Bài giảng Ngữ văn 10 - Đại cáo bình ngô, Nguyễn Trãi

ĐẠI CÁO BÌNH NGÔ Nguyễn TrãiNgười soạn: Phạm Thị Thúy NhàiPhạm Thị Thúy Nhài1Chân dung Nguyễn TrãiPhạm Thị Thúy Nhài2A. Phần một: TÁC GIẢI. Cuộc đời- 1380-1442, hiệu là Ức Trai, quê ở Chi Ngại ( Chí Linh, Hải Dương) sau về Nhị Khê.- Gia đình: có truyền thống yêu nước và văn học.+ Cha: Nguyễn Phi Khanh học giỏi đỗ thái học sinh.+ Mẹ : Trần Thị Thái con quan tư đồ Trần Nguyên ĐánPhạm Thị Thúy Nhài3Quê hương non xanh nước biếcLàng cổ Nhị KhêPhạm Thị Thúy Nhài4- Cuộc đời+ Thuở ấu thơ chịu nhiều mất mát đau thương ( mất mẹ, ông ngoại).+ 1407: cha bị giặc Minh bắt, khắc ghi lời cha, giúp Lê Lợi kháng chiến và chiến thắng vẻ vang.+ Đầu 1428: hăm hở tham gia công cuộc xây dựng lại đất nước  không được tin dùng.Phạm Thị Thúy Nhài5Cha bị giặc bắt, Nguyễn Trãi theo hầu. Sau vâng mệnh quay về đánh giặc.Phạm Thị Thúy Nhài6+ 1439: về ở ẩn Côn Sơn.+ 1440: Ra giúp nước khi Lê Thái Tông mời.+ 1442: Bị án oan Lệ Chi Viên khép vào tội “ Tru di tam tộc”.+ 1464: Lê Thánh Tông minh oan cho NT.Phạm Thị Thúy Nhài7Lê Thánh Tơng ( Ảnh: Thư viện danh nhân)Phạm Thị Thúy Nhài8 NT là bậc anh hùng dân tộc, một nhân vật toàn tài hiếm có, một danh nhân văn hoá thế giới. Một con người phải chịu oan khiên thảm khốc nhất trong lịch sử giai đoạn phong kiến Việt Nam.Phạm Thị Thúy Nhài9Tranh Nguyễn Thị Lộ ( hình ảnh tại cand.com)Phạm Thị Thúy Nhài10II. Sự nghiệp thơ văn1. Những tác phẩm chính- Tác phẩm viết bằng chữ Hán, Nôm: SGK- Ngoài ra còn bộ sách địa lí cổ nhất Việt Nam ( Dư địa chí).Phạm Thị Thúy Nhài11Quốc âm thi tậpPhạm Thị Thúy Nhài122. Nguyễn Trãi - nhà văn chính luận kiệt xuất- Nguyễn Trãi là nhà văn chính luận lỗi lạc: tư tưởng chủ đạo là nhân nghĩa, yêu nước thương dân.+ Quân trung từ mệnh tập:mang tính luận chiến bậc thầy( có sức mạnh bằng 10 vạn quân- Phan Huy Chú).Phạm Thị Thúy Nhài13+ BNĐC: là áng văn yêu nước lớn, bản cáo trạng đanh thép, là bản anh hùng ca.- Nghệ thuật: đạt tới trình độ nghệ thuật mẫu mực về đối tượng, mục đích, lập luận sắc bén.Phạm Thị Thúy Nhài143. Nguyễn Trãi- nhà thơ trữ tình sâu sắc- Nguyễn Trãi vừa là người anh hùng vừa là người trần thế.Lí tưởng anh hùng:- Nhân nghĩa , yêu nước thương dân..-Phẩm chất sáng ngời trong chiến đấu chống ngoại xâm, chống cường quyền, bạo ngược vì công lí.Phạm Thị Thúy Nhài15Con người trần thế:- Đau nỗi đau của con người- yêu thương con người- Khao khát sự hoàn thiện của con người, mơ ước xã hội thái bình thịnh trị “DânNghiêuThuấn, vuaNghiêu Thuấn”.- Tình yêu thiên nhiên: có những bức tranh hoành tráng ( chữ Hán), có khi xinh xắn phảng phất thơ Đường( chữ Nôm). Đặc biệt thiên nhiên rất bình dị , dân dã  tạo môi trường sống thanh cao, gắng giữ vẻ đẹp nguyên sơ (SGK).Phạm Thị Thúy Nhài16- Thơ NT nói về nghĩa vua tôi, tình cha con xiết bao cảm động (SGK).- Ca ngợi tình bạn.- Tha thiết với quê hương.Phạm Thị Thúy Nhài174. Nghệ thuật- Văn chương của NT là sự kết tinh 2 bình diện cơ bản: thể loại- ngôn ngữ(Việt hoá thơ Đường). - Hình ảnh bình dị dân dã: sử dụng từ thuần Việt.Phạm Thị Thúy Nhài18III. Kết luận: theo ghi nhớ SGK- Cuộc đời, con người: NT trở thành một hình tượng văn học kết tinh truyền thống văn hoá Lí – Trần( ½ đầu thế kỉ XV) mở đường cho cả một giai đoạn phát triển mới.Phạm Thị Thúy Nhài19- Nội dung văn chương: Hội tụ 2 nguồn cảm hứng lớn yêu nước- nhân đạo.- Nghệ thuật: ông là nhà văn chính luận kiệt xuất, nhà thơ khai sáng VH tiếng việt, với sáng tác bằng chữ Nôm góp phần làm cho tiếng việt trở thành ngôn ngữ dân tộc giàu và đẹp.  Ghi nhớ: SGKPhạm Thị Thúy Nhài20* Củng cố:- Qua phần tác gia,û em rút ra cho mình bài học gì?Phạm Thị Thúy Nhài21