Bài giảng Vật lý 8 - Nguyễn Quang Chính - Bài 7: Áp suất

Dạy tốt Học tốt Giáo viên : NGUYÊN QUANG CHÍNH Câu 1: Trọng lực là gì? Trọng lực có điểm đặt, có phương và chiều như thế nào? Trả lời: Trọng lực là lực hút của Trái đất . Trọng lực có điểm đặt vào vật, có phương thẳng đứng và có chiều từ trên xuống dưới ( hướng về phía trái đất). Câu 2: Biểu diễn trọng lực tác dụng vào vật sau: Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy được bình thường trên đất mềm, còn ô tô nhẹ hơn lại có thể bị lún bánh trên chính quãng đường này? Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ Người và tủ đứng trên nề nhà có tác dụng lực vào vị trí đang đứng hay không? Do có trọng lượng nên khi đứng trên nền nhà, người và đồ vật tác dụng lên mặt sàn một lực bằng trọng lượng của người hay đồ vật đó. Những lực này có đặt điểm gì? Phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống và vuông góc mặt sàn. Người và tủ, bàn, ghế,máy móc,… luôn tác dụng một lực lên nền nhà những lực ép vuông góc với mặt sàn.Những lực này gọi là áp lực Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép - Lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh - Lực của mũi đinh tác dụng lên gỗ - Lực của máy kéo tác dụng lên mặt đường là áp lực. . . không phải là áp lực. là áp lực. là áp lực. ( Mỗi bàn là một nhóm) - Lực của máy kéo tác dụng lên khúc gỗ C1: Trong số các lực ở các hình sau, thì lực nào là áp lực Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ TL: Cho F thay đổi còn S không đổi Để khảo sát tác dụng của áp lực phụ thuộc vào S ta làm thí nghiệm thế nào? TL: Cho S thay đổi còn F không đổi Để khảo sát tác dụng của áp lực phụ thuộc vào F ta làm thí nghiệm thế nào? Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ II. ÁP SUẤT 1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tốt nào ? (1) (1) (3) (2) C2.Hãy so sánh các áp lực, diện tích bị ép và độ lún của mỗi khối kim loại trong trường hợp 1 và 2; trường hợp 1 và 3 Điền dâu “=”, “” vào ô trống thích hợp trong bảng sau: (1) (2) (3) Tại sao F1< F2 Tại sao F1= F3 Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ II. ÁP SUẤT 1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tốt nào ? Thí Nghiệm: C3: Chọn từ thích hợp cho các chỗ trống của kết luận dưới đây: Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực . . . .. . .........và diện tích bị ép . . . . .. . . . . . càng lớn (1) (2) càng nhỏ Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào mấy yếu tố? Trả lời: Phụ thuộc vào hai yếu tố: + Áp lực + Diện tích bị ép Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ II. ÁP SUẤT 1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tốt nào ? 2. Công thức tính áp suất: Áp suất được tính bằng độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép. p: Áp suất . F: áp lưc tác dụng lên mặt bị ép. S: diện tích bị ép. N/m2 KH: Pa: 1 Pa = 1 N/m2 m2 	Trong đó: Để xác định tác dụng của áp lực lên mặt bị ép, người ta đưa ra khái niệm áp suất: Nếu đơn vị lực là…. , đơn vị diện tích là…...thì đơn vị của áp suất là Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ II. ÁP SUẤT 1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tốt nào ? N Paxcan (Pascal) Nhà bác học người Pháp (1623 – 1662) Không chỉ là một nhà toán học thiên tài, Pascal còn là một nhà vật lí học nổi tiếng, nhà văn và là nhà tư tưởng lớn. Ngày nay người ta thường nhắc đến các câu nói nổi tiếng của ông như : Con người chỉ là một cây sậy, một vật rất yếu đuối của tự nhiên nhưng là một cây sậy biết suy nghĩ. Pascal mất khi mới 39 tuổi. Ông được coi là một trong những nhà bác học lớn của nhân loại. Hồi nhỏ Pascal rất ham mê hình Học. Nhưng vì Pascal rất yếu nên cha ông không muốn cho ông học toán. Cha ông dấu hết sách vở và những gì liên quan đến toán. Thế là Pascal phải tự mày mò xây dựng nên môn hình học cho riêng mình. Ông vẽ các hình và tự đặt tên cho chúng. Ông gọi đường thẳng là cây gậy, đường tròn là cái bánh xe, hình tam giác là thước thợ, hình chữ nhật là mặt bàn… Ông đã tìm ra và chứng minh được rất nhiều định lí về Hình Học trong đó có định lí : Tổng các góc của một thước thợ bằng nửa tổng các góc của mặt bàn. Năm đó Pascal mới 12 tuổi. 1 - Áp lực là gì? Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép 2. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào? - Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực càng lớn và diện tích bị ép càng nhỏ 3. Công thức tính áp suất: p: Áp suất . F: áp lưc tác dụng lên mặt bị ép. S: diện tích bị ép. ( N/m2 ) 1 Pa = 1 N/m2 ( N ) ( m2) Qua bài học này chúng ta cần nắm những nội dung gì? hoặc (Pa) Tiết: 8 III. VẬN DỤNG C4: Dựa vào nguyên tắc nào để làm tăng ,giảm áp suất? Nêu những ví dụ về việc làm tăng ,giảm áp suất trong thực tế? - Nguyên tắc là dựa vào công thức TRẢ LỜI  Tăng áp suất Tăng F, giữ nguyên S Giảm S, giữ nguyên F Tiết: 8 I. ÁP LỰC LÀ GÌ II. ÁP SUẤT Gảm áp suất Tăng S, giữ nguyên F Giảm F, giữ nguyên S Đồng thời giảm F, tăng S Đồng thời giảm S, tăng F lưỡi dao càng mỏng thì dao càng sắc(bén), vì dưới cùng một áp lực nếu diện tích bị ép càng nhỏ (lưỡi dao càng mỏng) thì tác dụng của áp lực càng lớn(dễ cắt gọt các vật) Tại sao lưỡi dao càng mỏng thì dao càng sắc * Ví dụ: Áp dụng thực tiễn Có 2 loại xẻng như hình vẽ. Khi tác dụng cùng một lực thì xẻng nào nhấn vào đất dễ dàng hơn? Tại sao? TL:Loại xẻng đầu nhọn nhấn vào đất dễ dàng hơn vì diện tích bị ép nhỏ hơn xẻng có đầu bằng, khi tác dụng cùng một áp lực thì áp suất của xẻng đầu nhọn lớn hơn xẻng đầu bằng. Tại sao mũi khoan nhọn ? Giảm diện tích bị ép sẽ làm tăng áp suất, mũi khoan xuyên vào gỗ dễ dàng C5: Một xe tăng có trọng lượng 340.000N. Tính áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang, biết rằng diện tích tiếp xúc của các bản xích với đất là 1,5m2. Hãy so sánh áp suất đó với một ôtô nặng 20.000N có diện tích các bánh xe tiếp xúc với mặt đất nằm ngang là 250cm2. Dựa vào kết quả tính toán ở trên hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài. Bài làm Áp suất của xe tăng lên mặt đường nằm ngang: Áp suất của ô tô lên mặt đường nằm ngang: Tóm tắt: Pxt = Sxt = Pô tô = Sô tô = 340 000 N 20 000 N 1,5 250 = 0,025 So sánh Trả lời câu hỏi đầu bài và = ? Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy được bình thường trên đất mềm, còn ô tô nhẹ hơn lại có thể bị lún bánh trên chính quãng đường này? Máy kéo chạy được trên đất mềm vì dùng xích có bản rộng nên áp suất gây ra bởi trọng lượng máy kéo nhỏ. Còn ô tô dùng bánh(S nhỏ), nên áp suất gây ra bởi trọng lượng ô tô lớn hơn nên có thể bị lún. Trả lời: Đường ray tàu hoả được đặt trên các thanh tà vẹt ,mố cầu (chân cầu) hay móng nhà lại xây to để tăng diện tích bị ép, giảm áp suất tác dụng lên mặt đất, tránh làm lún đất nguy hiểm cho tàu,cầu và nhà. Tại sao đường ray tàu hoả được đặt trên các thanh tà vẹt? Mố cầu (chân cầu) hay móng nhà lại xây to? Muốn tăng, giảm áp suất thì phải làm thế nào? Trong các cách sau đây, cách nào là không đúng?  H·y chän c©u tr¶ lêi ®óng Trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y, tr­êng hîp nµo ¸p lùc cña ng­êi lªn sµn lµ lín nhÊt? C. Ng­êi ®øng c¶ hai ch©n nh­ng tay cÇm qu¶ t¹ B. Ng­êi ®øng c¶ hai ch©n A. Ng­êi ®øng co mét ch©n Khi dùng búa máy để đóng cọc, áp lực tăng lên rất nhiều lần so với khi làm thủ công. Khi đóng cọc, người ta cũng đóng đầu nhọn của cọc xuống trước. Những điều này làm tăng áp suất lên cọc. Do đó cọc được đóng xuống dễ dàng hơn và nhanh hơn. Có thể em chưa biết áp suất ánh sáng là áp suất mà ánh sáng tác dụng lên vật được rọi sáng. áp suất này rất bé, cỡ một phần triêu pa. năm 1899, nhà vật lý lê-bê-đép (người nga) lần đầu tiên đã đo được áp suất bằng thí nghiệm rất tinh vi. chính áp suất của ánh sáng mặt trời đã làm cho đuôi sao chổi bao giờ cũng hướng từ phía mặt trời hướng ra. ảnh chụp sao chổi ha-lơ bốp ngày 6 tháng 4 năm1997 trên bầu trời pa-ri. Có thể em chưa biết Quan sát hình ảnh sao chổi và cho biết mặt trời nằm ở phía nào? Giới thiệu một số áp suất - Đối với bài học này.- Đọc phần: “Có thể em chưa biết”;- Làm lại các câu C1 đến C7. Làm bài tập 18.1→ 18.5/ SBT- trang 22. - Đối với bài học tiếp theo Chuẩn bị bài: Áp suất chất lỏng – Bình thông nhau. +Xem trước phần áp suất chất lỏng. Tìm hiểu: ? Chất lỏng gây ra áp suất như thế nào? Học thuộc bài. Làm bài tập 7.1 – 7.16 SBT. Chuẩn bị bài: Áp suất chất lỏng – Bình thông nhau.