Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 3: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinhđến dự tiết học hôm nayPhan Thị Kim Duyên Lớp Văn C - K42Kiểm tra bài cũ Hãy nêu các bộ phận hợp thành của Văn học Việt Nam?ABVăn học Hán NômCVăn học chữ Hán, chữ Quốc ngữDCả 3 đáp án trênĐáp án đúngVăn học dân gian và văn học viếtThể loại nào dưới đây không phải thuộc Văn học dân gian ?Thần thoại1Ca dao2Chèo3Kịch nói4Hãy kể tên 4 tác giả và tác phẩm văn học trung đại Việt Nam tiêu biểu nhấtQuốc âm thi tậpTruyện KiềuXuân Hương thi tậpLục Vân TiênNguyễn TrãiNguyễn DuHồ Xuân HươngNguyễn Đình ChiểuHãy kể tên 4 tác giả và tác phẩm văn học hiện đại Việt Nam tiêu biểu nhấtNhật kí trong tùTắt đènSông ĐàTướng về hưuNguyễn Ái QuốcNgô Tất TốNguyễn TuânNguyễn Huy ThiệpTiết 3:Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữTìm hiểu văn bản 1: Đọc phân vai và trả lời các câu hỏi sgk – trang 14HỘI NGHỊ DIÊN HỒNGCuộc đối thoại giữa vua Trần và các bô lão có phải là hoạt động giao tiếp không? Hình thức giao tiếp ở đây là gì? Hoạt động giao tiếpNgôn ngữ nóiHai bên có cương vị và quan hệ với nhau như thế nào?Cương vị : Vua Trần : là người đứng đầu triều đìnhCác vị bô lão : là thần dânQuan hệ :Vua – tôi Các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai cho nhau ntn?Người nói tiến hành những hành động cụ thể nào, còn người nghe thực hiện những hành động tương ứng nào?Người đối thoại chú ý lắng nghe và xôn xao “tranh nhau nói” . Hai bên lần lượt đổi vai như sau:Lượt lời 1:Lượt lời 4:Lượt lời 3:Lượt lời 2:Vua Trần nói, các vị bô lão ngheCác vị bô lão nói, nhà vua ngheNhà vua hỏi, các vị bô lão ngheCác vị bô lão trả lời, nhà vua ngheHoạt động giao tiếp trên diễn ra trong hoàn cảnh nào?- Địa điểm : tại điện Diên Hồng- Thời điểm: quân Nguyên xâm lược nước ta lần thứ hai (1285).Hoạt động giao tiếp đó hướng vào nội dung và mục đích gì? Cuộc giao tiếp có đạt được mục đích đó không?Nội dung: Bàn về nguy cơ của một cuộc chiến tranh xâm lược đã ở vào tình trạng khẩn cấpĐề cập tới vấn đề: nên hoà hay nên đánhMục đích:Thống nhất ý chí và hành động đểchiến đấu bảo vệ Tổ Quốc=> Mục đích thành côngTìm hiểu văn bản 2: Dựa vào kết quả đã học ở vb 1 và trả lời các câu hỏi  sgk – trang 5TỔNG QUAN VĂN HỌC VIỆT NAMTrong văn bản đã học ở phần Văn, hoạt động giao tiếp diễn ra giữa các nhân vật giao tiếp nào?Người viết : tác giả .Người đọc : Học sinh lớp 10 nói riêng, những người quan tâm đến văn học Việt Nam nói chung.Hoạt động giao tiếp đó được tiến hành trong hoàn cảnh nào?Hoạt động giao tiếp này được tiến hành trong hoàn cảnh “quy phạm”, tức là có tổ chức, có mục đích, có nội dung và được thực hiện theo chương trình mang tính pháp lí trong nhà trường .Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực nào? Về đề tài gì? Bao gồm những vấn đề cơ bản nào?Lĩnh vực : Lịch sử văn học Đề tài : Tổng quan văn học Việt NamNhững vấn đề cơ bản : - Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam - Quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam - Con người Việt Nam qua văn họcHoạt động giao tiếp thông qua văn bản đó nhằm mục đích gì?Người viết : Cung cấp cho người đọc một cái nhìn tổng quát về văn học Việt NamNgười đọc : Lĩnh hội một cách tổng quát về các bộ phận và tiến trình lịch sử của văn học Việt NamPhương tiện ngôn ngữ và cách tổ chức văn bản có đặc điểm gì nổi bật?Phương tiện: dùng nhiều từ ngữ thuộc ngành khoa học xã hội, chuyên ngành ngữ văn.Cách tổ chức: kết cấu rõ ràng với các đề mục lớn nhỏ thể hiện tính mạch lạc và chặt chẽ.Từ hai văn bản trên rút ra kết luận sau: (Ghi nhớ)Hoạt động giao tiếp là hoạt động trao đổi thông tin của con người trong xã hội, được tiến hành chủ yếu bằng phương tiện ngôn ngữ (dạng nói hoặc dạng viết), nhằm thực hiện những mục đích về nhận thức, về tình cảm, về hành động ...Mỗi hoạt động giao tiếp gồm hai quá trình: tạo lập văn bản và lĩnh hội văn bản. Hai quá trình này diễn ra trong quan hệ tương tác .Trong hoạt động giao tiếp chịu sự chi phối của các nhân tố : nhân vật giao tiếp, hoàn cảnh giao tiếp, nội dung giao tiếp, mục đích giao tiếp, phương tiện và cách thức giao tiếp.Xin chân thành cảm ơn !Kính chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻChúc các em học sinh học tập tốt .