Bài giảng Ngữ văn 12 - Đất Nước, Nguyễn Khoa Điềm - Trường THPT Thái Phúc

Chào mừng quý thầy cô về dự Giờ thăm lớp 12A7- Nguyễn Khoa Điềm Trường THPT Thái Phúc -Thái Thụy -Thái Bình.Nguyễn Thị NhìnhĐất Nước(Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng” )( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”) Đất Nước- Nguyễn Khoa Điềm - I.Tìm hiểu chung1. Tiểu dẫn Nguyễn Khoa Điềm- Tác giả+ Nguyễn Khoa Điềm thuộc thế hệ các nhà thơ trẻ trưởng thành trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.+ Thơ ông giàu chất trí tuệ, suy tư, xúc cảm dồn nén- Trường ca: “Mặt đường khát vọng”Gồm 17 chương hướng tới đối tượng đầu tiên là học sinh, sinh viên, trí thức đang sống, học tập và làm việc trong vùng kiểm soát của chính quyền Mĩ ngụy, thức tỉnh họ, kêu gọi họ xuống đường công khai đấu tranh đòi hòa bình, thống nhất đất nước.- Vị trí của đoạn trích+ Đoạn trích: “Đất Nước” là phần đầu chương V của trường ca: “Mặt đường khát vọng”.+ Là một trong những đoạn thơ hay viết về đề tài đất nước trong thơ Việt Nam hiện đại.( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”) Đất Nước- Nguyễn Khoa Điềm - 1. Tiểu dẫnI.Tìm hiểu chung2. Văn bảna. Đọc diễn cảmb. Giải nghĩa từ khóc. Bố cụcHai phần: + Phần một: Từ đầu đến:”Làm nên Đất Nước muôn đời”:Nêu lên cách cảm nhận độc đáo về quá trình hình thành, phát triển của đát nước; từ đó khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước .+ Phần hai: Những câu thơ còn lại:Tư tưởng:”Đất Nước của Nhân dân”( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”) Đất Nước- Nguyễn Khoa Điềm - I.Tìm hiểu chungII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung+ Chuyện kể của mẹ+ Miếng trầu bà ăn+ Dân trồng tre đánh giặc+ Tóc mẹ bới sau đầu+ Gừng cay muối mặn+ Cái kèo, cái cột+ Hạt gạo( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”) Đất Nước- Nguyễn Khoa Điềm - I.Tìm hiểu chungII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung+ Chuyện kể của mẹ+ Miếng trầu bà ăn+ Dân trồng tre đánh giặc+ Tóc mẹ bới sau đàu+ Gừng cay muối mặn+ Cái kèo, cái cột+ Hạt gạolà những cái giản dị, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người. Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)- Nguyễn Khoa Điềm - * Đất nước ở ngay trong những cái giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người.- Cách lí giải của nhà thơ về cội nguồn đất nước: Độc đáo-có nhiều điểm mới, vừa quen, vừa lạ làm người đọc ngạc nhiên.+ Cách nói giản dị, tự nhiên+ Lịch sử đất nước được cắt nghĩa bằng đời sống văn hóa tâm linh,bằng phong tục tập quán lâu đời còn truyền lại.+Cấu trúc thơ: “ Đất Nước đã có”, “Đất Nước bắt đầu”, “Đất Nước lớn lên”cả quá trình sinh ra lớn lên, trưởng thành của đất nước trong thời gian trường kì, trong tâm thức của con người Việt Nam bao thế hệ+ Miếng trầu, trồng tre  đánh giặc, gừng cay, muối mặn,=>”Trầu cau”,”Thánh Gióng” và câu ca dao cổ truyền Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Đất Nước là nơi ta hò hẹnĐất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầmĐất là nơi con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạcNước là nơi con cá ngư ông móng nước biển khơi Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - * Đất nước ở ngay trong những cái giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người.- Cách lí giải của nhà thơ về cội nguồn đất nước: Độc đáo-có nhiều điểm mới, vừa quen, vừa lạ làm người đọc ngạc nhiên.( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)* Đất nước là không gian sống, không gian sinh hoạt của mỗi con người. Nó trở thành bầu khí quyển bao bọc quanh mỗi công dân của đát nước. Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Thời gian đằng đẵngKhông gian mênh môngĐất Nước là nơi dân mình đoàn tụ Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Đất là nơi chim vềNước là nơi Rồng ở. Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Lạc Long Quân và Âu CơĐẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Những ai đó khuất Những ai bõy giờ Yờu nhau và sinh con đẻ cỏi Gỏnh vỏc phần người đi trước để lại Dặn dũ con chỏu chuyện mai sau Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Hằng năm ăn đâu làm đâuCũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - * Đất nước ở ngay trong những cái giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người.( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)* Đất nước là không gian sống, không gian sinh hoạt của mỗi con người. Nó trở thành bầu khí quyển bao bọc quanh mỗi công dân của đát nước.* Đất nước gắn liền với truyền thống của lịch sử hình thành dân tộc. Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Trong anh và em hụm nay Đều cú một phần Đất Nước Khi hai đứa cầm tay Đất Nước trong chỳng ta hài hũa nồng thắm Khi chỳng ta cầm tay mọi người Đất nước vẹn trũn, to lớn Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Mai này con ta lớn lờn Con sẽ mang Đất Nước đi xa Đến những thỏng ngày mơ mộng Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - * Đất nước ở ngay trong những cái giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người.( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)* Đất nước là không gia sống, không gian sinh hoạt của mỗi con người. Nó trở thành bầu khí quyển bao bọc quanh mỗi công dân của đát nước.* Đất nước gắn liền với truyền thống của lịch sử hình thành dân tộc.*Đất nước không phải là những gì trừu tượng, xa xôi mà đất nước ở trong mỗi con người Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Em ơi em Đất Nước là máu xương của mìnhPhải biết gắn bó và san sẻPhải biết hóa thân cho dáng hình xứ sởLàm nên Đất Nước muôn đời.. Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - * Đất nước ở ngay trong những cái giản dị, gần gũi, gắn bó với đời sống hằng ngày của mỗi con người.( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)* Đất nước là không gian sống, không gian sinh hoạt của mỗi con người. Nó trở thành bầu khí quyển bao bọc quanh mỗi công dân của đất nước.* Đất nước gắn liền với truyền thống của lịch sử hình thành dân tộc.Cần giữ gìn và bảo vệ ngôi nhà đất nước*Đất nước không phải là những gì trừu tượng, xa xôi mà đất nước ở trong mỗi con người Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lại* Vai trò của nhân dân đối với quá trình xây dựng và hình thành đất nước Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lạiHũn Vọng phuHũn Trống mỏi Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lạiĐất Tổ Hựng VươngThánh Gióng Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lạiVịnh Hạ LongNon Nghiờn Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lạiCồn ễng TrangSụng ễng Đốc Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)2. Phần hai: Những câu thơ còn lạiBà ĐiểmBà Đen Đất NướcII. Đọc – Hiểu1. Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)* Vai trò của nhân dân đối với quá trình xây dựng và hình thành đất nước Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân”- Sự thể hiện tư tưởng “ Đất Nước của Nhân dân” từ không gian địa lí..- Tư tưởng “ Đất Nước của Nhân dân” được thể hiện trong chiều dài lịch sử.- Tư tưởng “ Đất Nước của Nhân dân” được thể hiện qua cảm nhận về đất nước từ bản sắc văn hóa2. Phần hai: Những câu thơ còn lại Đất NướcII. Đọc – Hiểu- Phần một: Từ đầu  “Làm nên Đất Nước muôn đời”Cách cảm nhận độc đáo của nhà thơ về quá trình hình thành, phát triển đất nước  Khơi dậy ý thức về trách nhiệm thiêng liêng với nhân dân, đất nước.I.Tìm hiểu chung- Nguyễn Khoa Điềm - ( Trích trường ca: “Mặt đường khát vọng”)Tư tưởng “Đất Nước của Nhân dân” - Phần hai: Những câu thơ còn lạiIII. Củng cố 1. Nội dung+Sử dụng chất liệu văn hoá dân gian:Ngôn từ, hình ảnh bình dị, dân dã, giàu sức gợi.2. Nghệ thuật+ Giọng điệu thơ biến đổi linh hoạt+ Sức truyền cảm lớn từ sự hoà quyện của chất chính luận và chất trữ tình.Chúc các thầy cô mạnh khoẻCác em học sinh học giỏi