Bài giảng Ngữ văn 12 - Đàn ghi ta của Lorca - Đặng Lê Quynh Như

Thanh ThảoĐÀN GHI TA CỦA LORCA GV : ĐẶNG LÊ QUYNH NHƯI. TÌM HIỂU CHUNG :1. Tác giả :- Tên khai sinh : Hồ Thành Công, sinh năm 1946, quê Quảng Ngãi. Nổi tiếng với những bài thơ vàtrường ca về chiến tranh và thời hậu chiến. Thơ ông là tiếng nói của người tríthức nhiều suy tư, trăn trở về cácvấn đề xã hội và thời đại. Tác phẩm : Những người đi tới biển,Khốùi vuông ru-bích2. Tác phẩm :Bài thơ rút trong tập “Khối vuông ru-bích” là một trong những sáng tác tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ Thanh Thảo : + luôn nhìn cuộc sống ở trạng thái mở, đa chiều. + khước từ khuôn mẫu, lối diễn đạt dễ dãi. + phong cách tượng trưng có màu sắc siêu thực.3. Phê-đê-ri-cô Ga-xi-a Lor-ca (1898-1936)Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta- Là một trong những tài năng sáng chóicủa văn học Tây Ban Nha. 1919, đến Madrit tham gia nghệ thuật. 1936, bị chính quyền phản động thânPhát-xít bắt và bắn chết.THỦ ĐÔ MADRIT VÀO ĐÊMII. ĐỌC – HIỂU :1. Bố cục :+ Đoạn 1 (6 dòng đầu) : Hình ảnh Lorca, con người tự do, nghệ sỹ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.những tiếng đàn bọt nướcTây Ban Nha áo choàng đỏ gắtli-la li-la li-lađi lang thang về miền đơn độcvới vầng trăng chếch choángtrên yên ngựa mỏi mòn+ Đoạn 1 (6 dòng đầu) : Hình ảnh Lorca, con người tự do, nghệ sỹ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.+ Đoạn 2 (12 dòng kế) : Lorca bị hạ sát và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tân.Tây Ban Nhahát nghêu ngaobỗng kinh hoàngáo choàng bê bết đỏLorca bị điệu về bãi bắnchàng đi như người mộng dutiếng ghi ta nâubầu trời cô gái ấytiếng ghi ta lá xanh biết mấytiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tantiếâng ghi ta ròng ròngmáu chảykhông ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếng+ Đoạn 1 (6 dòng đầu) : Hình ảnh Lorca, con người tự do, nghệ sỹ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.+ Đoạn 2 (12 dòng kế) : Lorca bị hạ sát và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tân.+ Đoạn 3 (4 dòng tiếp) : niềm xót thương Lorca và nỗi nuối tiếâc những cách tân nghệ thuật của Lorca không ai tiếp tục.đường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLorca bơi sang ngangtrên chiếc ghi ta màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di ganvào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào lặng yên bất chợtli-la li-la li-la+ Đoạn 1 (6 dòng đầu) : Hình ảnh Lorca, con người tự do, nghệ sỹ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha.+ Đoạn 2 (12 dòng kế) : Lorca bị hạ sát và nỗi xót xa về sự dang dở của khát vọng cách tân.+ Đoạn 3 (4 dòng tiếp) : niềm xót thương Lorca và nỗi nuối tiếâc những cách tân nghệ thuật của Lorca không ai tiếp tục.+ Đoạn 4 (9 dòng cuối) : suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ của Lorca.II. ĐỌC – HIỂU :1. Bố cục :2. Lời đề từ (lời di chúc của Lorca) :+ Tình yêu : sự nghiệp, nghệ thuật, đất nước Tây Ban Nha.+ Mong thế hệ sau hãy chôn tài năng của ông để tiến lên phía trước.3. Lorca :a. Người tự do, nghệ sỹ cách tân : đơn độc.Hình ảnh + âm thanh : tiếng đàn – bọt nước  sức hấp dẫn thính giác – thị giác tiếng đàn Lorca.Màu sắc : áo choàng đỏ gắt  đấu trường, khát vọng dân chủ.Trạng thái : chếch choáng, mỏi mòn  đơn độc, mong manh.Láy âm : li-la li-la li-la  tiếng đàn, bông hoa buồn biệt ly.Lorca : độc hành với khát vọng cách tân sáng tạo nghệ thuật và đấu tranh vì một nền dân chủ.II. ĐỌC – HIỂU :1. Bố cục :2. Lời đề từ :3. Lorca :a. Người tự do, nghệ sỹ cách tân : đơn độc.b. Cái chết bất ngờ : sự kiện thảm khốc.+ “Tây Ban Nha hát nghêu ngao”LorcaTâm trạng Lorca : “kinh hoàng, đi như người mộng du” + “áo choàng bê bết đỏ”Hoán dụ : cái chết bi thảm Ẩn dụ : “tiếng ghita – xanh, – nâu, – tròn bọt nước vỡ tan, – ròng ròng máu chảy” Lý trí hoảng loạn, bithương.Nhân hoá:Đau đớn tột cùng. tha thiết cuộc sống,đắm say nghệ thuật.+ So sánh : II. ĐỌC – HIỂU :1. Bố cục :2. Lời đề từ :3. Lorca :a. Người tự do, nghệ sỹ cách tân : đơn độc.b. Cái chết bất ngờ : sự kiện thảm khốc.c. Xót thương, tiếc nuối :Tiếng đàn = cỏ mọc hoang xót thương cái chết thiên tài nghệ thuật thiếu vắng kẻ dẫn đường. không ai hiểu di chúc của Lorca. + Hình ảnh tượng trưng“giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng”đẹp,buồn bất tử. + Hoán dụ : “đường chỉ tay đã đứt”II. ĐỌC – HIỂU :1. Bố cục :2. Lời đề từ :3. Lorca :a. Người tự do, nghệ sỹ cách tân : đơn độc.b. Cái chết bất ngờ : sự kiện thảm khốc.c. Xót thương tíêc nuối :d. Suy tư về cuộc giải thoát và cách giã từ : số phận ngắn ngủi+ Tượng trưng :“Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghita màu bạc” vĩnh viễn ra đi trong thanh thản.+ Điệp + hình ảnh biểu cảm : “ném lá bùa – xoáy nước  ném trái tim – lặng yên ”iii. TỔNG KẾT :2. Cảm xúc Thanh Thảo :+ Thấu hiểu sâu sắc khát vọng và sự đơn độc trên con đường nghệ thuật của Lorca.+ Đau đớn tột cùng trước cái chết của Lorca.+ Xót thương vô hạn cho tài năng của Lorca.+ Ứơc mong xoa dịu đau đớn trong linh hồn Lorca.3. Nghệ thuật :+ Phong cách tượng trưng siêu thực.+ Kết hợp : thơ + nhạc, tự sự + trữ tình.+ Thể thơ tự do.tri âm1. Chân dung Lorca :+ Con người : tài hoa, dũng cảm.+ Số phận : bi thảm.LUYỆN TẬP :Cảm nhận của em về hình ảnh Ph.G. Lorca được thể hiện qua bài thơ “Đàn ghita của Lorca”