Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết dạy: Hồn Trương Ba da hàng thịt (trích)

HỒN TRƯƠNG BA(Trích)Lưu Quang Vũ DA HÀNG THỊTGIÁO VIÊN BIÊN SOẠN : MINH TRUNGI.TÌM HIỂU CHUNG	1.Tác giả	2.Tóm tắt tác phẩm	3.Xuất xứ	4.Chủ đề Nhân vật Hồn Trương Ba:Màn đối thoại giữa Hồn và XácMàn đối thoại với người thânMàn đối thoại với Đế ThíchMàn kếtHỒN TRƯƠNG BAHồn Trương Ba tự nhận thấy khôngthể sống “hồn này xác nọ”Mọi người trong gia đình xa lánh-> HồnTrương Ba tuyệt vọngHồn và Xác đối thoại-> Hồn đau khổ, bế tắcHồn Trương Ba gặp gỡ Đế Thích-> Đấu tranh đểlựa chọn cách sống.-Nghệ thuật tạo xung đột kịch: liên hoàn và tăng cấpII.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác hàng thịta) Nguyên nhân dẫn đến xung đột kịch Nh©n hËu, trong s¹ch, ngay th¼ngUèng r­îu nhiÒu, ham b¸n thÞt,kh«ng mÆn mµ víi ch¬i cê, Th« lç,phò phµngThó vui tao nh·, trÝ tuÖ ch¬i cê víi n­íc ®i kho¸ng ho¹tTró nhê thÓ x¸c dung tôc cñahµng thÞtTr­¬ng BaHồn Trương Ba ý thức được điều đó, thấy chán, sợ chính mình. Nhưng không biết thoát ra bằng cách nào?Nguyên nhân xung đột kịch- Nguyên nhân dẫn đến xung đột :II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác hàng thịta) Nguyên nhân dẫn đến xung đột kịch Hồn Trương Ba vốn nhân hậu, trong sạch, ngay thẳng nhưng phải trú nhờ trong thân xác hàng thịt thô lỗ, phàm tục, phũ phàng.=> Dù không muốn nhưng HTB vẫn phải làm những điều trái với tư tưởng của mình để thỏa mãn những đòi hỏi của thể xác.b) Diễn biếnHTB cho rằng mình vẫn có một đời sống riêng nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắnXác hàng thịt cười nhạo, giễu cợt và tuyên bố sức mạnh âm u, đui mù ghê gớm của mình, dồn HTB vào thế đuối lí=> HTB đã nổi giận, khinh bỉ, mắn mỏ xác hàng thịt hèn hạ nhưng ngậm ngùi thấm thía nghịch cảnh, đành nhập lại xác trong tuyệt vọng.c)Ý nghĩaHTB có một cuộc sống đáng hổ thẹn vì phải sống chung với sự dung tục và bị sự dung tục đồng hóa.Lời cảnh báo của tác giả: khi con người phải sống trong sự dung tục thì sớm hay muộn những phẩm chất tốt đẹp cũng sẽ bị cái dung tục ngự trị, lấn át và tàn phá.=> Phải đấu tranh để loại bỏ sự dung tục, giả tạo để cuộc sống trở nên tươi sáng hơn, đẹp đẽ và nhân văn hơn. Thảo luận nhómPh¶n øng cña vî ra sao? Nguyªnnh©n? Tr­íc sù tha ho¸ vµ biÕn ®æi cña Hån Tr­¬ng BaTr­íc ph¶n øng cña ng­êi th©n T©m tr¹ngcñaTr­¬ng Bara sao? Nguyªnnh©n? Ph¶n øng cña con d©u ra sao? Nguyªnnh©n? Ph¶n øng cña ch¸u g¸i ra sao ? Nguyªnnh©n?Nhóm 1Nhóm 2Nhóm 3Nhóm 42. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba với người thânVợ Trương Ba: buồn bã, đau khổ, định bỏ đi nhường TB cho cô vợ hàng thịt.Cái Gái: xa lánh, sợ hãi, ghét bỏ, ghê tởm ông.Chị con dâu: thông cảm, xót thương nhưng đau lòng thấy bố ngày càng đổi khác.=> HTB rơi vào sự hụt hẫng, cô đơn, đau khổ, bế tắc =>lựa chọn một thái độ dứt khoát. So s¸nh t©m tr¹ng, th¸i ®é cña HånTr­¬ng Ba ë mµn ®èi tho¹i víi xác hµng thÞt và với người thânMµn ®èi tho¹ivíi x¸c hµng thÞt: TuyÖt väng, BÊt lùc cam chÞu.ChÊp nhËn chung sèng víi x¸cthÞt dung tôcMµn ®èi tho¹iVíi ng­êi th©n: V« cïng ®au ®ín song kiªn quyÕt, døt kho¸t kh«ng sèng chungvíi x¸c thÞtdung tôc §Ønh ®iÓm cña xung ®ét nh©n vËt kh«ng tho¶ hiÖp mµ ®Êu tranh m¹nh mÏ quyÕt liÖt-> vÎ ®Ñp t©m hån cao quý cña ng­êi lao ®éng trong cuéc ®Êu tranh víi c¸i dung tôc tù hoµn thiÖn nh©n c¸ch3. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích.Hồn Trương Ba không chấp nhận cảnh sống “bên trong một đằng bên ngoài một nẻo”. Ông muốn được sống theo đúng bản chất của mình: “Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”Đế Thích khuyên HTB nên chấp nhận nhưng HTB kiên quyết từ chối và kêu gọi ĐT sửa sai bàng việc làm cho cu Tị sống lại.=> Vẻ đẹp tâm hồn của con người trong cuộc đấu tranh chống lại sự dung tục, giả tạo bảo vệ quyền được sống toàn vẹn, tự nhiên, hoàn thiện nhân cách. Đó chính là chất thơ trong kịch của Lưu Quang Vũ.§Õ ThÝch ®Þnh cho hån Tr­¬ng Ba nhËp vµo cu TÞ, Tr­¬ng Ba ®· tõ chèi. V× sao?