Bài giảng Thể dục Lớp 9 - Lý thuyết môn nhảy xa "kiểu ngồi" - Huỳnh Thanh Nguyện

BÀI GIẢNG LÝ THUYẾT MÔN NHẢY XA “KIỂU NGỒI”	Lớp : 9 	Năm học : 2008 – 2009 	Giáo Viên : Huỳnh Thanh NguyệnPHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TX. HÀ TIÊN TRƯỜNG THCS ĐÔNG HỒ 2CHƯƠNG I I. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN MÔN NHẢY XA 	1. Nguồn gốc hình thành và phát triển môn nhảy xa	Các bài tập nhảy xa đã được loài người sử dụng từ thời cổ Hy Lạp. Song lịch sử của môn nhảy xa được ghi nhận từ năm: -1851 môn nhảy xa được đưa vào chương trình giảng dạy và thi đấu ở các trường Đại Học ở nước Anh.- 1880 - 1890 môn nhảy xa phát triển mạnh ở nhiều nước Pháp, Mỹ, Đức, Nga, Thụy điển, Nauy.- 1896 với việc khôi phục truyền thống Đại hội thể thao Olympic Aten Hy Lạp. Môn nhảy xa trở thành nội dung chủ yếu trong chương trình thi đấu của các Đại hội thể thao Olympic.2. Sự phát triển kỹ thuật nhảy xa	- Với sự khao khát vươn tới những đỉnh cao thành tích, các VĐV, Huấn luyện viên tìm tòi các phương pháp có hiệu quả nhất trong tập luyện và thi đấu.	- Ngày xưa, trong thi đấu VĐV chỉ biết nhảy xa “kiểu ngồi”. Ngày nay các VĐV đã biết sử dụng nhảy xa kiểu “ưỡn thân” hoặc “cắt kéo”.Thành tích môn nhảy xa phát triển qua các giai đoạn* Nam Thế giới- Năm 1896 tại Thế vận hội lần thứ nhất (Athène Hy Lạp) kỷ lục Thế giới là 6m25.- Năm 1936 tại Thế vận hội lần thứ XI (berlin, Đức) với thành tích 8m13. - Năm 1991 VĐv Mike Power ( Mỹ ) lập kỷ lục Thế giới là 8m95. Kỷ lục này vẫn được giữ cho đến ngày hôm nay.* Nữ Thế giới - Năm 1948 tại thế vận hội ở Anh VĐV người Hung-ga-ri đạt thành tích cao nhất là 5m96.- Năm 1994 Vận động viên Helen Drister Đức lập kỷ lục Thế giới là 7m74. Kỷ lục này vẫn được giữ cho đến ngày hôm nay.* Kỷ lục môn nhảy xa của Việt Nam : - Nam : 7m70 : Nguyễn Ngọc Quân (Hải Phòng) lập ngày 2/5/1997 tại Hà Nội.- Nữ : 6m46 : Phan Thị Thu Lan (Khánh Hòa) lập T9/2001 tại Seagames 21 3. Ý NGHĨA TÁC DỤNG MÔN NHẢY XA:	-Tập luyện môn nhảy xa có hệ thống và khoa học có tác dụng tốt trong việc tăng cường và củng cố sức khỏe cho con người. 	-Tính linh hoạt của các quá trình thần kinh tăng lên rõ rệt. Khi thi đấu do thời gian vận động ngắn nên chức năng các cơ quan thực vật, tuần hoàn, hô hấp ít biến đổi và mau hồi phục.	- Nhảy xa còn rèn luyện tinh thần dũng cảm, ý chí kiên cường, khắc phục khó khăn, vượt qua các chướng ngại như hố bom, đường hào, vũng lầy 	- Bài tập nhảy xa phù hợp với lứa tuổi, giới tính, đặc điểm của cá nhân. Mặt khác, sân bãi đơn giản, dễ tập nên nhảy xa giữ vị trí chủ yếu trong chương trình giáo dục thể chất ở trường học và thể thao cho mọi người. CHƯƠNG IINGUYÊN LÝ KỸ THUẬT MÔN NHẢY XA I. Định Nghĩa:	Nhảy xa là phương pháp vượt qua chướng ngại vật nằm ngang. Nó là hoạt động không có chu kỳ, gồm nhiều động tác liên kết với nhau một cách chặt chẽ và phức tạp từ chạy lấy đà, giậm nhảy, bay trên không và kết thúc là rơi xuống đất.II. ĐẶC ĐIỂM, TÍNH CHẤT HOẠT ĐỘNG, CƠ SỞ ĐỂ NÂNG CAO THÀNH TÍCH	Đặc điểm của môn nhảy xa là cần phải kéo dài khoảng cách bay trên không do nỗ lực của người nhảy (sự phối hợp chặt chẽ giữa thần kinh và cơ) trong lấy đà và giậm nhảy tạo nên. Quỹ đạo của trọng tâm cơ thể trong lúc bay phụ thuộc vào tốc độ chạy đà, lực giậm nhảy và góc độ giậm nhảy.	Tính chất hoạt động là dùng sức mạnh bột phát trong khoảng thời gian ngắn.	Cơ sở để nâng cao thành tích và hoàn thiện kỹ thuật, thể lực của người nhảy đều dựa trên cơ sở tập luyện chạy và các môn thể thao khác.III. YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH THÀNH TÍCH MÔN NHẢY XA	Để đạt thành tích cao trong nhảy xa, VĐV cần có tầm vóc tốt, có trình độ cao về sức mạnh - tốc độ và nắm vững kỹ thuật nhảy, trong hai giai đoạn chạy đà và giậm nhảy có ý nghĩa quyết định nhất đến thành tích môn nhảy. Vì thành tích nhảy xa (S) về cơ bản phụ thuộc vào góc bay của thân thể khi rời đất và tốc độ bay ban đầu (Vo). Tốc độ bay phụ thuộc nhiều vào tốc độ đà tối đa có được trước lúc giậm nhảy và lực giậm nhảy.Về lý thuyết: Độ bay xa của lần nhảy được tính theo công thức 	 	 Vo Sin 2α 	S = ----------------	 	 G	 Trong đó	S : là độ xaVo: là tốc độ bay ban đầuα : Là góc bayG : Là gia tốc rơi tự doCHƯƠNG IIIKỸ THUẬT MÔN NHẢY XAI. PHÂN TÍCH KỸ THUẬT NHẢY XA 1/ Giai đoạn chạy đà: a.Nhiệm vụ: Tạo ra tốc độ tối đa theo phương nằm ngang trước khigiậm nhảy và chuẩn bị tốt cho việc đặt chân giậm nhảy chính xác vàován giậm. b.Xác định đà, cách đo đà : - Xác định đà: 	+ Nếu chạy đà bước chẵn (8 -10 - 12...) bước thì chân giậm nhảy đặt trước.	+ Nếu chạy đà bước lẻ (7 - 9 - 11...) bước thì chân lăng đặt trước. - Cách đo đà: Có 2 cách :	+ Đo bằng thước dây.	+ Đo 2 bước đi bằng 1 bước chạy và đo từ ván giậm đến vạch xuất phát. c. Nhịp điệu chạy đà:Có hai cách để tăng tốc độ là - Cách thứ nhất: Tăng tốc độ đều trên toàn đà và đạt tới tốc độ tối đa ở các bước cuối (phù hợp với người mới tập).- Cách thứ hai: Chạy đà và đạt tốc độ cao ngay từ đầu, duy trì tốc độ cao trên cự ly và lại cố gắng tăng tốc độ ở cuối cự ly (phù hợp cho những người có trình độ tập luyện cao).Kỹ thuật chạy đà2/ Giai đoạn giậm nhảy - Nhiệm vụ: Làm thay đổi phương chuyển động của trọng tâm cơ thể nhằm tăng độ bay xa.- Tốc độ chạy đà và tốc độ giậm nhảy có mối quan hệ khăng khít với nhau. Nên để tận dụng được tốc độ nằm ngang chuyển sang giai đoạn bay, người nhảy cần phải kết thúc chạy đà một cách hợp lý để đặt chân giậm nhảy vào điểm giậm nhảy một cách tích cực.Giai đoạn giậm nhảy Chú ý: Trong trường hợp chân giậm đặt không chính xác vào ván (trước hoặc sau ván) thì xem khoảng cách đó so với ván là bao nhiêu mà xê dịch điểm xuất phát. Xong chạy lại nhiều lần nhờ bạn kiểm soát bước chân của mình có giẫm đúng vào các dấu chân đã chạy ở các lần trước chưa? Đặc biệt lưu ý: đến chân giậm có đặt đúng vào ván không? Căn cứ theo bước chạy để ta ấn định vạch xuất phát. Sau đó ta dùng thước dây, hoặc bàn chân đo lấy mức cố định. 3/ Giai đoạn bay trên không:- Nhiệm vụ: Giữ thăng bằng và tận dụng được quĩ đạo bay của trọng tâm cơ thể.- Sự khác biệt giữa các kiểu nhảy xa chính là ở giai đoạn này. Có ba kiểu chính: “ngồi”, “ưỡn thân” và “cắt kéo”.* Bay trên không nhảy xa “kiểu ngồi” - Là kiểu nhảy đơn giản dễ thực hiện, phù hợp với mọi lứa tuổi, mọi người. - Sau khi bay ở tư thế “bước bộ” được 1/3, người nhảy thực hiện đưa đùi chân lăng lên cao và duỗi ra trước, nhanh chóng kéo chân giậm lên song song với chân ở phía trước (chân lăng) và nâng hai đùi lên sát ngực. Hai tay từ tư thế bước bộ đưa lên cao, thân trên hơi ngã về trước tạo thành tư thế ngồi ở trên không đến khi gần rơi xuống hố cát hai chân hầu như được duỗi thẳng hoàn toàn ra trước, đồng thời, đánh mạnh hai tay từ trên ra trước xuống dưới và ra sau, để khi rơi xuống giữ thăng bằng. Bay trên không nhảy xa “kiểu ngồi”4/ Giai đoạn rơi xuống cátNhiệm vụ :	- Đảm bảo an toàn cho người nhảy.	- Giữ và nâng cao thành tích.	- Giai đoạn này xảy ra trong thời gian rất ngắn và gây chấn động lớn cho cơ thể. 	- Để đạt được độ xa của lần nhảy và giảm chấn động cho cơ thể việc thực hiện đúng kỷ thuật rơi xuống cát có ý nghĩa rất lớn.	- Thân trên lúc này cũng cố gập về trước để giúp không đổ người về sau làm ảnh hưởng tới thành tích. Giai đoạn rơi xuống cátGiai đoạn rơi xuống cátToàn bộ Kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi CHƯƠNG IVTÓM TẮT LUẬT THI ĐẤU MÔN NHẢY XAI. SÂN THI ĐẤU NHẢY XA :- Ván giậm nhảy : sơn màu trắng , dài 1m22 , rộng 20cm, dày 10cm mặt ván giậm nhảy bằng với đường chạy đà.- Vạch kiểm tra : ở phía hố cát sát với ván giậm nhảy, rộng 10 cm, làm bằng cát ướt hay chất dẻo. Nếu làm bằng cát ướt cao hơn ván giậm 0,3 cm - Hố nhảy: Khoảng cách từ ván đến cuối mép hố cát dài 10 m, rộng 2m75và ngang bằng với mặt ván giậm nhảy, ván giậm đặt cách hố nhảy từ 1m - 1m50.- Đường chạy đà: Không ngắn hơn 40 m, rộng không nhỏ quá 1m25.II. LUẬT THI ĐẤU MÔN NHẢY XA- Từ khi trọng tài gọi tên cho đến khi vận động viên bắt đầu nhảy thời gian không được kéo dài quá 1,5 phút.- Khi trọng tài đưa cờ trắng lên thì vận động viên bắt đầu nhảy. Nếu đưa cờ đỏ là tạm ngừng.( Hoặc 1cờ, cờ phất lên được nhảy, cờ hạ xuống thì không được nhảy).- Trong tất cả các cuộc nhảy xa (trừ thi đấu đồng đội) nếu có từ 8 vận động viên trở xuống thì mỗi vận động viên được nhảy và tính điểm 6 lần và lấy thành tích cao nhất trong 6 lần nhảy đó để xếp thứ hạng. 	Nếu có từ 8 vận động viên trở lên thì phải cho đấu loại. Trong thi loại mỗi vận động viên nhảy 3 lần, 8 vận động viên có thành tích cao nhất được vào chung kết, và thữ tự thi đấu được xếp từ thấp đến cao, (mỗi Vận động viên được nhảy 3 lần nữa và lấy thành tích cao nhất trong 6 lần nhảy của 2 vòng để xếp thứ hạng. Nếu có hai hoặc nhiều Vận động viên có thành tích cao nhất bằng nhau thì xếp hạng bằng nhau hoặc xếp theo thành tích cao nhất của các lần nhảy còn lại (kể cả đấu loại và chung kết).Ví dụ : Hai Vận động viên A và B có thành tích các lần nhảy như sau: - A: 6.39, 6.71, 6.83, 6.40, 6.50, 6.51, 6.83 (1)- B: 6.50, 6.6, 6.66, 6.83, 6.70, 6.60, 6.83 (2)- Vậy Vận động viên A tiếp sau thành tích cao nhất (6,83m) là 6,71m, cao hơn Vận động viên B là 6m70 nên được xếp hạng cao hơn.