Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 70: Chiếc thuyền ngoài xa

SÔÛ GIAÙO DUÏC – ÑAØO TAÏO PHUÙ YEÂNTRÖÔØNG THPT LEÂ H OÀNG PHONGCHAØO MÖØNG QUYÙ THAÀY COÂVEÀ DÖÏ TIEÁT HOÄI GIAÛNGGiaùo vieân thöïc hieän	:Leâ Taán ThíchLôùp : 12 B3 THPT Ngoâ Gia TöïGIAÙO AÙN NGÖÕ VAÊN LÔÙP 12Tiết 70 Đọc văn NGUYỄN MINH CHÂUCHIẾC THUYỀN NGOÀI XATiết 70Đọc vănCHIẾC THUYỀN NGOÀI XA I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm 1. Tác giả 2. Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” II - Đọc – hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và ý nghĩa nhan đề1.1 Đọc và tóm tắt văn bản1.2. Bố cục1.3. Ý nghĩa nhan đề 2. Đọc – hiểu chi tiết2.1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnha – Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b – Phát hiện về cuộc sống gia đình làng chàic – Thông điệp nghệ thuật của nhà văn2.2. Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyệna – Nội dung câu chuyệnb – Ý nghĩa câu chuyệnc – Các nhân vật trong câu chuyện2.3. Tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy” III/ Tổng kếtNguyễn Minh ChâuTiết 70Nguyễn Minh ChâuĐọc vănCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệuI - Giới thiệu tác giả, tác phẩm Nguyễn Minh Châu (1930-1989) quê ở huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, là nhà văn lớn có nhiều đóng góp xuất sắc.1. Tác giả1. Tác giả Tiết 70Nguyễn Minh ChâuĐọc vănHãy trình bày những nét chính về nhà văn Nguyễn Minh Châu và những sáng tác của ông, nhất là giai đoạn sau 1975 ?Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệu 1. Tác giả Con đường văn nghiệp:+Trước1975: Cảm hứng sử thi, lãng mạn với giọng điệu ngợi ca trang trọng. + Tác phẩm chính: Dấu chân người lính, Cửa sôngI - Giới thiệu tác giả, tác phẩm 1. Tác giả Tiết 70Đọc vănNguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệu 1. Tác giả Con đường văn nghiệp:+Sau 1975: Cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh. + Tác phẩm chính :Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xaI - Giới thiệu tác giả, tác phẩm 1. Tác giả Tiết 70Đọc văn “nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất”Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệu 1. Tác giả 2. Tác phẩm - Xuất xứ : Sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tập “Bến quê”. Sau được tác giả đưa vào tập “Chiếc thuyền ngoài xa”, năm 1988. - Vị trí: Tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ đời tư - thế sự của Nguyễn Minh Châu. Đánh dấu sự thành công quá trình đổi mới tư duy nghệ thuật của nhà văn. 2. Tác phẩmTiết 70Đọc vănNguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệu 1.Tác giả 2.Tác phẩmII – Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đềII – Đọc hiểu văn bản1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và ý nghĩa nhan đề1.1 Đọc và tóm tắtTiết 70Đọc vănHãy tóm tắt truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa theo diễn biến xung đột câu chuyện (theo tình huống truyện) ?Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XANghệ sĩ Phùng Thoả mãn, say sưa với bức ảnh chiếc thuyền bồng bềnh trong sớm sương mai.Nhận thức mới của nghệ sĩ Phùng về nghệ thuật và cuộc đời Chánh án ĐẩuNghệ sĩ PhùngVì tình thương, để giải quyết tình cảnh đau thương, khuyên người đàn bà bỏ người chồng vũ phu.Người đàn bà nhất quyết không chịu bỏ chồng; tự nói về tình cảnh và tình cảm của mình với chồng, với con. Hành động, suy nghĩ của người đàn bà khiến Phùng và Đẩu “vỡ ra” được nhiều điều.Bên trong chiếc thuyền là hiện thực cuộc sống nghiệt ngã, đắng cay.Tiết 70Đọc vănNguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI - Giới thiệu 1.Tác giả 2. Tác phẩmII – Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề 1.1 Đọc, tóm tắtII – Đọc hiểu văn bản1.2. Bố cục - Phần 1 : Từ đầu đến “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất” - hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh..- Phần 2 : Từ “Đây là lần thứ hai” đến “ đang chống chọi với sóng gió giữa phá” - câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở toà án huyện.- Phần 3 : Còn lại - tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy”. 1.2. Bố cục Tiết 70Đọc vănTruyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa được bố cục thành mấy phần ? Nội dung của mỗi phần ? Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAGiới thiệu 1. Tác giả 2. Tác phẩmII. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề 1.1 Đọc, tóm tắtII – Đọc hiểu văn bản1.2. Bố cục1.3. Ý nghĩa nhan đề 1.3. Ý nghĩa nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” :- Vẻ đẹp lãng mạn, tuyệt đỉnh của ngoại cảnh. - Hiện thực nhọc nhằn cay đắng của người dân chài.  Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống : Đừng vì nghệ thuật mà quên đi cuộc đời, bởi lẽ nghệ thuật chân chính luôn là cuộc đời và vì cuộc đời. Tiết 70Đọc vănTừ nội dung câu chuyện, em có suy nghĩ gì về nhan đề của truyện? Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAGiới thiệuII. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề 2. Đọc hiểu chi tiết- “Một cảnh đắt trời cho” : con thuyền dập dềnh trên biển mờ sương buổi ban mai.  Bức hoạ diệu kì mà thiên nhiên, cuộc sống ban tặng cho con người, mang vẻ đẹp hài hòa và toàn bích. 2.1.Hai phát hiện của người 	nghệ sĩ nhiếp ảnh2. Đọc hiểu chi tiết 2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhTiết 70Đọc vănPhát hiện thứ nhất của Phùng là “một cảnh đắt trời cho”, em hãy tưởng tượng, miêu tả lại và nêu nhận xét của mình về bức tranh ấy ? a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho” a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAI. Giới thiệu II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh -Tâm trạng của nghệ sĩ Phùng: + Bối rối như bị bóp nghẹt trái tim.+ Hạnh phúc tột đỉnh, tâm hồn được gột rửa, trong trẻo, tinh khôi. Niềm hưng phấn nghệ thuật đặc biệt.Tiết 70Đọc vănĐứng trước “bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, nghệ sĩ Phùng có cảm giác thế nào ? Vì sao lúc ấy anh lại nghĩ đến câu nói của ai đó : “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” ?a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XA2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhĐến với vùng phá nước để khám phá vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn nơi đây, Phùng đã hoàn toàn thỏa mãn khi bắt gặp “một cảnh đắt trời cho. Theo em nghệ sĩ Phùng là người có quan niệm như thế nào về nghệ thuật ?”Nghệ sĩ Phùng là người theo quan điểm nghệ thuật duy mĩ, thoả mãn với “cái đẹp của ngoại cảnh” - hình ảnh con thuyền nhìn từ xa. a-Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”Tiết 70Đọc vănI. Giới thiệu II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đềa - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XA II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhCảnh tượng một người đàn ông đánh vợ dã man : + Lão đàn ông : mặt đỏ gay, dùng thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà. + Người đàn bà : cam chịu đầy nhẫn nhục, không van xin, cũng không bỏ chạy. b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :Ngay trong khi tâm hồn đang bay bổng với những rung cảm thẩm mĩ, những khoảnh khắc trong ngần, Phùng đã chứng kiến một nghịch cảnh đau thương, đó là nghịch cảnh gì ? Tiết 70Đọc văn I. Giới thiệu a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAII. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhb - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chàiTiết 70Đọc vănI. Giới thiệu a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chàiThái độ của Phùng khi chứng kiến cảnh tượng đó? Vì sao Phùng lại có thái độ như vậy ? Hãy chỉ ra sự thay đổi trong nhận thức về nghệ thuật và về cuộc đời của Phùng ?- Thái độ của nghệ sĩ Phùng: + Kinh ngạc, sững sờ  nhận ra hiện thực xót xa đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của nó. + Vứt chiếc máy ảnh chạy nhào tới. Cảm xúc thăng hoa lúc ban đầu đã bị đảo lộn.Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XAII. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu 	bố cục và nhan đề 2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhb - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :Tiết 70Đọc văn I. Giới thiệu a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài Nghệ sĩ Phùng đã nhận thức lại về nghệ thuật và cuộc đời : từ quan điểm nghệ thuật duy mĩ  nghệ thuật vị nhân sinh; nhìn ngắm cuộc đời từ giản đơn sơ lược  đa chiều.Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XA II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, bố cục và ý nghĩa nhan đề 2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhTiết 70Đọc văn I. Giới thiệu a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chàic - Thông điệp nghệ thuật c - Thông điệp nghệ thuật của nhà văn - Nghệ thuật đích thực không chỉ khám phá vẻ đẹp bề ngoài mà còn phải đi sâu vào bản chất bên trong; người nghệ sĩ cần có cái tâm, cái nhìn sâu sắc trước cuộc đời. Qua những phản ứng khác nhau trước hai phát hiện của Phùng, Nguyễn Minh Châu muốn gửi thông điệp gì đến với độc giả ?Nguyễn Minh ChâuCHIẾC THUYỀN NGOÀI XA II. Đọc hiểu văn bản 1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề 2. Đọc hiểu chi tiết2. Đọc hiểu chi tiết2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnhTiết 70Đọc văn I. Giới thiệu a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chàic - Thông điệp nghệ thuậtc - Thông điệp nghệ thuật của nhà văn- Cuộc đời không đơn giản, xuôi chiều, luôn tồn tại trong nhau và vì nhau nhiều nghịch lí, mâu thuẫn đối lập : đẹp - xấu, thiện - ác,  Cần có cái nhìn đa diện, nhiều chiều.- Hiện thực về tình cảnh bạo lực trong gia đìnhCâu 1 ( 6 chữ cái) :Tên một truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu viết sau năm 1975 được trích giảng ở THCS?Câu 2 ( 16 chữ cái) : Cụm từ mà nhà văn Nguyên Ngọc đã nhận xét về Nguyễn Minh Châu nhằm khẳng định vị trí, đóng góp của ông đối với công cuộc đổi mới văn học?12345678BẾNQUÊTINHANHVÀTÀINĂNGBỐIRỐIKINHNGẠCVỨTĐẨUPHÙNGCâu 3 ( 6 chữ cái) : cảm xúc đầu tiên của nghệ sĩ Phùng khi phát hiện ra “ một cảnh đắt trời cho” đầy thơ mộng ?Câu 4 ( 8 chữ cái) : Thái độ của nghệ sĩ Phùng khi vừa chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ một cách dã man ?Câu 5 ( 3 chữ cái) :Nhân vật Phùng đã làm gì với chiếc máy ảnh khi thấy người đàn ông vũ phu đánh đập vợ con ông ta ?Câu 6 ( 3 chữ cái) : Người này được coi là vị Bao Công của phố huyện vùng biển?Câu 7 ( 5 chữ cái) : Đây là nhân vật có nhiều nhận thức mới về nghệ thuật về cuộc đời nhất trong tác phẩm ?SÂUSĂCÊTNHNHTNIIVHÂUHNGÂSCâu 8 (6 chữ cái): Người nghệ sĩ cần có cái tâm, cái nhìn  trước cuộc đời.Câu 9 (19 chữ cái): Đây là quan điểm nghệ thuật mà nghệ sĩ Phùng đã nhận ra sau khi chứng kiến và thấu hiểu tình cảnh sống của gia đình làng chài ?KẾT QUẢỊNGHỆTHUẬTVNHÂNSINH12345678BẾNQUÊTINHANHVÀTÀINĂNGBỐIRỐIKINNGẠCVỨTĐÂUPHÙNGSÂUSẮCHTÀI LIỆU THAM KHẢO CHIẾC THUYỀN NGOÀI XABài vừa học : Ý nghĩa nhan đề ? Tâm trạng, thái độ, sự thay đổi nhận thức về nghệ thuật và cuộc đời của Phùng qua hai phát hiện ? Thông điệp nghệ thuật mà Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến độc giả ?Nguyễn Minh Châu Bài sắp học : Phân tích diễn biến cuộc nói chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện với nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu ? Tìm hiểu các nhân vật trong truyện : người đàn bà, người đàn ông, Đẩu, Phùng ? Mỗi khi ngắm bức ảnh được chọn, Phùng nhìn thấy những gì đằng sau bức tranh ? Những hình ảnh ấy tượng trưng cho điều gì ? Những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện? KÍNH CHUÙC QUYÙ THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM KHOÛEBAØI HOÏC ÑEÁN ÑAÂY KEÁT THUÙC