Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết học 41: Đọc tiểu thanh kí (độc tiểu thanh kí)

Lớp: 10D5Chào mừng quý thầy cụ đến dự giờKIỂM TRA BÀI CŨĐọc thuộc lũng bài thơ “Nhàn” của Nguyễn Bỉnh Khiờm và nờu chủ đề bài thơ?Quan niệm sống nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiờm là gỡ?a/ Khụng vất vả, cực nhọcb/ Khụng quan tõm đến xh, chỉ lo cuộc sống nhàn tản của 	bản thõnc/ Xa lỏnh nơi quyền quý để giữ cốt cỏch thanh caod/ Hoà hợp với tự nhiờnTiết 41:ĐỌC TIỂU THANH KÍ(Độc Tiểu Thanh kớ)NGUYỄN DUI/ TèM HIỂU CHUNG: 1. Chuyện nàng Phùng Tiểu Thanh 2. Hoàn cảnh ra đời bài thơ. 	- Tiểu Thanh là người con gái tài sắc họ Phùng, làm lẽ một nhà quyền quý, bị vợ cả ghen, hành hạ, nàng buồn khổ đến chết khi mới 18 tuổi. 	- Khi nàng chết vợ cả còn tỡm cách đốt thơ và tranh của nàng, nhưng còn sót lại 12 bài gọi là phần dư.	Nguyễn Du đi xứ sang Trung Quốc, thăm mộ Tiểu Thanh và đọc tập thơ của nàng mà cảm xúc làm ra bài thơ này.II/ ĐỌC – CẢM NHẬN CHUNG:1/ Đọc, giải thớch từ khú2/ Cảm nhận chung:Cảm nhận chung của em về bài thơ?3/ Thể loại và bố cục:Em hóy xỏc định thể loại và phõn chia bố cục cho bài thơ?4 phần:Đề (2 dũng đầu)Thực (2 dũng tiếp)Luận (2 dũng tiếp)Kết (2dũng cũn lại)Đọc phần dư cảo, thương cảm cho Tiểu ThanhSố mệnh đầy bi thương, uất hận của người con gỏi cú tài, cú sắcNiềm suy tư và mối đồng cảm với nhõn vậtTừ thương xút Tiểu Thanh đến thương xút mỡnhIII/ TèM HIỂU CHI TIẾT:1/ Hai cõu đề:“Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.”(Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang, Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.)Nhà thơ xót xa nuối tiếc trước cái đẹp bị huỷ hoại, tàn lụi Cõu 1: Cảnh Tây Hồ :Xưa: rực rỡ lộng lẫy.Nay: lạnh lẽo hoang tàn.Thực chất là xót xa cho Tiểu Thanh ,người con gái bất hạnh.Nghệ thuật đối lậpNiềm xỳc cảm của tỏc giảCâu thơ có sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn: Hai tâm hồn cô đơn gặp nhau+ “Tẫn”: Hết, triệt để gợi sự thay đổi khốc liệt.Tư thế và cảm xỳc của nhà thơ vừa đọc vừa khúc một mỡnh cụ đơn một lũng đau tỡm đến một hồn đau.Cõu 2: Tõm trạng Nguyễn Du Từ ngữ nào được chỳ ý ở phần phiờn õm?+ Độc điếu:+ Nhất chỉ thư: Viếng một mỡnh, khúc một mỡnh Duy nhất một tập sỏchTư thế và cảm xỳc của nhà thơ được thể hiện ra sao?2. Hai cõu thực:“Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh luỵ phần dư.”(Son phấn có thần chôn vẫn hận,Văn chương không mệnh đốt còn vương)nhan sắcsắc đẹp của Tiểu Thanh.- Chi phấn(son phấn):Nỗi oan trỏi của cuộc đời Tiểu Thanh.Từ ngữ nào được chỳ ý đến trong hai cõu thơ này?, gợi lờn điều gỡ về Tiểu Thanh?+ “Thần”+ “Hận”: Linh hồn (linh thiờng). : uất ức.Cỏi đẹp, cỏi tài là khụng cú ở số mệnh nhưng vẫn bị dập vựi.- Văn chương:Tập thơ của Tiểu Thanh và cỏi tài ở đời của nàng Cuộc đời phi lớ, xó hội bất cụng ngang trỏi khiến cỏi đẹp, cỏi tài luụn bị chà đạp phũ phàng.3. Hai cõu luận:“Cổ kim hận sự thiên nan vấn,Phong vận kỳ oan ngã tự cư.”(Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,Cái án phong lưu khách tự mang.)Hiện thực xó hội. Nờu cỏch hiểu của em về cụm từ “Nỗi hờn kim cổ” và “cỏi ỏn phong lưu”- “Nỗi hờn kim cổ”:- “Án phong lưu”:Những mối hận từ xưa đến nay.Nỗi oan của những người cú tài.Lời tự giải đỏp cho nỗi oan của Tiểu Thanh và của chớnh Nguyễn Du. Nờu lờn những chuyện phi lớ ở đời và sự đồng cảm của tỏc giả . 4. Hai cõu kết:“Bất tri tam bách dư niên hậu,Thiên hạ hà nhân khấp Tố như ?”(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng ?)Cảm nghĩ của Nguyễn Du về cuộc đời của mỡnh.Nghệ thuật gỡ được sử dụng ở hai cõu thơ kết? Tỏc dụng?-Nghệ thuật: Cõu hỏi tu từ: Cõu hỏi buồn tha thiết. Chỉ sự cụ đơn của tỏc giả mong tỡm sự đồng cảm của hậu thếĐại từ phiếm chỉ “ai” Tỡnh thương của tỏc giả dành cho Tiểu Thanh và tõm sự của mỡnh với cuộc đời và xó hội lỳc bấy giờ.Tiếng đàn xưa đứt ngang dõyHai trăm năm lại càng say lũng ngườiTrải bao súng dập giú dồiTấm lũng thơ vẫn tỡnh đời thướt tha“Bất tri tam bách dư niên hậuThiên hạ hà nhân khấp Tố Như ?”(Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng ?)IV/ TỔNG KẾT:Qua bài học, em hóy rỳt ra chủ đề của bài thơ?Bài thơ thể hiện tấm lũng nhõn đạo cao cả của Nguyễn Du đối với những người tài hoa bạc mệnh, đồng thời thể hiện sự u uất đối với xó hội đương thời. CỦNG CỐVỡ sao Nguyễn Du đồng cảm với Tiểu Thanh? Giải thớch?A - Vỡ Tiểu Thanh nghốo khổ.B - Vỡ Tiểu Thanh bị ỏp bức búc lột.C - Vỡ Tiểu Thanh cú tài năng nhưng bất hạnh.* Hướng dẫn học bài:Bài vừa học: - Nắm những nột chớnh về tỏc giả Nguyễn Du. - Đọc thuộc lũng bài thơ. - Phõn tớch bài thơ, nắm nội dung và nghệ thuật .2. Bài sắp học: “ Phong cỏch ngụn ngữ sinh hoạt (tiết 2) - Đọc kỹ trước bài và cho biết: + Phong cỏch ngụn ngữ sinh hoạt cú mấy đặc trưng? 	Khỏi niệm và đặc điểm của mỗi đặc trưng? + Trả lời cỏc cõu hỏi theo yờu cầu của bài tập 	1,2,3(SGK).KÍNH CHÚC QUí THẦY Cễ GIÁO HẠNH PHÚCBÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC