Bài giảng Ngữ Văn Lớp 7 - Ôn tập: Văn bản Tiếng gà trưa

 ÔN TẬP THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM 
 VB : TIẾNG GÀ TRƯA ( Xuân Quỳnh ) 
A. Kiến thức cần nhớ: 
I. Tác giả: 
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 - 1988), quê La Khê - Hà Tây ( nay là Hà Nội ) 
- Bà là nữ nhà thơ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam 
- Năm 2017, Xuân Quỳnh được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật 
 Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi , bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày , biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành , tha thiết và đằm thắm . 
- Tác giả của nhiều tập thơ hay: Tơ tằm, Chồi biếc, Hoa dọc chiến hào, Hoa cỏ may , Sóng . ... 
1 
Bài cũ : Đọc thuộc lòng bài thơ Cảnh khuya , Rằm tháng giêng ( Hồ Chí Minh ) và nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ . 
Bài mới : 
 II . Tác phẩm 
1 . Hoàn cảnh sáng tác : Viết vào thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Mĩ. In trong tập Hoa dọc chiến hào ( 1968 ) và in lại năm 1984 trong tập : Sân ga chiều em đi . 
2. Thể thơ : Thể thơ 5 chữ ( ngũ ngôn ) không hạn định số câu chữ , bắt nguồn từ thơ ca dân gian . 
3 . Mạch cảm xúc : 
Từ sự việc nghe âm thanh tiếng gà trưa gợi một hình ảnh , sự việc trong kỉ niệm tuổi thơ của chính tác gỉa ( người chiến sĩ đang hành quân ) - > nó đi vào cuộc chiến đấu cùng người chiến sĩ và làm khắc sâu thêm tình cảm đ / với quê hươnggh , đất nước và người bà yêu dấu . 
1 
 III. Giá trị ND và NT: 
1. Nghệ thuật: 
- Sử dụng hiệu quả NT điệp ngữ 
- Màu sắc tươi sáng, hình ảnh bình dị, chân thực đời thường. 
- Viết theo thể thơ 5 tiếng phù hợp với việc vừa kể chuyện vừa bộc lộ tâm tình. 
2. Nội dung: 
 -Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. 
 -Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương ,đất nước. 
Đọc thuộc lòng bài thơ . 
 2 . a . Chép tiếp các câu thơ còn lại để hoàn thành khổ thơ cuối của bài thơ . 
 Cháu chiến đấu hôm nay 
 b. Khổ thơ trên nằm trong bài thơ nào ? Tác giả là ai ? 
 c. Chỉ ra biện pháp điệp ngữ được sử dụng trong khổ thơ trên . Viết đoạn văn ngắn từ 5-7 câu phân tích tác dụng của biện pháp điệp ngữ đó . 
3 . Cảm nhận của em về khổ thơ đầu bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh 
1 
1 
* Mở bài : 
 - Giới thiệu tác giả , tác phẩm . 
 - Trích dẫn đoạn thơ . 
 - Nêu khái quát cảm xúc về đoạn thơ : Đoạn thơ là lời tâm sự của người cháu trên đường hành quân , nghe âm thanh tiếng gà đã khơi gợi bao cảm xúc vê kỉ niệm tuổi thơ , nâng bước chân quân hành 
* Thân bài : 
 Trình bày cảm xúc về đoạn thơ cần thể hiện được các ý sau : 
 - Đoạn thơ thể hiện tâm trạng của người chiến sỹ trên đường hành quân xa khi nghe tiếng gà trưa . 
 - Tiếng gà ai nhảy ổ" cục  cục tác cục ta " cất lên từ xóm nhỏ làm xao động tâm hồn người lính , gợi sự bình yên trong chiến tranh , làm cho người chiến sĩ như thấy mình đang sống giữa quê hương . 
 - Tiếng gà nhảy ổ là âm thanh bình dị , thân thuộc của quê hương . Nó gợi nhớ gợi thương , làm thức dậy trong tâm hồn người lính biết bao kỉ niệm  
 - Tiếng gà cục tác như có một sức mạnh diệu kỳ làm xao động tâm hồn người chiến sỹ , nâng bước quân hành . 
=> Tiếng gà trưa chính là âm thanh đồng vọng của quê hương . Âm thanh ấy đã được nhà thơ khẳng định qua các điệp từ " nghe ", ẩn dụ chuyển đổi cảm giác hay qua hình ảnh hoán dụ . 
1 
c . Kết bài : Chỉ với 7 câu thơ cùng âm điệu thiết tha , ngọt ngào , những vần thơ nhẹ nhàng , sâu lắng ấy cứ thấm dần vào hồn người , neo lại ở đó mãi với thời gian . 
BTVN : 
Học thuộc lòng bài thơ và nắm tác giả , tác phẩm . 
Làm đầy đủ các bài tập trên vào vở .