Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết: Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn (Trích” Đại Việt sử kí toàn thư”)

陳興道 Hưng Đạo VươngTrần Quốc Tuấn( Trích” Đại Việt sử kí toàn thư”– Ngô Sĩ Liên )I Tiểu dẫn :1. Sử gia Ngơ Sĩ Liên 吳士連 Chưa rõ năm sinh, năm mất. Quê: Chương Mĩ, Hà TâyLà nhà sử học nổi tiếng thời Lê (Thế kỉ XV)..Đỗ tiến sĩ năm 1442 được cử vào viện Hàn Lâm .Làm quan từ thời vua Lê Thái Tơng đến thời Lê ThánhTơng, giữ nhiều chức vị lớn ở Thị Lang Bộ Lễ, Quốc Tử Giám và Quốc Sử Quán.Ơng là một trong những nhà sử học lớn nhất nước ta thời phong2. Bộ “Đại Việt sử kí tồn thư”: 大越史記全書 - Quy mơ: 15 quyển .- Phạm vi phản ánh: Suốt chiều dài lịch sử đất nước từ thời Hồng Bàng cho đến khi Lê Thái Tổ lên ngơi.-Giá trị tác phẩm: tác phẩm thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, vừa cĩ giá trị sử học vừa cĩ giá trị văn học cao.-Bộ chính sử lớn nhất Việt Nam thời Trung đại- Thời gian hồn thành: 1479.- Dựa vào:+ Đại Việt sử kí - Lê Văn Hưu (Trần)+ Sử kí tục biên - Phan Phu Tiên (Hậu Lê)- Thể loại: sử kí - ghi chép những sự kiện lịch sửBản in Nội Các Quan BảnMộc bản khắc năm Chính Hịa thứ 18 (1697)Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn trích Đại Việt sử ký tồn thư thuộc quyển VI, phần Bản kỉ, kỉ nhà Trần.Đại Việt Sử Kí Tồn Thư 3. Một vài nét về Trần Hưng Đạo:Ơng tên thật là Trần Quốc Tuấn chưa rõ năm sinh (cĩ tài liệu ghi năm 1228, lại cĩ tài liệu ghi 1230 hay 1232). Ơng là con của An Sinh Vương Trần Liễu, gọi vua Trần Thái Tơng là chú.Quê ở làng Mặc Tứ, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định.Ơng cĩ vốn tài quân sự, lại là tơng thất nhà Trần, do đĩ trong cả 3 lần quân Nguyên - Mơng tấn cơng Đại Việt, ơng đều được vua Trần cử làm tướng chống trận. Đặc biệt ở kháng chiến chống Nguyên - Mơng lần thứ 2 và thứ 3, ơng được vua Trần Nhân Tơng phong làm Tiết chế các đạo quân thủy bộ. Hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn4/ Vị trí – nội dung – bố cục của đoạn trích :- Về vị trí : Đoạn trích được trích ở quyển VI- phần “Bản kỷ” của “Đại Việt sử ký tòan thư”.-Nội dung viết về nhân vật lịch sử Trần Quốc Tuấn – người anh hùng kiệt xuất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.- Bố cục : Đoạn trích chia 3 phầnĐoạn 1“Tháng 6, ngày 24giữ nước vậy”: Quốc Tuấn trả lời vua.Đoạn 2: “Quốc Tuấn cho Quốc Tuấn vào tiếp”:Quốc Tuấn hỏi ý các gia nơ và các con.Đoạn 3:“Mùa thu, tháng 8Vạn kiếp tơng bí truyền thư : tài và đức của Quốc Tuấn 1/Phẩm chất của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn a/Câu chuyện về kế sách giữ nước của Trần Quốc Tuấn- Sách lược uyển chuyển, binh pháp linh họat, không cứng nhắc, máy móc. Đồn kết tồn dân“Khoan thư sức dân”.II/ TÌM HIỂU VĂN BẢNTrần Quốc Tuấn là một vị tướng có tài năng, mưu lược, có tầm nhìn sáng suốt xa rộng. Không những thế mà ông còn biết thương dân trọng dân và lo cho dân .b/ Câu chuyện về tấm lòng trung nghĩa của Trần Quốc Tuấn.*Thái độ và cách ứng xử của Trần Quốc Tuấn trước lời dặn của cha :Ghi nhận lời cha trong lòng nhưng không cho là phải.Hỏi ý kiến các con và hai gia nô :+ Trước lời nói của Hưng Vũ Vương: “ngầm cho là phả”+ Trước lời nói của Hưng Nhượng Vương: “rút gươm kể tội”+ Đối với gia thần : cảm phục khóc , ngợi khenc.Khẳng định tài năng, đức độ của Trần Quốc Tuấn.Đối với đất nước: sẵn sàng quên thân, tận trung báo quốc.Đối vối tướng sĩ dưới quyền: Soạn sách khích lệ, tiến cửTận tình dạy bảo, trọng người hiền tài.Đối với bản thân: ông kính cẩn, giữ tiết làm tôi Khiêm tốn , giữ đạo trung nghĩa.Trong tín ngưỡng nhân dân: nhiều người cầu đảo kính phục thần thánh hóa,linh thiêng phù hộ.Quân giặc gọi An nam Hưng Đạo Vương không dám gọi tên kính trọng nể phục.2/Nghệ thuật đặc sắc của sử kí Cách kể chuyện ngắn gọn, cô đọng mà tự nhiên ,sinh động hấp dẫn. Nghệ thuật kể chuyện điêu luyện , không theo trình tự thời gian nhưng vẫn mạch lạc, khúc chiết.Nhân vật được khắc họa sống động -> Đặc trưng “ văn sử bất phân”.Mang màu sắc huyền thoại nhằm ca ngợi tôn vinh tài năng của Hưng Đạo Vương.Ca ngợi tài năng, đức độ mẫu mực sáng ngời của một vị tướng toàn tài , toàn đức.III/ TỔNG KẾTCHỦ ĐỀ :Cám ơn cơ và các bạn lắng nghe!