Bài giảng Tiết 95: Ẩn dụ (tiếp)

`Giáo viên: Kiều Thị Thu HuyềnChµo mõng c¸c thÇy , c« gi¸o về dự giờ lớp 6A TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/ Ví dụ:2/ Nhận xét:Người Cha : Bác Hồ Ẩn dụ Thảo luận nhĩm lớn 3’XÐt vÝ dơ:Anh ®éi viªn nh×n B¸cCµng nh×n l¹i cµng th­¬ngNg­êi Cha m¸i tãc b¹c§èt lưa cho anh n»m	(Minh HuƯ)? Trong khỉ th¬ trªn, cơm tõ Ng­êi Cha dïng ®Ĩ chØ ai? V× sao cã thĨ vÝ nh­ vËy?Người ChaTương đồøng-Tuổi tác-Tình cảm(Chăm sóc)(Yêu thương)  Bác Hồ TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ:2/ Nhận xét::- Người Cha : Bác Hồ  Ẩn dụ ? Em hãy so sánh 2 cách diễn đạt :-Cách 1: Bác Hồ mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.-Cách 2: Người Cha cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.Cách diễn đạt nào hay hơn ? Vì sao?* Ghi nhớ: (sgk/68)Aån dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.Vd1: sgk/68Bác Hồ mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.Người Cha cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằmDiễn đạt bình thường,miêu tả trực tiếp hành động và việc làm của BácSử dụng phép ẩûn dụ giĩp hình ảnh BácHå hiƯn lªn gÇn gịi , th©n thuéc , giĩp ta hiĨu h¬n vỊ những phẩm chÊt cao quý cđa Ng­êi đồøng thới thể hiƯn ®­ỵc tình cảm yªu mÕn , kÝnh träng cđa nhµ th¬ đốùi với Bác.Có sức gợi hình ,gợi cảm hơn. TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ:2/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụHai cách diễn đạt sau có gì giống và khác nhau? Tác giả đã dùng những biện pháp tu từ nào?- Cách 2: Bác Hồ như người cha Đốt lửa cho anh nằm- Cách 3:Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm.* Ghi nhớ: (sgk/68)Aån dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.Vd1: sgk/68*Giống nhau:-Đều là các biện pháp tu từ ,làm tăng sức gợi cảm cho sự diễn đạt .- Đều dựa trên nét tương đồng.* Khác nhau : So sánh Ẩn dụ- Cách 2: So sánh- Đối chiếu sự vật,hiện tượng này với sự vật, hiện tượng khác. - Luôn có 2 vế . - Cách 3: Ẩn dụ- Gọi tên sự vật,hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác.Chỉ biểu hiện 1vế. So sánh ngầm TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/:2/ Nhận xét:Ví dụ: Các từ in đậm dưới đây được dùng để chỉ những sự vật hoặc hiện tượng nào?a/ Về thăm nhà Bác làng Sen Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng. (Nguyễn Đức Mậu)b/ Chao ôi, trông con sông ,vui như thấy nắng giòn tan sau kỳ mưa dầm,vui như nốiù lại chiêm bao đứt quãng.Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng:  mầu đỏ của hoa ẩn dụ hình thứcNắng giòn tan:nắng to,rực rỡ ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chất( Nguyễn Tuân)* Ghi nhớ: (sgk/68)Ví dụ: sgk/68-69 TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/ Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1. BÀI TẬP 1: (SGK 69) 2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Tìm các ẩn dụ hình tượng trong những ví dụ dưới đây. Nêu lên nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được so sánh ngầm với nhaua/ Aên quả nhớ kẻ trồng cây.b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.c/ Thuyền về có nhớ bến chăng? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.d/ Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ. -Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thức-Lửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức- nắng giòn tan:nắng to,rực rỡ  ẩn dụ chuyển đổi cảm giác-Người Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chất TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/ Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)II/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/69)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Tìm các ẩn dụ hình tượng trong những ví dụ dưới đây. Nêu lên nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được so sánh ngầm với nhaua/ Aên quả nhớ kẻ trồng cây.b/ Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.c/ Thuyền về có nhớ bến chăng? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.d/ Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ. -Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thức-Lửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức- Nắng giòn tan:nắng to,rực rỡ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác-Người Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Aên qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạo ra thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ Ẩn dụ Nét tương đồâng a/ ăn quả: Kẻtrồng cây: b/ Mực,đen: Đèn ,sáng: c/ Thuyền : Bến : d/ Mặt trời:Hưởng thụNgười lao độngCái xấuCáitốt,cáihayNgười ra điNgười ở lạiBác HồCách hưởng thụ thành quảlao động  Vấât vả làm việc tạo nên thành quả Đen, tốiSáng, đẹp Di chuyểnCố định Xua tan đêâm tối, đem ánh sáng,sự sống Cách thứcPhẩm chấtPhẩm chấtPhẩm chấtPhẩm chất TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nêu lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự việc, hiện tượng.II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692. Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/69)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng:  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thức-nắng giòn tan:nắng to,rưc rỡ  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt. ( Tô Hoài) b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn Aùnh nắng chảy đầy vai. ( Hoàng Trung Thông) c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)Tìm những ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong các câu văn, câu thơ dưới đây và nêu lên tác dụng của những ẩn dụ ấy trong việc miêu tả sự việc, hiện tượng.II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/69)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcThấy nắng giòn tan  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tao ra thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chín chảy qua mặt. ( Tô Hoài) b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn Aùnh nắng chảy đầy vai. ( Hoàng Trung Thông) c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Tìm hiểu bài : Vd: sgk/68- Người Cha : Bác Hồ ẩn dụ2/ Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Tìm hiểu bài :Vd: sgk/68-692/ Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/70)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcnắng giòn tan:nắng to, rực rỡ  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)thấy mùi hồi chín chảy qua mặt:cảm nhận mùi hồi bằêng thị giác  hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi. Cha lại dắt con đi trên cát mịn Aùnh nắng chảy đầy vai. ( Hoàng Trung Thông) c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/69)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcThấy nắng giòn tan  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằêng thị giác  hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi b. Cha lại dắt con đi trên cát mịn Aùnh nắng chảy đầy vai. ( Hoàng Trung Thông) c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví du: sgk/682/ nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/70)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcThấy nắng giòn tan  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt:cảm nhận mùi hồi bằêng thị giác  hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi b. Aùnh nắng chảy đầy vai: Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt  sinh động ,gợi cảm c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Tìm hiểu bài : Vd: sgk/68- Người Cha : Bác Hồ ẩn dụ2/ Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Tìm hiểu bài :Vd: sgk/68-692/ Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/70)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcThấy nắng giòn tan  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằêng thị giác  hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi b. Aùnh nắng chảy đầy vai:Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt  sinh động ,gợi cảm c. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng. ( Trần Đăng Khoa) TIẾT 95: ẨN DỤI. Ẩn dụ là gì?1/Ví dụ: sgk/682/ Nhận xét:- Người Cha : Bác Hồ  ẩn dụ* Ghi nhớ: (sgk/68)II. Các kiểu ẩn du: 1/Ví dụ: sgk/68-692/ Nhận xét:* Ghi nhớ: (sgk/68)III/ luyện tập:1/BÀI TẬP 1( SGK/70)2/ BÀI TẬP 2 ( SGK/70)Thắp : sự nở hoa  ẩn dụ cách thứcLửa hồng  mầu đỏ của hoa  ẩn dụ hình thứcThấy nắng giòn tan  ẩn dụ chuyển đổi cảm giácNgười Cha : BácHồ  ẩn dụ phẩm chấtd.Mặt Trời : a.Ăn qủa:sự hưởng thụ kẻtrồng cây:Người lao động tạora thành quả b.mực (đen) đèn (sáng): cái xấu: cái tốt, cái hay c.thuyền : bến :Người đi xa Người ở lạiBác Hồ3/BÀI TẬP 3( SGK/70)a. thấy mùi hồi chín chảy qua mặt: cảm nhận mùi hồi bằêng thị giác  hương hồi rất nhiều, lan tỏa khăp nơi b. Aùnh nắng chảy đầy vai:Ánh nắng được hình dung thành dòng ,thành giọt  sinh động ,gợi cảm c.Tiếng rơi mỏng nghiêng:Nghe tiếng lá rơi mà cảm nhận đươc độ dày ,mỏng , sự nghiêng ngả bất ngờ ,lý thú. TIẾT 95: ẨN DỤ1/ BÀI CŨ:Làm đủ các bài tập.Học các Ghi nhớ SGK trang 68-69. - Tìm thêm các câu văn ,câu thơ có phép dụng ẩn dụ.2/ SOẠN BÀI MỚI: LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢ Đọc kỹ 3 yêu cầu ở SGK trang 71- Tập trả lời các câu hỏi.-Lập dàn ý các đề bài.-Thảo luận trong tổ và cử đại diện trình bày trước lớp.DẶN DÒKiến thức cần nhớ1/ Aån dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng có nét tương đồng với nó nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.2/ Có 4 kiểu ẩn dụ thường gặp: - Ẩn dụ cách thức. - Ẩn dụ hình thức. - Ẩn dụ phẩm chất. - Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC, XIN CẢM ƠN VÀ CHÚC SỨC KHỎE CÁC THẦY CÔTiết học kết thúc