Bài giảng Ngữ Văn Lớp 9 - Bài: Ôn tập truyện ngắn hiện đại Việt Nam

ÔN TẬP TRUYỆN NGẮN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM 
Hệ thống truyện ngắn hiện đại Việt Nam trong chương trình Ngữ văn 9 (sắp xếp theo giai đoạn) 
 1. Từ 1945 – 1954 (chống Pháp) 
 - Làng ( Kim Lân) - 1948 
 2. Từ 1954 – 1975 ( xây dựng CNXH ở miền Bắc và kháng chiến chống Mĩ ở miền Nam) 
 - Chiếc lược ngà (1966) – Nguyễn Quang Sáng 
 - Lặng lẽ Sa Pa ( Nguyễn Thành Long) – 1970 
 - Những ngôi sao xa xôi ( Lê Minh Khuê) – 1971 
 3. Sau 1975 
 - Bến quê ( Nguyễn Minh Châu) – Đọc thêm 
II. Yêu cầu:  
 1. Tác giả: 
 - Nhớ phong cách sáng tác 
 - Vị trí của nhà văn trong nền văn học 
2. Tác phẩm: Cần nắm vững: 
- Ý nghĩa nhan đề 
- Hoàn cảnh ra đời, đề tài 
- Tóm tắt được đoạn trích học 
- Giá trị tác phẩm (đoạn trích) 
Các ý cơ bản 
Nắm vững phương pháp làm dạng đề nghị luận về 1 đoạn trích (hoặc tác phẩm truyện) , chú ý đến dạng nghị luận về nhân vật (liên quan đến câu 3 của đề thi) 
ÔN TẬP TRUYỆN NGẮN “LÀNG” CỦA NHÀ VĂN KIM LÂN 
Kiến thức cơ bản: 
 I. Tác giả: 
 - Là cây bút có sở trường về truyện ngắn. Hầu hết sáng tác của ông chủ yếu viết về đề tài người nông dân và cuộc sống ở nông thôn với lối viết giản dị, mộc mạc, chứa chan tình người và thấm đẫm giá trị nhân đạo sâu sắc. 
 II.Tác phẩm 
Hoàn cảnh ra đời: 
 - Truyện ngắn “ Làng” được viết năm 1948, thời kì đầu cuộc k/c chống Pháp 
2. Tóm tắt 
3 . Phân tích: n/v ông Hai 
Ý 1: Khái quát 
Ý 2: Vai trò, vị trí của n/v 
Ý 3: Phân tích n/v 
 a. Hoàn cảnh xuất hiện: 
 - Sống trong cảnh đất nước có chiến tranh 
 - Phải rời làng đi tản cư; làm ăn, sinh sống ở nơi khác. 
b. Phân tích vẻ đẹp trong tính cách n/v ông Hai : Yêu làng, yêu nước thiết tha, sâu nặng 
 * Tình yêu làng, tinh thần kháng chiến: 
 - Thường khoe về làng (chỉ nêu, không phân tích sự việc này) 
 - Luôn nhớ về làng 
 - Thường hay đến phòng thông tin để nghe tin tức về làng, về cuộc k/c. 
Làng chợ Dầu đã trở thành niềm tự hào, kiêu hãnh; là một phần gắn bó máu thịt trong cuộc đời ông Hai. 
Tình yêu làng luôn gắn liền với tình yêu đất nước: 
 - Tập trung phân tích diễn biến tâm lí nhân vật ông Hai trong tình huống nghe tin làng chợ Dầu theo giặc=> Đây là tình huống cơ bản, thể hiện rõ nét tính cách n/v. 
 + Khi nghe tin làng theo giặc : đến với ông quá bất ngờ, đột ngột khiến cho ông bàng hoàng, sửng sốt, , không thể nào tin nổi (d/c), cái tin ấy khác nào sét đánh ngang tai, nỗi đau như bóp nghẹt trái tim ông -> ông cảm thấy xấu hổ, mặc cảm (d/c); từ lúc đó, hai tiếng “việt gian” đã trở thành nỗi ám ảnh, đeo bám lấy tâm trí ông lão. 
 + Về đến nhà: Tâm trạng mệt mỏi,chán chường (d/c), ông cảm thấy đau đớn, tủi nhục vô cùng. 
 + Những ngày ở nhà: Lo âu, phấp phỏng (d/c) -> cuộc đấu tranh nội tâm gay gắt(d/c). Tâm trạng khi trò chuyện với con nhỏ. 
 - Tin làng chợ Dầu cải chính: Phân tích sự thay đổi trong tâm trạng ông Hai 
 * Ý 4: Đánh giá 
 * Ý 5: Liên hệ, mở rộng 
B. Luyện đề: