Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 61, 62: Vợ nhặt, Kim Lân

 Xuất thõn: Gia đỡnh khú khăn, học hết tiểu học; làm nhiều nghề: thợ sơn guốc, khắc tranh bỡnh phong, viết văn... Năm 1944 : tham gia Hội văn húa cứu quốc, liờn tục hoạt động văn nghệ phục vụ khỏng chiến, phục vụ cỏch mạng. Năm 2001 được tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.I. TèM HIỂU CHUNG1,TÁC GIẢ : Kim Lõn là một cõy bỳt truyện ngắn xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại. ễng thường viết về khung cảnh nụng thụn và hỡnh tượng người nụng dõn Việt Nam với một vốn hiểu biết sõu sắc, cảm động cựng một tấm lũng thiết tha hiếm cú.* SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC :Tỏc phẩm tiờu biểu : “Nờn vợ nờn chồng ( 1955); “Con chú xấu xớ” (1962).a. Xuất xứ:- Rỳt trong tập: Con chú xấu xớ ( 1962 )- Tiền thõn là tiểu thuyết : “Xúm ngụ cư”. 2,TÁC PHẨM : “VỢ NHẶT” :b. Hoàn cảnh sỏng tỏc:a. Xuất xứ:- Rỳt trong tập: Con chú xấu xớ ( 1962 )- Tiền thõn là tiểu thuyết : “Xúm ngụ cư”. 2,TÁC PHẨM : “VỢ NHẶT” :b. Hoàn cảnh sỏng tỏc: Nhật vào Đụng Dương bắt ND ta nhổ lỳa trồng đay & thầu dầu- N 1940: Phỏp tăng thuế, đàn ỏp, búc lột ND ta=> Gõy ra nạn đúi năm 1945 Hiện thực ấy đó tỏc động lớn đến Kim Lõn: + T/p được viết ngay sau CMT8 thành cụng nhưng cũn dang dở và mất bản thảo+ Sau khi hũa bỡnh lập lại (1954) Kim Lõn dựa vào 1 phần cốt truyện cũ (T/thuyết “Xúmngụ cư”) để s/tỏc tr.ngắn này Truyện kể về nạn đúi năm 1945, một anh tờn là Tràng nhà nghốo, dõn ngụ cư, khụng lấy được vợ. Một lần anh kộo xe thúc lờn tỉnh, một người phụ nữ đó theo anh về nhà và họ trở thành vợ chồng – anh đó “nhặt” được vợ một cỏch dễ dàng chỉ nhờ vài cõu núi đựa và bốn bỏt bỏnh đỳc.Anh đưa vợ về và ra mắt người mẹ già trong sự ngạc nhiờn của tất cả mọi người vỡ thờm miệng ăn trong hoàn cảnh đúi khỏt, người chết đúi ở khắp nơi . Cảnh đờm “Tõn hụn” của 2 người cũn văng vẳng bờn tai những “Tiếng khúc”. Bữa ăn đầu tiờn sau “ngày cưới” đơn giản chỉ cú chỏo cỏm loóng với rau chuối thỏi. Họ cựng tủi hờn cho thõn phận nhưng trong đầu Tràng hiện lờn hỡnh ảnh lỏ cờ đỏ sao vàng và đoàn người đi phỏ kho thúc Nhật .*Bố cục: 4 đoạn:-Đ1: Đầu -> “thành vợ thành chồng”:Tràng đưa người vợ nhặt về nhà gặp mẹ.-Đ2: Tiếp -> “cựng đẩy xe bũ về”: Hoàn cảnh hai người gặp nhau và nờn vợ nờn chồng.-Đ3: Tiếp -> “tiếng hờ khúc tỉ tờ nghe càng rừ”:Tỡnh thương của bà mẹ nghốo khú đối với đụi vợ chồng mới.