Bài giảng Ngữ văn 10 - Đọc tiểu thanh kí (độc tiểu thanh kí) Nguyễn Du

ÑOÏC TIEÅU THANH KÍ(ÑOÄC TIEÅU THANH KÍ) Nguyeãn DuTây Hồ - Trung QuốcPhạm Thị Thúy Nhài1I. Tìm hieåu chung:1. Tieåu daãn: - Nguyeãn Du ( 1765 -1820): laø ñaïi thi haøo daân toäc; thöông xoùt cho soá phaän baát haïnh cuûa ngöôøi phuï nöõ taøi saéc laø caûm höùng lôùn trong saùng taùc cuûa oâng.Phạm Thị Thúy Nhài2- Tieåu Thanh :Coâ gaùi Trung Quoác, soáng khoaûng ñaàu thôøi Minh, coù taøi, coù saéc nhöng soá phaän baát haïnh. 2. Vaên baûn- Töïa ñeà : coù 2 caùch hieåu- Theå loaïi:+Nguyeân taùc baèng chöõ Haùn, thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng Luaät.+ Vuõ Tam Taäp dòch cuøng theå loaïi.+Tên truyện viết về nàng Tiểu Thanh.+Tập thơ của nàng Tiểu Thanh Phạm Thị Thúy Nhài3ĐỘC TIỂU THANH KÍ – BẢN CHỮ HÁNPhạm Thị Thúy Nhài4Chủ đề: Tấm lòng đồng cảm sâu sắc của Nguyễn Du với nàng Tiểu Thanh và những tâm sự, suy ngẫm về chính cuộc đời nhà thơ. Cảnh đẹp Tây Hồ5II. Ñoïc-hieåu vaên baûn:1. Hai câu đề : Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khưĐộc điếu song tiền nhất chỉ thư(Tây hồ cảnh đẹp hóa gò hoangThổn thức bên song mảnh giấy tàn)Vừa tả thực vừa gợi ý nghĩa tượng trưng.”Tẫn”: Sự biến thiên đến kinh hoàng, cái đẹp là đối tượng huỷ diệt của những cơn dâu bể, Nguyễn Du ngậm ngùi trước sự biến đổi dữ dội của cảnh vật và thời cuộc lịch sử.Nhìn hiện tại để nhớ về quá khứ, đau xót ngậm ngùi cho vẻ đẹp chỉ còn trong dĩ vãng. Phạm Thị Thúy Nhài6Hai từ “độc điếu”: con người xuất hiện với dáng vẻ cô đơn, một mình đối diện với một tiếng lòng Tiểu Thanh.Thể hiện cảm xúc trang trọng thành kính, lắng sâu trầm tư , sự đồng cảm với Tiểu ThanhPhạm Thị Thúy Nhài72. Hai câu thực : Chi phấn hữu thần liên tử hậu Văn chương vô mệnh lụy phần dư (Son phấn có thần chôn vẫn hận Văn chương không mệnh đốt còn vương)“son phấn” “văn chương”Hai câu đối ý quấn quýt tạo nên mạch cảm xúc. Đồ vật vô tri vô giác cũng phải chịu số phận đáng thương như chủ nhân. Nỗi xót xa cho khách “hồng nhan bạc phận”, gắn với quan niệm “tài mệnh tương đố”. Vượt lên trên những ảnh hưởng của thuyết thiên mệnh là cả tấm lòng giàu cảm thương của Nguyễn Du. Nhắc lại bi kịch trong cuộc đời Tiểu Thanh Phạm Thị Thúy Nhài83. Hai câu luận : Cổ kim hận sự thiên nan vấn Phong vận kỳ oan ngã tự cư (Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi Cái án phong lưu khách tự mang) Từ số phận của Tiểu Thanh, Nguyễn Du đã khái quát thành cái nhìn về bao người tài hoa bạc mệnh khác.Những oan khuất bế tắc của nghìn đời “khó hỏi trời” (thiên nan vấn). Thái độ bất bình uất ức ủa nhà thơ. Phạm Thị Thúy Nhài9Khóc người để thương mình, cảm xúc đồng điệu thể hiện tầm vóc lớn lao của chủ nghĩa nhân đạo rất đẹp và rất sâu của nhà thơ. Tâm sự chung của những ngưòi mắc “kỳ oan” trong xã hội vùi dập tài hoa đã được bộc bạch trực tiếp mạnh mẽ. Tây HồPhạm Thị Thúy Nhài104. Hai câu kết : Bất tri tam bách dư niên hậu Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? (Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa Người đời ai khóc Tố Như chăng) Khép lại bài thơ là những suy tư về thời thế: nhà thơ tự cảm thấy sự cô độc lẻ loi trong hiện tại. Câu hỏi người đời sau: ẩn chứa một khát khao tìm gặp tấm lòng tri âm tri kỷ. Tâm trạng bi phẫn, nỗi lòng tha thiết với cuộc đời của những ngưòi tài hoa phải sống trong bóng đêm hắc ám của một xã hội rẻ rúng tài hoa. Phạm Thị Thúy Nhài11 Ghi nhôù: SGK Cuûng coá: Giaù trò nhaân ñaïo saâu saéc cuûa baøi thô Nhaø thô khoâng chæ ñoàng caûm vôùi nhöõng con ngöôøi baát haïnh( ñoùi côm raùch aùo) maø coøn traân troïng chuû nhaân cuûa caùc giaù trò tinh thaàn. Khi nhöõng chuû nhaân naøy laø ngöôøi phuï nöõ thì söï ñoàng caûm coù yù nghóa saâu saéc hôn.  Daën doø:- Hoïc thuoäc loøng baøi thô.- Soaïn : Phong caùch ngoân ngöõ sinh hoaït.Phạm Thị Thúy Nhài12