Bài giảng Toán học 10 - Bài học 1: Đại cương về đường thẳng và mặt phẳng

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20 -11.CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP* ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG * HAI ĐƯỜNG THẲNG CHÉO NHAU VÀ HAI ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG * ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG SONG SONG * HAI MẶT PHẲNG SONG SONG * HÌNH CHIẾU SONG SONG .HÌNH BIỂU DIỄN CỦA MỘT HÌNH KHÔNG GIANCHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.MỤC ĐÍCH ,Ý NGHĨA CỦA CHƯƠNG IIMột số vật thể trong khơng gianI .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng * Ví dụ Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG * Mặt bảng , mặt bàn , mặt nước cho ta hình ảnh một phần của mặt phẳng .* Mặt phẳng không có bề dày và không có giới hạn.I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng * Vi dụ * Cách biểu diễn một mặt phẳng Cách kí hiệu mặt phẳng : Dùng chữ cái in hoa hoặc chữ chữ cài Hilạp đặt trong dấu ngoặc ( ) .Ví dụ : ( P ) , (Q) , (α) ( )..I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU PP- Khi điểm A thuộc mặt phẳng (α) ta nói : A nằm trên (α). (α) chứa điểm A . (α) đi qua A .-Khi điểm A không thuộc (α) ta nói : A nằm ngoài (α) (α) không chứa điểm A . I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng * Cho điểm A và mặt phẳng (α) .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 2.Điểm thuộc mặt phẳng 1.Mặt phẳng Kí hiệu : A ()Kí hiệu : A  ()Minh hoạ GSP 1 CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 3.Hình biểu diễn của một hình không gian Minh hoạ 2Để nghiên cứu hình học không gian người ta thường vẽ các hình không gian lên bảng , lên giấy .-Ta gọi các hình vẽ đó là hình biểu diễn của một hình không gian .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 3.Hình biểu diễn của một hình không gian Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG Ví dụ :Cho điểm thuộc mp() và điểm B nằm ngoài () . Hãy vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A, B .** Quy tắc vẽ hình biểu diễn của một hình không gian :-Hình biểu diễn của hai đường thẳng song song là hai đường thẳng song song ,của hai đường thẳng cắt nhau là hai đườngng thẳng cắt nhau .-Hình biểu diễn của đường thẳng là đường thẳng , của đoạn thẳng là đoạn thẳng .-Hình biểu diễn phải giữ nguyên quan hệ thuộc giữa điểm và đường thẳng .-Dùng nét vẽ liền để biểu diễn cho đường nhìn thấy và nét đứt đoạn biểu diễn cho đường bị che khuất .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 1Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬNTính chất 1 Có một và chỉ một đường thẳng đi qua hai điểm phân biệt .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 1Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN?.Trong không gian, có bao nhiêu mặtphẳng đi qua hai điểm A , B ?Minh hoạ 3CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 2 Tính chất 1Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG Tính chất 2Có một và chỉ một mặt phẳng đi qua ba điểm không thẳng hàng.II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬNMặt phẳng đi qua ba điểm không thẳng hàng A, B ,C được kí hiệu là : mp(ABC) hay (ABC)CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 2 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 3Nếu một đường thẳng có hai điểm phânbiệt thuộc một mặt phẳng thì mọi điểm của đường thẳng đều thuộc mặt phẳng đó.Ví dụ 2?2. Tại sao người thợ mộc kiểm tra độ phẳng mặt bàn bằng cách rà thước thẳng trên mặt bàn ?CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12NỘI DUNG CHÍNH I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 2 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 3Nếu mọi điểm của đường thẳng d đều thuộc mặt phẳng (α) thì ta nói đường thẳng d nằm trong (α) hay (α) chứa d . ** Khi đó ta kí hiệu : d  (α) CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 2 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN?3. Cho tam giác ABC , M là điểm thuộc phần kéo dài của đoạn thẳng BC (hinh vẽ)Điểm M có thuộc mp(ABC) không ?