-Đ4: Cũn lại: Sự tủi hờn cho thõn phận nhưng nhen nhúm lũng tin vào sự đổi đời trong tương lai.II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:“vợ”:Dt chỉ người p/nữ q.trọng trong c/đ người đàn ụng>Tỡnh huống ộo le, độc đỏo vừa bi thảm vừa thấm đẫm tỡnh người: Tỡnh huống đúi khỏt: Làm quờn đi lễ nghĩa, nhắm mắt bước qua sĩ diện để theo khụng về làm vợ ( vui-buồn? Mừng-tủi? )II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:* í nghĩa nhan đềNội dung:Nghệ thuật:Ghi nhận 1 tỡnh huống truyện: =>Tỡnh huống ộo le, độc đỏo vừa bi thảm vừa thấm đẫm tỡnh người: Tỡnh huống đúi khỏt: Làm quờn đi lễ nghĩa, nhắm mắt bước qua sĩ diện để theo khụng về làm vợ ( vui-buồn? Mừng-tủi? )Tỡnh huốnggợiQuỏ khứ đau thương của dtTiếng núi tố cỏo XH td ẵ pk đẩy ND vào cảnh đúi thờ thảm N 1945Khỏt khao về mỏi ấm gđ, tỡnh y/thương đựm bọc Xõy dựng 1 bối cảnh & tỡnh huống truyện như thế, Kim Lõn muốn gửi gắm thụng điệp gỡ ?Thụng điệp: Con người- cho dự bị đẩy vào tỡnh huống bi đỏt nhất, thậm chớ sự sống bị đe dọa → người ta vẫn khao khỏt tỡnh thương,khao khỏt chia sẻ & luụn hướng về sự sống, luụn hi vọng ở tương laiII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :Cướp đi khoảng 1/10 dõn số nước ta lỳc bấy giờ* Xúm ngụ cư :“Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”Đến nhanh, mạnh mẽ như thỏc lũ, con người “bất khả khỏng”:- Con người năm đúi:Người sống:- Khụng gian năm đúi:Người chết:Ủ rũ khụng buồn nhỳc nhớchBống bế,dắt dớu,xanh xỏm như những búng maNằm ngổn ngang..dật dờ.. lặng lẽ như những búng maII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :Cướp đi khoảng 1/10 dõn số nước ta lỳc bấy giờ* Kim Lõn miờu tả:“Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”Đến nhanh, mạnh mẽ như thỏc lũ, con người “bất khả khỏng”:- Con người năm đúi:Người sống:Người chết:Nt:Tả thực- M.tả chi tiết, cụ thểLiệt kờSo sỏnhGợi h/ảnh người sống:Là những cỏi xỏc di động, gày gũ,ốm yếu,mệt mỏi, sống dật dờ, vất vưởng khụng nhà cửa → SỐNG ĐểI → CHỜ CHẾTII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :Cướp đi khoảng 1/10 dõn số nước ta lỳc bấy giờ* Kim Lõn miờu tả:“Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”Đến nhanh, mạnh mẽ như thỏc lũ, con người “bất khả khỏng”:- Con người năm đúi:Người sống:Người chết:Như ngả rạ, thõy nằm cũng queo..Nt: So sỏnh + từ dựng gợi h/ảnh:Người chết nhiều,liờn tục, chết dần mũn, gày cũm chỉ cũn da bọc xươngCHẾT Vè ĐểI QUÁSống, chết được đặt cạnh nhau trong một mụi trường→ Dụng ý nhà văn là gỡ?II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :Cướp đi khoảng 1/10 dõn số nước ta lỳc bấy giờ* Kim Lõn miờu tả:“Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”Đến nhanh, mạnh mẽ như thỏc lũ, con người “bất khả khỏng”:- Con người năm đúi:Người sống:Người chết:Đặt cạnh nhau trong một mụi trườngSống, chết được đặt cạnh nhau trong một mụi trường→ Dụng ý nhà văn là gỡ?=> Gõy ấn tượng:Khoảng cỏch giữa SỐNG và CHẾT chỉ mong manh như sợi túc ( Cừi dương lởn vởn hơi hướm cừi õm ) Hiện lờn hốc hỏc, tỳng quẫn, u tối..đặc biệt gõy ấn tượng rựng rợn và ỏm ảnh bởi nhà văn đó so sỏnh con người với ma..II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :Cướp đi khoảng 1/10 dõn số nước ta lỳc bấy giờ* Kim Lõn miờu tả:“Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”Đến nhanh, mạnh mẽ như thỏc lũ, con người “bất khả khỏng”:- Con người năm đúi:- Khụng gian năm đúi:Màu :Mựi :Tiếng:Cảnh:II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:2. Bối cảnh truyện:* Nạn đúi N1945 :* “Cỏi đúi đó tràn đến xúm này tự lỳc nào”- Con người năm đúi:- Khụng gian năm đúi:Màu :Mựi :Tiếng:Cảnh:Xanh xỏm của da người sắp chếtĐen kịt của đàn quạ trờn bầu trời Gõy của xỏc người Ẩm thối của rỏc rưởiKhột lẹt của đống rấm Thờ thiết của đàn quạ trờn những cõy gạo Khúc hờ tỉ tờ của những gđ cú người chếtChợ - xơ xỏc, heo hỳt Phố - ỳp sỳp, tối om, khụng ỏnh đốn,lửa=>Tất cả đều xỏc xơ, ảm đạm, tiờu điều, thờ lương ,chết chúc=> Cỏi đúi đó len lỏi ,gừ cửa từng nhà và đến với từng người..II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:Tiểu kết:Bằng bỳt phỏp miờu tả giàu tớnh hiện thực, t/g đó tỏi hiện lại được cảnh sống của ND ta những năm 45 => Qua đú, lờn ỏn, tố cỏođanh thộp c/độ td ẵ pk và bày tỏ thỏi độ xút xa, thương cảm với số phận những con người cựng khổ trong XHĐừng hỏi bố mẹ em ở đõu! Chết đúi cả rồi!Thoi thúp sống từng phỳt, từng giõyLa liệt những người chết đúi bờn đườngXỏc chết được dồn đến một chỗ khụng phõn biệt là nam hay nữ, già hay trẻNhững người chết đúi ở trại Giỏp Bỏt được cải tỏng về nghĩa trang Hợp Thiện(Hà Nội)II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:- Ngoại hỡnh :Thụ kệch, xấu xớ- Cú tật: Vừa đi vừa núi 1 mỡnh- Hoàn cảnh bản thõn, gđỡnh:Dõn ngụ cư, làm thuờ kiếm sốngNhà vắng teo, rỳm rú..cửa nhà là tấm phờn rỏchQuần ỏo rỏch như tổ đỉa..Hoàn cảnh gđỡnh & bản thõn Tràng đều khụng cú 1 tố chất nào đểdễ dàng lấy được vợ Vậy mà:Tràng nhặt được vợChỉ bằng vài cõu núi tầm phào4 bỏt bỏnh đỳcVỡ sao Tràng lại cú thể cú vợ dễ dàng đến thế ? Em hóy tỏi hiện lại cảnh ấy?II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:Vỡ sao Tràng lại cú thể cú vợ dễ dàng đến thế ? Em hóy tỏi hiện lại cảnh ấy?Hoàn cảnh gđỡnh & bản thõn Tràng đều khụng cú 1 tố chất nào đểdễ dàng lấy được vợ Vậy mà:Tràng nhặt được vợChỉ bằng vài cõu núi tầm phào4 bỏt bỏnh đỳc=> Tràng đến với “thị” trước hết là sự sẻ chia của những người nghốo cựng cảnh hoạn nạn, đú là t/cảm của những người cựng cảnh ngộII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:Sau khi cú vợ Tràng cú thay đổi gỡ khụng? Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ ?Hoàn cảnh gđỡnh & bản thõn Tràng đều khụng cú 1 tố chất nào đểdễ dàng lấy được vợ Vậy mà:Tràng nhặt được vợChỉ bằng vài cõu núi tầm phào4 bỏt bỏnh đỳc=> Tràng đến với “thị” trước hết là sự sẻ chia của những người nghốo cựng cảnh hoạn nạn, đú là t/cảm của những người cựng cảnh ngộ* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:1. Nhan đề tỏc phẩm:2. Bối cảnh truyện:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:Sau khi cú vợ Tràng cú thay đổi gỡ khụng? Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ ?* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :- Lỳc đầu :- Sau đú : tặc lưỡi: “chậc,kệ!” → quyết lấy Núi đựa: “..cú về với tớ ..” → k/vọng về mỏi nhà hp,về tổ ấm gđ Lo (dc27: “thúc gạo này.”thành thậtMua cho thị cỏi thỳng concựng thị ăn 1 bữa cơm no nờ→Tràng rất trõn trọng hp của mỡnh, Tràng cố gắng cú được vợ đàng hoàng trong đk mà mỡnh cú thể cú đượcII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :- Trờn đường đưa vợ về nhà: dc SGK 24+25+ mặt phớn phở+ tủm tỉm cười nụ 1 mỡnh+ mắt sỏng lờn lấp lỏnh+ mặt vờnh lờn tự đắc với mỡnh ( dc25)=> Hạnh phỳc, món nguyện- Về đến nhà: dc SGK 25 + xăm xăm bước vào trong..đon đả mời ngồi.. + ngượng..sờ sợ..lo..bồn chồn,trụng ngúng mẹ về + Khi mẹ về : Reo lờn→chạy ra đún→mời mẹ lờn giường ngồi→nhắc mẹ đỏp lời vợ→tỡm mọi cỏch để che chắn,bảo vệ cho người vợ mới của mỡnh→Tràng cho rằng đú là cỏi số để cột người mẹ vào sự đó rồi=>Hp gđ giản dị đơn sơ đó làm Tràng thay đổi II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :- Buổi sỏng đầu tiờn khi cú vợ : dc SGK 30+ Tràng ngỡ ngàng khụng tin đú là sự thật+ Thấy thương yờu gắn bú với ngụi nhà hơn+ Thấy vui sướng, phấn chấn+ Bõy giờ hắn mới thấy hắn nờn người+ Thấy cú bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này+ Muốn gúp phần tu sửa cho căn nhà=> Tràng ý thức được trỏch nhiệm của bản thõn với gđ, muốn thay đổi c/s tăm tốiĐiều gỡ khiến Tràng thay đổi như vậy ?=> Chớnh c/sống gđ, tỡnh y/thương & sự gắn bú giữa con người - con người đó làm cho Tràng thay đổi II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :- Buổi sỏng đầu tiờn khi cú vợ : dc SGK 30+ Tràng ngỡ ngàng khụng tin đú là sự thật+ Thấy thương yờu gắn bú với ngụi nhà hơn+ Thấy vui sướng, phấn chấn+ Bõy giờ hắn mới thấy hắn nờn người+ Thấy cú bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này+ Muốn gúp phần tu sửa cho căn nhà=> Tràng ý thức được trỏch nhiệm của bản thõn với gđ, muốn thay đổi c/s tăm tốiQua đú Kim Lõn muốn núi lờn điều gỡ ?=> Chớnh c/sống gđ, tỡnh y/thương & sự gắn bú giữa con người - con người đó làm cho Tràng thay đổi II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:* Diễn biến tõm trạng của Tràng khi cú vợ :- Buổi sỏng đầu tiờn khi cú vợ : dc SGK 30+ Tràng ngỡ ngàng khụng tin đú là sự thật+ Thấy thương yờu gắn bú với ngụi nhà hơn+ Thấy vui sướng, phấn chấn+ Bõy giờ hắn mới thấy hắn nờn người+ Thấy cú bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này+ Muốn gúp phần tu sửa cho căn nhà=> Tràng ý thức được trỏch nhiệm của bản thõn với gđ, muốn thay đổi c/s tăm tốiQua đú Kim Lõn muốn núi lờn điều gỡ ?=> Trong bất cứ h/cảnh khú khăn nào, con người lđ vẫn biết tỡm đếnnhau,yờu thương ,đựm bọc nhau để vươn tới 1 hp, 1 c/s tốt đẹp hơn( Giỏ trị nhõn văn của t/p )II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Thõn phận :Khụng rừ gốc gỏc, khụng cú tờn (“thị”,người đàn bà, vợ nhặt ) Tràng trụng thấy cụ ngồi vờu ở cửa nhà kho: nhặt..chờ..Là cụ gỏi đầu đường xú chợ* Ngoại hỡnh :Aú quần rỏch rưới tả tơiGầy sọp điMặt lưỡi cày xỏm xịt chỉ cũn thấy 2 con mắt=> Trụng như con ma đúi* Ngụn ngữ,cử chỉ :+ cong cớn, sưng sỉa, chao chỏt, chỏng lỏn→ thị khụng cú 1 chỳt nữ tớnh ( DC26,27: “Điờu!Người thế.. “Hụm đấy leo lẻo cỏi mồm )II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Ngụn ngữ,cử chỉ :+ cong cớn, sưng sỉa, chao chỏt, chỏng lỏn+ Được mời ăn: mắt sỏng lờn ăn một chặp 4 bỏt ăn xong, cầm đũa quệt ngang miệng Khụng cú 1 chỳt e thẹn của người p/nữ Sau mấy bỏt bỏnh đỳc và cõu núi đựa của Tràng thỡ thị đó ra sao? => Biến lời núi đựa của Tràng thành thật để dễ dàng theo khụng TràngII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Ngụn ngữ,cử chỉ :+ cong cớn, sưng sỉa, chao chỏt, chỏng lỏn+ Được mời ăn: mắt sỏng lờn ăn một chặp 4 bỏt ăn xong, cầm đũa quệt ngang miệng Khụng cú 1 chỳt e thẹn của người p/nữ Vỡ sao thị lại dễ dàng theo khụng Tràng như vậy? => Biến lời núi đựa của Tràng thành thật để dễ dàng theo khụng TràngII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Ngụn ngữ,cử chỉ :+ cong cớn, sưng sỉa, chao chỏt, chỏng lỏn+ Được mời ăn: mắt sỏng lờn ăn một chặp 4 bỏt ăn xong, cầm đũa quệt ngang miệng Khụng cú 1 chỳt e thẹn của người p/nữ Vỡ sao thị lại dễ dàng theo khụng Tràng như vậy? => Vỡ đúi quỏ, khụng cú nơi nương tựa nờn thị đó phải quờn đi tất cả:Quờn cả danh dự bản thõn, đỏnh mất lũng tự trọng, sĩ diện của ngườicon gỏi để theo khụng Tràng tỡm chỗ nương thõn trong cơn đúi kộm( Giỏ trị hiện thực, lời tố cỏo giỏn tiếp của t/p )II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Ngụn ngữ,cử chỉ :+ cong cớn, sưng sỉa, chao chỏt, chỏng lỏn+ Được mời ăn: mắt sỏng lờn ăn một chặp 4 bỏt ăn xong, cầm đũa quệt ngang miệng Khụng cú 1 chỳt e thẹn của người p/nữ Diễn biến tõm trạng của người vợ nhặt khi theo về làm vợ Tràng? => Vỡ đúi quỏ, khụng cú nơi nương tựa nờn thị đó phải quờn đi tất cả:Quờn cả danh dự bản thõn, đỏnh mất lũng tự trọng, sĩ diện của ngườicon gỏi để theo khụng Tràng tỡm chỗ nương thõn trong cơn đúi kộm( Giỏ trị hiện thực, lời tố cỏo giỏn tiếp của t/p )* Diễn biến tõm trạng của người vợ nhặt khi theo về làm vợ Tràng:II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Diễn biến tõm trạng của người vợ nhặt khi theo về làm vợ Tràng:- Trờn đường về :DC 24+25 +..đi sau,cắp thỳng con, đầu hơi cỳi xuống, nún che 1/2 mặt.. +.. bước chõn rún rộn, e thẹn + Thấy mọi người nhỡn :ngượng nghịu, chõn nọ dớu vào chõn kia => Như 1 cụ dõu mới trờn đường về nhà chồng đầy nữ tớnh nhưng khụng giấu nổi nỗi tủi hổ, lo lắng cho quyết định bản thõn - Khi về đến nhà :DC 25 + Bước vào cổng : “ nộn 1 tiếng thở dài”→ sự thất vọng thầm kớn trước gia cảnh nhà chồngVỡ sao thị lại thất vọng trong khi gia cảnh thị cú hơn được Tràng? ( Gợi ý: Theo em, thị cú chủ động trong việc XD gđ khụng?) + Vào trong nhà :II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Diễn biến tõm trạng của người vợ nhặt khi theo về làm vợ Tràng:- Khi về đến nhà :DC 25 + Bước vào cổng : “ nộn 1 tiếng thở dài”→ sự thất vọng thầm kớn trước gia cảnh nhà chồng + Vào trong nhà :Ngồi mớm ở mộp giườngChào U nhỏ nhẹ, đứng khộp nộp, mặt cỳi xuống,tay võn vờ tà ỏo.. → thị như ý thức được vị trớ chưa chắc chắn của mỡnh, đang xút xa, tủi phận→Chứng tỏ: Thị là người cú lũng tự trọng Gặp bà cụ Tứ : + Sỏng hụm sau :Dậy sớm : Quột dọn nhà cửaĂn núi lễ phộp, đỳng mựcII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:* Diễn biến tõm trạng của người vợ nhặt khi theo về làm vợ Tràng: + Sỏng hụm sau :Dậy sớm : Quột dọn nhà cửaĂn núi lễ phộp, đỳng mực => Đỳng là h/ ảnh người vợ hiền,dõu thảo biết chăm lo, vun vộn cho gđ ( khỏc hẳn những lần Tràng gặp trờn tỉnh)Điều gỡ đó khiến thị thay đổi như vậy ? => Hp gđỡnh, sự ấm cỳng của tỡnh người đó làm người vợ nhặt thay đổi, trở lại với bản tớnh người p/nữ : dịu dàng, hiền hậu, đỳng mực,cú trỏch nhiệm với gđ ( Khiến Tràng cũng phải ngạc nhiờn )=> Giỏ trị nhõn đạo của tỏc phẩm : K.Lõn muốn gửi gắm: Sự khốn khú khiến người ta thành bốo bọt nhưng tỡnh yờu thương đó khiến con người vươn lờn, hoàn thiện tốt đẹp hơnII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:3.Nhõn vật truyện:a.Nhõn vật Tràng:b.Nhõn vật “vợ nhặt”:c.Nhõn vật bà cụ Tứ :Nhõn vật bà cụ Tứ được khắc họa qua cỏc thời điểm: Khi xuất hiện từ đầu ngừ Khi mới bước vào nhà Khi nghe Tràng thưa chuyện Khi trũ chuyện với cỏc con* Bà cụ Tứ khi xuất hiện ở ngoài đầu ngừHo hỳng hắng, dỏng người lọng khọng, lẩm bẩm tớnh toỏnTuổi tỏc, vất vả lo toan hằn in lờn vúc dỏng của người mẹ chưa phỳt nào được nghỉ ngơi thanh thản.Hoàn cảnh cựng quẫn đó đỏnh mất ở người mẹ sự nhạy cảm. Bà lóo chưa bao giờ dỏm mơ tưởng con trai mỡnh cú vợ.* Khi mới bước vào nhà Phấp phỏng-> ngạc nhiờn -> băn khoăn-> tự hỏi* Khi nghe Tràng thưa chuyện Cỳi đầu nớn lặng -> hiểu rồi -> hiểu ra-> xút thương-> tủi phận-> khúc-> thương người đàn bàTõm sự ngổn ngang, triền miờn những buồn tủi, day dứt, lo õu, thương cảm. + Những lời núi ra với con+ Những suy nghĩ trong lũng nhẹ nhàng núi, hạ thấp giọng thõn mậtÂu lo lặng thầm* Khi trũ chuyện với cỏc conthương xútmừng lũng Nghệ thuật miờu tả tõm lý tinh tế: tả tõm lý theo quỏ trỡnh với diễn biến hợp lý gắn với hoàn cảnh, tả qua hành động, cử chỉ, ngụn ngữ Diễn biến tõm trạng bà cụ Tứ ngổn ngang, niềm vui chỉ thoỏng qua , nỗi buồn đọng lại chan chứa õu lo.Kim Lõn đó miờu tả những nột tõm trạng ấy bằng cỏch nào? Trong bối cảnh ngày đúi, con người vẫn dành cho nhau tỡnh yờu thương, đựm bọc và chở che, vẫn khụn nguụi hướng về sự sống. Khụng gian, thời gian :Ánh nắng buổi sỏng mựa hố sỏng lúa Cảnh vật: + Nhà cửa sõn vườn được thu dọn, quột tước sạch sẽ+ Quần ỏo rỏch được đem ra phơi+ Ang nước khụ cong đó kớn nước đầy ăm ắp4. Buổi sỏng hụm sauThay đổi theo hướng tươi sỏng hơnTràng ờm ỏi, lửng lơ-> thấm thớa, cảm động -> thương yờu, gắn bú -> vui sướng, phấn chấn-> thấy nờn người -> muốn làm việcBà cụ Tứnhẹ nhừm, tươi tỉnh, xăm xắn thu dọn, quột tước.Người vợĂn núi lễ phộp, hiền hậu đỳng mực Hạnh phỳc gia đỡnh và tỡnh người ấm ỏp đó hồi sinh con người, giỳp họ vượt lờn hiện thực tin vào tương laiBữa ăn:Thảm hại: rau chuối, muối, chỏo Vui vẻ, đầm ấmChỏo cỏmNgon đỏo đểĐắng chỏt, nghẹn bứ Dự hiện thực bi đỏt nhưng con người vẫn vượt lờn hoàn cảnh bằng niềm vui đơn sơ bỡnh dị. Tuy vậy, họ vẫn khụng quờn được hiện thực, niềm vui khụng thể cất cỏnh mà vẫn bị hiện thực nớu giữ.Cõu chuyện của người vợ* Phần kết:Tiếng trống thỳc thuếHỡnh ảnh đỏm người đúi và lỏ cờ đỏ trong tõm trớ Tràng Tớn hiệu về sự đổi đời Lạc quan đến với cỏch mạngIII. Tổng kết1. Chủ đề Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lõn khụng chỉ miờu tả tỡnh cảnh thờ thảm của người dõn lao động nước ta trong nạn đúi khủng khiếp năm 1945 mà cũn thể hiện được bản chất tốt đẹp và sức sống kỡ diệu của họ: ngay bờn bờ vực của cỏi chết, họ vẫn hướng về sự sống, khỏt khao tổ ấm gia đỡnh và thương yờu đựm bọc lẫn nhau. 2. Đặc sắc nghệ thuật - Xõy dựng tỡnh huống truyện độc đỏo, giàu ý nghĩa - Miờu tả tõm lớ nhõn vật tinh tế, sắc sảo - Cỏch kể chuyện hấp dẫn - Sử dụng ngụn ngữ đặc sắc Tỡm hiểu nhõn vật bà cụ Tứ trong cỏc thời điểm cũn lại - Khi mới bước vào nhà - Khi nghe Tràng thưa chuyện - Khi trũ chuyện với cỏc conHướng dẫn : 1. Ở mỗi thời điểm, phỏt hiện nột tõm trạng chủ yếu nổi bật ở bà cụ Tứ? 2. Kim Lõn đó miờu tả những nột tõm trạng ấy bằng cỏch nào?Sự việc 4: Buổi sỏng hụm sauSự việc 1: Tràng dẫn người vợ qua xúm ngụ cư về nhàSự việc 2: Tràng nhớ lại những lần gặp người đàn bà Trong cỏi đúi con người vẫn khỏt khao hạnh phỳcSự việc 3: Bà cụ Tứ về, Tràng thưa chuyện với mẹ Trong cỏi đúi con người vẫn yờu thương, đựm bọc lẫn nhau Trong cỏi đúi con người vẫn tin vào tương lai, hướng tới cỏch mạng Cận kề cỏi chết con người khụng nghĩ đến cỏi chết mà hướng về sự sốngHướng dẫn học bài:- Đọc kỹ văn bản, nắm được sự việc chớnh.- Đọc hiểu được giỏ trị nhõn đạo và giỏ trị hiện thực của tỏc phẩm.- Phõn tớch đặc sắc trong nghệ thuật thể hiện truyện ngắn Vợ nhặt Bài tập trắc nghiệmCâu 1: Dòng nào nói đúng nhất ý nghĩa nhan đề “ Vợ nhăt” A. Gợi lên tình huống éo le, bi thảm, vui buồn mà thẫm đẫm tình người, phù hợp với nội dung tác phẩm. B. Gợi lên số phận bi thảm của nhân vật chính: con người quá rẻ rúng. C. Khẳng định ngày đói lấy vợ quá dễ dàng: không cần tìm hiểu, cưới hỏi. D. Cả a và bDBài tập trắc nghiệmCâu 2: Tình huống độc đáo của truyện ngắn “ Vợ nhặt” là: A.Tràng không muốn lấy vợ lại bị vợ theo. B. Thời buổi đói khát, Tr