Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 41: Độc Tiểu Thanh Kí của Nguyễn Du

Tiết 41: Độc Tiểu Thanh Kí  Nguyễn DuTrường THPT Chi LăngGV : Vi Xuân HảiI.Tiểu dẫn : 1.Tỏc giả ( 1765-1820): - Là đại thi hào dõn tộc, danh nhõn văn hoỏ thế giới ( 1965) - Nguyễn Du quan tõm tới số phận bất hạnh của những người phụ nữ tài hoa, nhan sắc , đưa vào thơ văn trở thành những vấn đề lớn trong sỏng tỏc của ụng .2.Tỏc phẩm : - Là một trong những bài thơ chữ Hỏn nổi tiếng của Nguyễn Du . - Xuất phỏt từ sự thụng cảm đối với nỗi bất hạnh của nàng Tiểu Thanh ( sống cỏch Nguyễn Du 300 năm, người TQ ) 3.Thể thơ và bố cục : a.Thể thơ : Thất ngụn bỏt cỳ Đường luật . b.Bố cục : 4 phần : - Đề - Thực - Luận- Kết . II.Đọc-hiểu văn bản :1.Hai câu đề : Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư( Cảnh đẹp Tây Hồ đã thành bãi hoang rồi ) - Miêu tả cảnh đẹp Tây Hồ : + Xưa : đẹp > < Nay : tan hoang - Nghệ thuật đối lập :  Sự cảm giác hụt hững mất mát , tiếc nuối .Nhân vật trữ tình : Khóc thương cho nàng Tiểu Thanh qua phần dư cảo còn sót lại của nàng . + Độc điếu : 1 mình chủ thể . + Nhất chỉ thư : 1 mảnh giấy tàn ( tâm hồn Tiểu Thanh ) Nguyễn Du nhận thấy Tiểu Thanh là người phụ nữ tài sắc bị vùi dập , chết trong đau khổ, chết rồi mà vẫn không yên.2.Hai câu thực : Son phấn hữu thần liên tử hậu( Son phấn có thần chôn vẫn hận )Hiện thực nghiệt ngã bất công mà Tiểu Thanh phải chịu . + Nhân hoá :son phấn  hận  văn chương  tài năng  vấn vương . Nhấn mạnh sự huỷ hoại khốc liệt đối với người phụ nữ . Vì thế cái chết của họ đã khiến người đời phải xót thương, tiếc nuối - Tiểu Thanh giỏi văn thơ -nhưng bất hạnh , chết yểu thơ bị đốt . Tiếng khóc của Nguyễn Du biểu hiện thái độ trân trọng cái đẹp , ngưỡng mộ một tài năng cuả một nghệ sĩ tài hoa .3. Hai câu luận : Cổ kim hận sự thiên nan vấn( Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi )- Nhà thơ cảm nhận ra những cái hận, cái oan ức xưa và nay – không có câu trả lời, đều bó tay, bế tắc ( quy luật )Hình ảnh ông trời :  Thể hiện sự tuyệt vọng .  Cảm nhận định mệnh .Tác giả tự coi mình và Tiểu Thanh là người cùng hội , cùng thuyền cho nên khóc cho Tiểu Thanh cũng là khóc cho mình . - Cổ , hận ,sự ,vấn (thanh trắc): Diễn tả nỗi bi phẫn đau đớn của những con người tài hoa mệnh bạc, tác giả tố cáo rất mạnh mẽ chế độ phong kiến. - Phong lưu, phong nhã : là những đức tính tốt đẹp của người tài hoa, nguyên nhân gây nên sự đố kị, và những mối oan khuất trong đời . Nguyễn Du coi mình giống Tiểu Thanh chính là sự chia sẻ, an ủi lớn nhất dành cho người phụ nữ xấu số .Đó là tấm lòng nhân đạo cao cả của Nguyễn Du.4. Hai câu kết : Bất tri tam bách dư niên hậu ( Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa, )Câu hỏi tu từ : Thể hiện nỗi cô đơn trong thực tại.  Nỗi băn khoăn lo lắng , liệu thế hệ sau có hiểu nỗi đau của ông . Từ cuộc đời thực của Tiểu Thanh, Nguyễn Du nghĩ cho số phận của tất cả những người tài hoa bạc mệnh trong đó có bản thân nhà thơ .Điều đó càng làm cho rõ thêm giá trị nhân đạo của cả bài thơ .iii.Tổng kết :1.Nghệ thuật: -Ngôn từ cô đọng, đa nghĩa, giầu hình ảnh. - Kết cấu chặt chẽ, lời thơ xúc động, bi thương .2.Nội dung : - Bài thơ thể hiện những cảm xúc, suy tư của Nguyễn Du về số phận những con người tài hoa bạc mệnh , đồng thời , ta cũng cảm nhận được nỗi đau xót xa cho những giá trị tinh thần bị chà đạp .Trò chơi ô chữcọđàBNàđnêITMạđhnahtuểitưdNầHPồHYâTữNụHPnhâađNoHạânđNo1234567bài học đến đây đã kết thúc. xin kính chào các thầy cô giáo và toàn thể các em.