Bài giảng Ngữ văn khối 10 - Tiết học: Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ

TÌNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤKIỂM TRA BÀI CŨCÂU 1: Đọc thuộc lòng đoạn thơ “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ”.CÂU 2: Tình cảnh cô đơn của người chinh phụ được thể hiện thông qua hình những hình thức nghệ thuật gì?CÂU 3: Nỗi nhớ của người chinh phụ được thể hiện như thế nào?CÂU 4: Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của đoạn trích là gì?TÌNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤA. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:1. Những nhân tố ảnh hưởng đến sáng tác:a. Quê hương, gia đình:- Quê cha: Hà Tĩnh, núi Hồng sông Lam hào kiệt.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Quê mẹ: Kinh Bắc hào hoa, cái nôi cuả dân ca quan họ.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Nơi sinh ra và lớn lên: kinh thành Thăng Long nghìn năm văn hiến lộng lẫy, hào hoa.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Sống phiêu bạt nhiều năm ở quê vợ: đồng lúa Thái Bình.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Sinh ra trong gia đình đại quý tộc, nhiều người học rộng, đỗ cao.=> Tiếp nhận truyền thống của nhiều vùng quê, tạo nguồn tư kiệu phong phú cho sáng tác.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:b. Thời đại xã hội:- Cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX: xã hội phong kiến khủng hoảng trầm trọng, loạn lạc khốn khổ.- Khởi nghĩa nông dân nổ ra, phong trào Tây Sơn thắng lợi.- Nhà Nguyễn lập lại chính quyền chuyên chế, thống nhất đất nước.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:=> Chứng kiến nhiều biến động lớn lao, có tác động mạnh đến tư tưởng, tình cảm, sáng tác.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:2. Cuộc đời: (1765 - 1820) a. Thời thơ ấu: sống sung túc trong gia đình đại quý tộc có hiểu biết về cuộc sống phong lưu, xa hoa và thân phận đau khổ của ca nhi, kĩ nữ.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:b. Thời thanh niên: - 1783: thi Hương đỗ Tam trường và nhận chức quan nhỏ ở Thái Nguyên.- Lâm vào cảnh khốn khó: + Mười năm gió bụi ở quê vợ + Sau khi vợ mất, trở về quê cha Hà Tĩnh trong nghèo khó thấu hiểu cảnh nghèo khó của nhân dân và lời ăn tiếng nói hàng ngày của họ (hình thành phong cách thơ Nôm).A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Thời trung niên và tuổi già: + Làm quan bất đắc dĩ cho triều Nguyễn.+ Năm 1813, được cử đi sứ Trung Quốc.+ Năm 1820, được cử đi sứ lần 2, nhưng chưa kịp đi thì mất. dấu ấn in đậm trong thơ văn Con người bất đắc chí, nếm trải thăng trầm cay đắng, một trái tim nghệ sĩ bẩm sinh và thiên tài.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:II. Sự nghiệp văn học:1. Những sáng tác chính:a. Chữ Hán: 249 bài, 3 tập thơ- “ Thanh Hiên thi tập” (78 bài), viết trước khi làm quan cho nhà Nguyễn.- “ Nam trung tạp ngâm” (40 bài), viết khi làm quan ở Huế, Quảng Bình. thể hiện tâm trạng buồn đau, day dứt, suy ngẫm về cuộc đời, xã hội.- “ Bắc hành tạp lục” (131 bài), viết trong thời gian đi sứ.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận: Giá trị:+ Phê phán xã hội phong kiến chà đạp quyền sống của con người.+ Ca ngợi, đồng cảm với những nhân cách cao thượng+ Cảm thông với những thân phận nhỏ bé, bị đày đoạ, hắt hủi.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:b. Chữ Nôm:- Kiệt tác “Truyện Kiều”:+ Tên: “Đoạn trường tân thanh”, dài 3.254 câu thơ lục bát.+ Dựa theo tiểu thuyết chương hồi “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc). Kiệt tác tự sự - trữ tình độc nhất vô nhị trong văn học trung đại Việt Nam.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:Tóm tắt Truyện KiềuA. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:Từ Hải trong Truyện KiềuA. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:Thiên nhiên trong Truyện KiềuA. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- “Văn chiêu hồn” :+ Thể thơ: song thất lục bát.+ Chủ đề: Tấm lòng nhân ái đối với những linh hồn bơ vơ, không nơi nương tựa, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:2. Đặc điểm nội dung và nghệ thuật:a. Nội dung: Chan chứa tình cảm- Cảm thông đối với cuộc sống và con người nhỏ bé, bất hạnh, người phụ nữ tài hoa bạc mệnh.- Nêu lên triết lí về số phận người phụ nữ:+ “Đau đớn thay phận đàn bà,Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.”(Truyện Kiều)+ “Đau đớn thay phận đàn bà,Kiếp sinh ra thế biết là tại đâu.”(Văn chiêu hồn)A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:- Khái quát bản chất tàn bạo của chế độ phong kiến, bọn vua chúa chà đạp quyền sống con người.- Người đầu tiên đặt vấn đề thân phận người phụ nữ với cái nhìn nhân đạo.- Đề cao quyền sống con người, đồng cảm và ca ngợi tình yêu lứa đôi tự do, hạnh phúc, con người được giải phóng (mối tình Kiều – Kim; nhân vật Từ Hải) A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:b. Đặc sắc nghệ thuật:- Học vấn uyên bác, hiểu biết sâu sắc nhiều thể loại thơ ca của Trung Quốc và dân tộc.- Thơ lục bát, song thất lục bát đạt đến đỉnh cao tuyệt đỉnh trong thi ca cổ trung đại.- Góp phần làm giàu tiếng Việt, trau dồi ngôn ngữ văn học dân tộc.- Góp phần đưa thể thơ lục bát có khả năng chuyển tải nội dung tự sự và trữ tình.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:III. KẾT LUẬN:- Nguyễn Du đã để lại một di sản văn học có giá trị.- Người đầu tiên đặt vấn đề người phụ nữ trong sáng tác.- Đóng góp to lớn về ngôn nghệ thuật thơ ca.A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:A. PHẦN MỘT: TÁC GIẢ:I. Cuộc đời:II. Sự nghiệp sáng tác:III. Kết luận:HÌNH ẢNHTHUÝ KIỀUHÌNH ẢNHHÌNH ẢNHTHUÝ KIỀUHÌNH ẢNHNhân vậtHÌNH ẢNHKIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCHCHỊ EM THUÝ KIỀUHÌNH ẢNHCHỊ EM THUÝ KIỀUHÌNH ẢNHHÌNH TƯỢNG THUÝ KIỀU - TỪ HẢIHÌNH ẢNHMỘ NGUYỄN DUBÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚCCẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý THEO DÕI!