Bài giảng Ngữ văn 12 - Đàn Ghi ta của Lorca - Phan Thị Hường

Thanh ThảoGiáo viên thực hiện:Phan Thị HườngĐàn Ghi ta Của LorcaI. Tiểu dẫn: Thanh Thảo được công chúng đặc biệt chú ý bởi những bài thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết về chiến tranh và thời hậu chiến. Thơ Thanh Thảo là tiếng nói của người trí thức nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại. Đặc điểm thơ Thanh Thảo: Giàu suy tư mãnh liệt, phóng túng trong cảm xúc, ít nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực, luôn theo đuổi khát vọng cách tân cấu trúc thơ. Thanh Thảo1. Tác giả: Thanh Thảo Rút trong tập: Khối vuông Ru bích (1985). Bài thơ lấy cảm hứng từ một ấn tượng, một cảm xúc cụ thể, đó là cây đàn của Lorca. Bài thơ “Đàn ghi ta của Lorca” là sự đồng cảm sâu sắc của Thanh Thảo đối với nhà thơ tài hoa Tây Ban Nha.2. Bài thơChân dung nhà thơ Garcia LorcaMột số hình ảnh về Garcia LorcaII. Hướng dẫn đọc hiểuCâu hỏi thảo luận nhómNhóm 1Tìm những hình ảnh gây ấn tượng ở khổ 1. Những hình ảnh ấy gợi em liên tưởng đến điều gì?Nhóm 2Ở khổ 2, có hình ảnh nào gây ấn tượng? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Có tác dụng như thế nào?Nhóm 3Ở khổ thứ 3 cụm từ nào ám ảnh nhiều nhất. Tiếng đàn được Thanh Thảo miêu tả ra sao?Đó là tiếng đàn thực hay ẩn dụ. Qua đó gợi em liên tưởng đến điều gi?1. Hướng dẫn đọc2. Hướng dẫn tìm hiểu văn bảna. Cảm xúc của Thanh Thảo về số phận - cuộc đời của Lorca Khổ 1 (nhóm 1): Áo choàng đỏ gắt Hình ảnh thực của những hiệp sỹ khoác chiếc áo choàng đỏ trên đấu trường đấu bò tótLiên tưởng đến một đấu trường đặc biệt giữa người với người, giữa khát vọng tự do dân chủ với chế độ độc tài, giữa khát vọng cách tân nghệ thuật với nền nghệ thuật già nua lạc hậuHình ảnh thực của những hiệp sỹ khoác chiếc áo choàng đỏ trên đấu trường đấu bò tótCảnh đấu bò tót ở Tây Ban Nha Vầng trăng yên ngựa mỏi mòn Gợi đến người kị sỹ đơn độc, lang thangLiên tưởng đến người nghệ sỹ Lorca đơn độc, mong manh trên con đường cách tân nghệ thuật và đấu tranh dân chủ. Khổ 2 (nhóm 2): Áo choàng bê bết đỏChi tiết thực, Thanh Thảo hồi tưởng lại cảnh Lorca bị sát hạiHoán dụ - cái chết thảm khốc, bất ngờ, đột ngột khiến cả TBN kinh hoàngSố phận bi thảm, định mệnh nghiệt ngãBi kịch của người nghệ sỹ trong thời đại Rối ren, lạc hậu, tàn bạo. Khổ 3 (nhóm 3): Tiếng GhitaNâuLá xanhTròn bọt nước vỡ tanRòng ròng máu chảy.Tiếng ghita được miêu tả bằng những ẩn dụ, nhân hóa, so sánh, chuyển đổi cảm giác tinh tế. Tiếng ghita không chỉ được miêu tả bằng âm thanh mà bằng cả màu sắc, hình khối.Thanh Thảo thể hiện nỗi đau xót sâu sắc trước cái chết bi thảm và đồng cảm với số phận bi kịch của nhà thơ, người nghệ sỹ thiên tài người TBN.Tiếng đàn có ý nghĩa ẩn dụ, làm nổi bật tình yêu, cái đẹp, cái chết cũng như nỗi đau đớn nghẹn ngào gợi liên tưởng đến nghệ thuật của Lorca, cuộc đời, số phận hình hài, linh hồn của Lorca, là tình yêu quê hương của ông.không ai chôn cất tiếng đàntiếng đàn như cỏ mọc hoanggiọt nước mắt vầng trănglong lanh trong đáy giếngđường chỉ tay đã đứtdòng sông rộng vô cùngLorca bơi sang ngang trên chiếc ghita màu bạcchàng ném lá bùa cô gái Di-ganvào xoáy nướcchàng ném trái tim mìnhvào lặng yên bất chợtli - la li – la li – lab. Suy tư của Thanh Thảo về Lorca:Câu hỏi thảo luận:Hình ảnh nào thể hiện cô đọng nhất sự bất tử của Lorca? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Hình tượng Lorca bơi sang ngang gợi cho em suy nghĩ gì?III. Tổng kết1. Nghệ thuật: Thể thơ tự do, không dấu câu, không dấu hiệu mở đầu, kết thúc. Sử dụng nhiều hình ảnh gợi sự liên tưởng độc đáo, có sức chứa lớn về nội dung. Đó là một biểu hiện của thơ tượng trưng siêu thực. Kết hợp hai yếu tố thơ và nhạc.2. Nội dung: Qua bài thơ tác giả thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lor- ca. Thái độ ngưỡng mộ người nghệ sĩ đại diện cho tinh thần tự do dân chủ và khát vọng cách tân nghệ thuật. Tình yêu cái đẹp, yêu nghệ thuật và khát vọng tự do mà Lor ca luôn ôm ấp là cái đẹp mà sự tàn ác không thể nào hủy diệt được.Luyện TậpCâu hỏi thảo luận:Hãy tìm những hình ảnh được tạo ra theo lối lạ hóa và phân tích hiệu quả thẩm mĩ của những hình ảnh ấy? Qua hình ảnh gợi cho em những liên tưởng gì?Hình ảnh thơ theo lối kết hợp của thơ tượng trưng cô đúc, có tính ước lệ, lô gích liên kết bị xóa mờ tạo ra hiệu quả lạ hóa, kích thích trí tưởng tượng của người đọc, Nó thiên về gợi, không coi trọng tả.Gợi ý: