Bài giảng Ngữ văn khối 12 - Tiết học: Đàn ghi ta của Lor - Ca (Thanh Thảo)

®µn ghi ta cña lor- ca( Thanh Th¶o)“ Khi t«i chÕt h·y ch«n t«i víi c©y ®µn”Ph.G. Lor- caThanh th¶o ®· tõng viÕt: Lor- ca lµ nhµ th¬ cña nh÷ng giÊc m¬, cña nh÷ng linh c¶m nhoi nhãi, mét nhµ th¬ cã thÓ biÕn nh÷ng giÊc m¬ thµnh nhÞp ®iÖu, cã thÓ biÕn nh÷ng linh c¶m thµnh ng«n tõ. Lor-ca siªu thùc mét c¸ch tù nhiªn vµ hiÖn thùc métc¸ch tù nhiªnA. T×m hiÓu chungI. T¸c gi¶1. Nhµ th¬ Thanh Th¶o-Tªn khai sinh: Hå Thµnh C«ng sinh n¨m 1946-Quª qu¸n: HuyÖn Mé §øc tØnh Qu¶ng Ng·i, «ng t­ng tham gia c«ng t¸c ë chiÕn tr­¬ng miÒn Nam-T¸c phÈm:+ Nh÷ng ng­êi ®i tíi biÓn(1977)+DÊu ch©n qua tr¶ng cá(1978)-+Khèi vu«ng ru- bÝch(1985)§Æc ®iÓm th¬+ TiÕng nãi cña ng­êi tri thøc suy t­ tr¨n trë vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ thêi ®¹i+ Cã xu h­íng ®µo s©u c¸i t«i néi c¶m, t×m kiÕm c¸ch biÓu ®¹t míi qua th¬ tù do=> KiÓu th¬ giµu suy t­ m·nh liÖt phãng tóng trong c¶m xóc- CÊu tróc th¬: míi mÎ s¸ng t¹o theo m« h×nh khèi vu«ng ru- bÝch2. Lor- caKhi nµo t«i chÕtH·y vïi th©y t«i cïng víiC©y ®µn d­íi líp c¸tKhi nµo t«i chÕt H·y vïi th©y t«i gi÷a rÆng c©y cam Vµ ®¸m b¹c hµKhi nµo t«i chÕt h·y vïi th©y t«i, t«i xin c¸c ng­êi ®ãN¬i mét chiÕc chong chãng gÝoKhi nµo t«i chÕtTiÓu sö Phª-®ª-ri- c« Ga-xi -a Lor-caSinh ra ë tØnh Gra-na-®a, T©y Ban Nha. N¨m 1910 lor-ca ®· tham gia héi nghÖ thuËt tØnh. N¨m 1914 «ng häc luËt, triÕt häc vµ v¨n häc ë ®¹i häc Gra- na- ®a. N¨m 1918 in tËp th¬ ®Çu tay: Ên t­îng vµ phong c¶nh vµ b¾t ®Çu næi tiÕngN¨m 1919 Lor- ca lªn Ma-®rÝt tham gia vµo ®êi sèng v¨n nghÖ, «ng quen Grª-g«-ri-« gi¸m ®èc nhµ h¸t=> Lor-ca viÕt vµ dùng vë kÞch ®Çu tiªn: Yªu thuËt cña b­ím.N¨m 1929 Lor- ca sang New York vµ kÕt qu¶ lµ sù ra ®êi tËp th¬: Nhµ th¬ ë New York(1931)N¨m 1931 «ng quay l¹i T©y Ban Nha khi n­íc nµy b¾t ®Çu lËp chÝnh thÓ céng hoµ. Khi néi chiÕn x¶y ra Lor- ca tõ gi· Ma-®rÝt trë vÒ Gra-na-da => ¶nh h­ëng lín ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña T©y Ban Nha => N¨m 1936 chÕ ®é ph¶n ®énh cùc quyÒn th©n ph¸t xÝt ®· b¾t giam vµ b¾n chÕt «ng.II. Bµi th¬§Ò tµi: ViÕt vÒ nhµ th¬ T©y Ban Nha Lor- ca. Nhµ th¬ du ca dïng tiÕng ®µn ®Ó gi·I bµy nçi ®au buån vµ kh¸t väng yªu th­¬ng cña d©n téc m×nh, mét t©m hån cao khiÕt nh­ng bÞ ph¸t xÝt giÕt h¹i.2. CÊu tróc: -th¬ viÕt theo thÓ tù dogiäng tù sù vµ mang cÊu tróc nh¹c giao h­ëng - Tõ m« pháng c¸c nèt ghi ta lèi diÔn tÊu t¹o d¸ng dÊp ca khócB. T×m hiÓu bµi th¬I.§äc-Lêi ®Ò tõ: ThÓ hiÖn t×nh yªu say ®¾m cña Lor-ca víi nghÖ thuËt, lêi c¨n dÆn nh÷ng ng­êi ®Õn sau trong s¸ng t¹o nghÖ thuËt ph¶i biÕt ch«n cÊt nghÖ thuËt cña «ng ®Ó ®i tíi.II. T×m hiÓu bµi th¬1.TiÕng ®µn du ca vµ sè phËn ng­êi nghÖ sÜ( 2 khæ th¬ ®Çu) a. H×nh ¶nh Lor- ca-H×nh ¶nh¸o choµng ®áVÇng tr¨ng Yªn ngùa Hoa li-la=> Gîi lªn mét kh«ng gian v¨n ho¸ ®¨c tr­ng, gîi mét cuéc sèng phãng kho¸ng tù do.Nh÷ng tiÕng ®µn bät n­ícT©y Ban Nha ¸o choµng ®á g¾tLi-la-li-la®i lang thang vÒ miÒn c« ®écVíi vÇng tr¨ng chÕnh cho¸ng Trªn yªn ngùa mái mßnT©y Ban NhaH¸t nghªu ngaoBçng kinh hoµng ¸o choµng bª bÕt ®áLor-ca bi triÖu vÒ b·i b¾nChµng ®i nh­ ng­êi méng duTiÕng ghi ta n©uBÇu trêi c« g¸i ÊyTiÕng ghi ta l¸ xanh biÕt mÊyTiÕng ghi ta trßn bät n­íc vì tanTiÕng ghi ta rßng rßng M¸u ch¶yH×nh ¶nh:+ ¸o choµng+Yªn ngùa+ H¸t nghªu ngao+ TiÕng ®µn bät n­íc+ VÇng tr¨ng chÕch cho¸ng=> H×nh ¶nh Lor- ca ®­îc giíi thiÖu b»ng nh÷ng nÐt chÊm ph¸( chÞu ¶nh h­ëng cña tr­êng ph¸i Ên t­îng). H×nh ¶nh Lor- ca mang phong c¸ch cña mét l·ng du phãng kho¸ng mét du ca tù do vµ thÇm lÆng, nh­ mét kþ sÜ ®¬n ®écb. Sè phËn ng­êi nghÖ sÜ - nhµ th¬ Thanh Th¶o ®· dïng mét sè thñ ph¸p nghÖ thuËt diÔn t¶ c¸i chÕt cña Lor-ca theo lèi t­îng tr­ng siªu thùc:+ Ho¸n dôTiÕng ®µnCuéc ®êi cña Lor-ca¸o choµng bª bÕt m¸uC¸i chÕt+ Èn dổÈn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸cT­îng tr­ngNh©n ho¸Ghi ta n©uGhi ta l¸ xanhGhi ta l¸ trßnBÇu trêi, c« g¸iBät n­íc vì tanRßng rßng m¸u ch¶y- TiÕng ®µn r¹o rùc t×nh yªu ch¸y báng kh¸t väng tù do, trong trÎo vµ m·nh liÖt mét søc sèng c¨ng ®Çy trªn ®au ®ín sãng giã.-TiÕng ®µn t¹o nªn h×nh thµnh s¾c, vì ra thµnh th©n phËn con ng­êi §èi lËp Tù doGieo cái đẹpTr¸i tim yªu ®êiTiÕng ®µn trong trÎo trßn ®ÇyBạo tànHuû diÖt sù sèngGieo c¸i ¸cHiÖn thùc phò phµngSù vì n¸t ®au th­¬ng* NhËn xÐtT¸c gi¶ sö dông ®an xen nhiÒu biÖn ph¸p nghÖ thuËt: Lµm bËt tµi n¨ng vµ sè phËn bi th­¬ng cña Lor-ca. thÓ hiÖn sù ®ång c¶m s©u s¾c liªn t­ëng ®a chiÒu cña Thanh Th¶o.2. TiÕng ®µn bÊt tö vµ sù gi· tõ cña Lor- caSøc sèng cña tiÕng ®µnTiÕng ®µn nh­ cá mäc hoang truyÒn lan m·i tù do tån t¹iBät n­íc vÇng tr¨ng nçi ®au h×nh thµnh, vò trô ho¸ tr­êng cöuKh«ng ai ch«n c¸t tiÕng ®µn TiÕng ®µn nh­ cá mäc hoangGiät n­íc vÇng tr¨ngLong lanh ®¸y giÕng®­êng chØ tay ®· ®øtDßng s«ng réng v« cïngLor-ca b¬i sang s«ngTrªn chiÕc ghi ta mµu b¹cChµng nÐm l¸ bïa c« g¸i Di-ganVµo xo¸y n­ícChµng nÐm tr¸i tim m×nhVµ lÆng yªn bÊt chîtLi-la-li-lakh«ng ai ch«n cÊt tiÕng ®µnTiÕng ®µn nh­ cá mäc hoangGiät n­íc vÇng tr¨ngLong lanh ®¸y giÕng®­êng chØ tay ®· ®øtDßng s«ng réng v« cïngLor- ca b¬i sang ngangTrªn chiÕc ghi ta mµu b¹cChµng nÐm l¸ bïa c« g¸i Di- ganVµo xo¸y n­ícChµng nÐm tr¸i tim m×nhVµo lÆng yªn bÊt chît Li-la-li-lab. Gi· tõC©m lÆng ch«n vïi hi sinh v× nghÖ thuËtL¸ bïaTr¸i tim®­êng chØ tayGhi ta b¹cDßng s«ng§¬n ®éc ng¾n ngñi nh­ng g¾n bã víi nghÖ thuËtIII. KÕt luËnNéi dung+Sè phËn cña Lor- ca +Sù ®ång c¶m cña nhµ th¬ Thanh Th¶o-NghÖ thuËt +CÊu tróc+H×nh ¶nh+ BiÖn ph¸p tu tõBµi tËpC¶m nhËn cña em vÒ hai c©u th¬: nh÷ng tiÕng ®µn bät n­íc Tay Ban Nha ¸o choµng ®á g¾t