Bài giảng Ngữ văn 10 - Đọc văn bản: Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới, bài 43, Nguyễn Trãi)

 Chào cô và các bạn Cảnh ngày hè Bảo kính cảnh giới, bài 43 Nguyễn TrãiĐọc văn bản:Nguyển Trãi (1380-1442)Thành viên trong nhóm:1. TËp th¬ Quèc ©m thi tËp- TËp th¬ N«m: 254 bµi, ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn cña th¬ tiÕng ViÖt. - VÒ néi dung: VÎ ®Ñp con ng­êi NguyÔn Tr·i.- VÒ nghÖ thuËt: Th¬ N«m §­êng luËt víi c¸c c©u th¬ lôc ng«n.I. Giới thiệu chung C¶nh ngµy hÌ NguyÔn Tr·i ( B¶o kÝnh c¶nh giíi, bµi 43 )- Ñaët neàn moùng vaø môû ñöôøng cho söï phaùt trieån cuûa thô Tieáng Vieät. +Nguyễn Trãi hiệu là Ức Trai(1380-1442), quê quán: Nhị Khê Thường Tín- Hà Tây, xuất thân trong cùng một gia đình quan lại giàu lòng yêu nước. +Là anh hùng dân tộc, nhà chính trị, nhà quân sự, nhà ngoại giao, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ tầm cỡ kiệt xuất của dân tộc. Nhưng cũng là người phải chịu nhiều oan khiên thảm khóc thảm khốc(tru di tam tộc). +Các tác phẩm: - “Quân trung từ mệnh tập” -”Quốc âm thi tập” -” Quốc âm thi tập gồm 4 phần: Vô đề, Môn thì lệnh, Môn hoa mộc, Môn cầm thú” -”Ức Trai thi tập” -”Bình Ngô đại cáo” 2. Bµi th¬ C¶nh ngµy hÌ a. XuÊt xø:Bµi th¬ sè 43 trong môc B¶o kÝnh c¶nh giíi – phÇn V« ®Òb. Nhan ®Ò:C¶nh ngµy hÌ – néi dung bµi th¬ nghiªng vÒ bøc tranh cuéc sèng.c. Bè côc:- 6 c©u th¬ ®Çu: Bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng.- 2 c©u th¬ cuèi: Kh¸t väng cña nhµ th¬.d. Thể thơ:-thất ngôn bát cúe. Hòan cảnh sáng tác:-trích trong “Quốc âm thi tập”. Sáng tác trong thời gian nhà thơ sống ẩn tại quê nhà. II. Cần nắm được:1. Sự giao cảm với thiên nhiên, tạo vật trong tâm hồn Ức Trai Bøc tranh ngµy hÌ rÊt sinh ®éng vµ ®Çy søc sèng * Bøc tranh thiªn nhiªn sinh ®éng - §­êng nÐt: => Bøc tranh cã ®­êng nÐt hµi hoµ, h×nh khèi vui m¾t. - Mµu s¾c: => ChØ víi sù phèi hîp c¸c mµu s¾c còng ®ñ thÊy søc sèng cña c¶nh vËt ngµy hÌ.- ¢m thanh: + Lao xao chî c¸+ D¾ng dái cÇm ve => NguyÔn Tr·i ®· hoµ mµu s¾c, ©m thanh, ®­êng nÐt theo quy luËt cña c¸c ®Ñp trong héi ho¹, trong ©m thanh, lµm cho bøc tranh thiªn nhiªn, cuéc sèng võa cã h×nh, võa cã hån, võa gîi t¶, võa s©u l¾ng.* Bøc tranh thiªn nhiªn giµu søc sèng - Thiªn nhiªn, c¶nh vËt ë vµo thêi ®iÓm cuèi ngµy; nh­ng sù sèng th× kh«ng dõng l¹i.- Søc sèng cña c¶nh vËt ®­îc diÔn t¶ cô thÓ qua: + ®ïn ®ïn+ phun+ tiÔn+ ©m thanh d¾ng dái cÇm ve=> Søc sèng cña c¶nh vËt ®ang c¨ng ®Çy, ®ang cùa quËy, vËn ®éng kh«ng ngõng.2.VÎ ®Ñp t©m hån NguyÔn Tr·i * T×nh yªu thiªn nhiªn tha thiÕt cña NguyÔn Tr·i=> T©m hån tinh tÕ, giao c¶m m¹nh mÏ víi c¶nh vËt. N­íc nång sõng sùc ®Çu r« trçi Ngµy n¾ng chang chang l­ìi chã lÌ ( Hång §øc quèc ©m thi tËp ) Ai xui con cuèc gäi vµo hÌ C¸i n¾ng nung ng­êi nãng nãng ghª ( Tõ DiÔn §ång )* T©m hån yªu ®êi, yªu cuéc sèng- Thiªn nhiªn qua c¶m xóc cña nhµ th¬ trë nªn sinh ®éng, ®¸ng yªu vµ ®Çy søc sèng, céi nguån s©u xa lµ lßng thiÕt tha yªu ®êi, yªu cuéc sèng cña t¸c gi¶.- ¢m thanh ®Çu tiªn vang ®Õn ®«i tai nh¹y c¶m cña NguyÔn Tr·i lµ ©m thanh cuéc sèng: lao xao chî c¸* TÊm lßng ­u ¸i víi d©n, víi n­íc- Hai c©u cuèi: kh¸t väng cña nhµ th¬- C©u kÕt ( c©u lôc ng«n ): thÓ hiÖn sù dån nÐn c¶m xóc cña c¶ bµi => §iÓm kÕt tô cña hån th¬ øc Trai kh«ng ph¶i ë thiªn nhiªn, t¹o vËt mµ chÝnh lµ ë con ng­êi, ë ng­êi d©n.Bui mét tÊc lßng ­u ¸i cò§ªm ngµy cuån cuén n­íc triÒu ®«ng.	( ThuËt høng – bµi 2 )Hæ ph¸ch, phôc linh nh×n mÊy biÕtDµnh cßn ®Ó trî d©n nµy. 	 ( Tïng ) ViÖc nh©n nghÜa cèt ë yªn d©n	( C¸o b×nh Ng« )III. Ghi nhớ 1. Néi dung: - Bµi th¬ lµ bøc tranh ngµy hÌ ®Ñp, sinh ®éng vµ ®Çy søc sèng.- Qua bøc tranh thÊy ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån cña NguyÔn Tr·i.2. NghÖ thuËt:- Bµi th¬ võa mang nÐt trang träng cæ ®iÓn võa b×nh dÞ, tù nhiªn.- Sö dông c¸c c©u th¬ lôc ng«n.Tù bÐn h¬i xu©n tèt l¹i thªm§Çy buång l¹ mµu th©u ®ªmT×nh th­ mét bøc phong cßn kÝnGiã n¬i ®©u g­îng më xem	( C©y chuèi )Quª cò nhµ ta thiÕu cña nµo ?Rau trong néi, c¸ trong ao.C¸ch song mai tØnh hån C« DÞchKÒ n­íc cÇm ®­a tiÕng Cöu cao.Kh¸ch ®Õn v­ên cßn hoa l¸cT¬ nªn cöa thÊy nguyÖt vµo.C¶nh thanh d­êng Êy ch¨ng vÒ nghØLÈn thÈn lµm chi ¸ng mËn ®µo?	( Ng«n chÝ - bµi 13) THE END