn : + Câu c : hoàn toàn sai vì Tử Văn không đốt đền một cách vô cớ.+ Câu a : chỉ đúng một phần vì Tử Văn chỉ đả phá sự ngu tín vào những thần ác, bất chính, không đả phá tập tục thờ Thần nói chung.- Ý nghĩa hành động của Tử Văn : + khẳng định niềm tin “ chính” nhất định thắng “ tà”.+ Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. 2. Ngụ ý phê phán của truyện : - Tại sao có vụ kiện ở cõi âm ? ( vì tên tướng giặc kiện Tử Văn đốt đền ).- Hồn tên tướng giặc đã làm những điều gì ?( Giả mạo thổ thần làm hại dân, qua mặt Diêm Vương )._ Tại sao hồn tên tướng giặc gây tội ác như thế mà vẫn tồn tại ?Vì : + Diêm Vương không hề hay biết. + Các thần ở đền miếu Lân cận ăn đút nên baoche cho kẻ ác, vì các phán quan của Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế.- Phê phán hồn ma tên tướng giặc xảo quyệt – kẻ giả mạo Thổ thần. ( Bản chất tham lam, lúc sống cũng như khi chết, đáng bị vạch mặt và trừng trị ).- Vậy truyện nhằm phê phán đối tượng nào ?- Phơi bày hiện thực đầy rẫy bất công từ cõi trần đến cõi âm : Hiện tượng tiêu cực ở cõi âm là hình chiếu những bất công trong xã hội đương thời.- Diêm Vương và các phán quan đại diện cho công lý bị “lấp tai, che mắt”.- Bọn than quan ô lại đã tiếp tay cho kẻ ác, kẻ xấu gây nên bao nỗi khổ cho người dân lương thiện.- Chức phán sự là gì ? Tại sao Tử Văn được nhận chức này ? Chi tiết nào thể hiện rõ cảnh Tử Văn nhận chức ?( chức quan xem xét về các vụ kiện tụng – giúp việc cho người xử án - thực hiện công lí.Tử Văn nhận chức này bởi chàng dũng cảm bảo vệ chân lý, chính nghĩa).-Việc nhận chức phán sự của Tử Văn có ý nghĩa gì?(Đó là sự thưởng công xứng đáng, có ý nghĩa noi gương cho đời sau, khích lệ mọi người đấu tranh chống cái ác, cái xấu, bảo vệ công lí).- Qua truyện, tác giả muốn nhắn gửi điều gì ? Hãy đấu tranh đến cùng để chống cái ác cái xấu. Chỉ có đấu tranh một cách dũng cảm mới đem lại phần thắng cho chính nghĩa.3. Nghệ thuật kể chuyện: - Tác giả xây dựng nhiều tình huống truyện tạo cảm giác hồi hộp, lo âu, có lúc đến cao trào ròi giải quyết một cách khéo léo. Đó là những tình tiết nào ?( + Tử Văn đốt đền mọi người lắc đầu, lè lưỡi, lo sợ thay - dự báo những điều khác thường sẽ xảy ra đối với Tử Văn.Kết thúc có hậu. Thế giới cuộc sống hiện thực như: tên, quê quán thế giới âm cung như: ma, quỉ, chết đi sống lại+ Caâu chuiyeän ñöôïc thaét nuùt daàn, vôùi nhöõng xung ñoät caêng thaúng, daãn ñeán cao traøo: “  khoù chòu, laûo ñaûo, noùng soát reùt”, gaëp hung thaàn traùch maéng, beänh naëng theâm Caûnh ruøng rôïn ôû aâm phuû- Truyện giàu kịch tính với những tình tiết lôi cuốn.- Cách dẫn dắt truyện khéo léo, cách kể sinh động hấp dẫn.- Kết hợp thành công yếu tố “ kì” và “ thực”. Mượn “kì” để nói “thực”.III. Luyện tập :Hãy so sánh việc xử kiện ở tác phẩm này và tác phẩm thuộc thể loại truyện cười dân gian “ Nhưng nó phải bằng hai mày”, rút ra ý nghĩa của vấn đề ?Không gian : Công đường. 	 Trần gian Âm phủĐối tượng, sự việc : 	 Cải đút tiền Thua kiệnTử Văn cương trực, rắn rỏi, chiến đấu đến cùng. Chiến thắng- Rút ra ý nghĩa của vấn đề: không nên tiếp tay cho kẻ xấu mà phải dũng cảm, chiến đấu đến cùng vì lẽ phải.