Bài giảng Sinh học 9 - Bài 45: Đại não

Kiểm tra bài cũ : So sánh cấu tạo, chức năng của trụ não. Não trung gian và tiểu não. CHỨC NĂNG CẤU TẠO TIỂU NÃO NÃO TRUNG GIAN TRỤ NÃO Các bộ phận Đặc điểm ° Gồm hành tủy - Cầu não và não giữa. ° Chất trắng bao ngoài tạo thành các đường liên lạc. ° Chất xám là các nhân xám. Điều khiển hoạt động các cơ quan sinh dưỡng như tuần hoàn - hô hấp - tiêu hóa ° Gồm đồi thị và dưới đồi thị. ° Đồi thị và các nhân xám dưới đồi là chất xám. Điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt. ° Gồm chất xám và chất trắng. ° Chất trắng nằm trong tạo thành các đường dẫn truyền. ° Vỏ chất xám bao ngoài. Điều hòa - Phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể. ° Các em nhận thấy có những biểu hiện gì ở những người bị chấn thương sọ não hay tai biến mạch máu não ? Tại sao như vậy ? ° Đại não có cấu tạo như thế nào ? ° Đại não có chức năng gì ? I. CẤU TẠO CỦA ĐẠI NÃO : ° Xem phim về bộ não nhìn các mặt (mặt phải, trái - trước, sau, trên, dưới). ° So sánh kích thước của đại não so với kích thước của tiểu não, trụ não và não trung gian. + Đại não người rất phát triển, che lấp não trung gian và não giữa. + Não người nặng trung bình 1350g. Đại não chiếm 85% khối lượng não bộ. ° Em có nhận xét gì về bề mặt đại não người ? + Bề mặt đại não được phủ 1 lớp chất xám tạo thành vỏ não. Vỏ não dày 2-3mm gồm 6 lớp cấu tạo chủ yếu bởi các tế bào hình tháp chiếm 40% khối lượng não bộ. + Có nhiều khe rãnh tạo ra các hồi hay các khúc cuộn não. + Rãnh liên bán cầu chia đại não thành bán cầu não trái và bán cầu não phải. ° Các khe rãnh có ý nghĩa gì trong cấu tạo vỏ não ? + Làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (2300 - 2500 cm2). Hình 47.2 ° Mỗi bán cầu đại não gồm những rãnh chính nào ? + Rãnh đỉnh và rãnh thái dương ° Rãnh đỉnh ngăn cách giữa những thùy nào ? + Thùy trán và thùy đỉnh ° Rãnh Thái dương ngăn cách giữa những thùy nào ? + Thùy trán - Thùy đỉnh - Thùy thái dương ° Mỗi bán cầu não gồm những thùy nào ? + Thùy trán - Thùy đỉnh - Thùy thái dương - Thùy chẩm Hình 47.3 ° Dưới vỏ não (chất xám) là thành phần nào của đại não + Dưới vỏ não là chất trắng ° Thành phần nào nằm trong chất trắng + Nhân nền (Nhân dưới vỏ) ° Chất trắng có chức năng gì ? + Chất trắng làm thành các đường thần kinh nối các vùng của vỏ não và 2 nửa đại não với nhau. + Các đường dẫn truyền xuống nối vỏ não với các phần dưới của não và với tủy sống. + Hầu hết các đường này đều bắt chéo ở hành tủy hoặc ở tủy sống. Qua các thông tin phân tích ở các hình 46.1, 47.1-2-3 Hãy điều vào chỗ trống trong các câu dưới đây để hoàn chỉnh thông tin về cấu tạo ngoài và trong của đại não. ° Đại não của người rất phát triển. Che lấp cả não trung gian và não giữa. Bề mặt của đại não được phủ bởi 1 lớp làm thành vỏ não. Bề mặt vỏ não có nhiều nếp gấp, đó là các và làm tăng diện tích bề mặt vỏ não. ° Các rãnh chia mỗi nửa đại não thành các các thùy. Rãnh đỉnh ngăn cách và . Rãnh Thái dương ngăn cách và với . Trong các thùy, các khe tạo thành các hồi hay . ° Dưới vỏ não là trong đó chứa các . Chất trắng làm thành các nối các phần của vỏ não với nhau và vỏ não với các phần dưới của hệ Thần kinh. CHẤT XÁM KHE RÃNH THÙY TRÁN THÙY ĐỈNH THÙY TRÁN THÙY ĐỈNH THÙY THÁI DƯƠNG KHÚC CUỘN NÃO CHẤT TRẮNG NHÂN NỀN ĐƯỜNG THẦN KINH