Đường thẳng AM có nằm trong mp(ABC) ?Mặt phẳng (ABM) có trùng với mp(ABC) ? Trả lờia)Vì M  BC và BC  (ABC) nên M  (ABC) .b)Vì A  (ABC) và M  (ABC) nên AM  (ABC).c).mp(ABM) trùng với (ABC) vì cùng đi qua ba điểm không thẳng hàng A , B , M .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 2 Tính chất 4 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬNTính chất 4Tồn tại bốn điểm không cùng thuộc một mặt phẳng.Nếu có nhiều điểm cùng thuộc một mặtphẳng thì ta nói những điểm đó đồng phẳng,còn nếu không có mặt phẳng nào chứa các điểm đó thì ta nói rằng chúng không đồng phẳng .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5 Tính chất 2 Tính chất 4 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5Nếu hai mặt phẳng phân biệt có một điểm chung thì chúng có một điểm chung khác nữa.Nếu hai mặt phẳng phân biệt có một điểm chung thì chúng sẽ có một đường thẳng chung đi qua điểm chung ấy .CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5 Tính chất 2 Tính chất 4 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5Ví dụ Mặt nước và thành đập giao nhau theo mộtđường thẳng CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5 Tính chất 2 Tính chất 4 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5Chú ý:Đường thẳng chung d của hai mặt phẳng () và() được gọi là giao tuyến của hai mặt phẳng () và () .Khi đó ta kí hiệu là : d = () ()dCHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12Trong mặt phẳng (P) cho hình bình hành ABCD . Lấy điểm S nằm ngoài mặt phẳng (P) .a) S có phải là điểm chung của hai mặt phẳng (SAC) và (SBD) không ? b)Chỉ ra thêm một điểm chung của hai mặt phẳng (SAC) và (SBD) mà khác S .c)Tìm giao tuyến của hai mặt phẳng (SAC) và (SBD) .IBài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG ?4.SADCBp)Trả lời ISADCB.S là một điểm chung của hai mp(SAC)và (SBD).b). Gọi I là giao điểm của hai đường chéo AC và BD .Khi đó : I  AC và AC  (SAC) I  (SAC) .Tương tự ta có I  BD  (SBD) .I (SBD).Vậy I cũng là một điểm chung của (SAC) và (SBD) . Điểm I khác điểm S .c) SI = (SAC) (SBD)CHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12Hình vẽ sau đúng hay sai ? Tại sao ?Trả lời :Hình vẽ này sai .Vì hình M, L , K là ba điểm chung của hai mặt phẳng phân biệt (ABC) và (P) nên ba điểm M,L, K phải thẳng hàng .Hình vẽ bên ba điểm M , L , K không thẳng hàng . Tính chất 5Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG Minh hoạ 4 Các khẳng định sau đúng hay sai ?a).Bốn điểm A , B, C , I đồng phẳng ? b).Bốn điểm A, C , D , S đồng phẳng .c)Giao tuyến của hai mặtphẳng (SAB) và (SAD) là SA .d) SC = (SBC)  (SCD).e)SD  (SAD) . DSACBIĐSSĐĐCHƯƠNG IIĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN.TIẾT 12 I .KHÁI NIỆM MỞ ĐẦU 1.Mặt phẳng 2.Điểm thuộc mặt phẳng 3.Hình biểu diễn của một hình không gian II.CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN Tính chất 5 Tính chất 2 Tính chất 4 Tính chất 1 Tính chất 3Bài 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG NỘI DUNG CHÍNHHướng dẫn về nhà -Học và nắm vững các khái niệm , các kí hiệu , tính chất thừa nhận.-Xem lại các ví dụ -Làm bài tập 1 , 2 , 3 .(SGK/53)-Soạn trước bài học tiếp theo .TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH MẠNH KHỎE , HẠNH PHÚC .XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN