Bài tập Vật lí Lớp 9 - Ảnh của vật qua thấu kính hội tụ

 Cách vẽ ảnh của vật qua thấu kính hội tụ cực hay
Phương pháp giải:
Học sinh cần nắm được kiến thức về đường truyền 3 tia sáng đặc biệt qua thấu 
kính hội tụ, cách dựng ảnh một vật qua thấu kính hội tụ
1. Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:
(1): Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục đi thẳng (không bị khúc xạ) theo 
phương của tia tới.
(2): Tia tới song song với trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm.
(3): Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
2. Cách dựng ảnh một vật qua thấu kính hội tụ
Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với thấu kính, A nằm 
trên trục chính), chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng hai trong ba tia sáng đặc biệt, sau 
đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A. 
Ví dụ minh họa
Ví dụ 1
Tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính hội tụ cho tia ló
A. truyền thẳng theo phương của tia tới.
B. đi qua điểm giữa quang tâm và tiêu điểm.
C. song song với trục chính.
D. có đường kéo dài đi qua tiêu điểm.
Hướng dẫn giải:
Đáp án: C
Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính của thấu kính hội tụ.
Ví dụ 2 Vật AB đặt thẳng góc trục chính thấu kính hội tụ, cách thấu kính nhỏ hơn khoảng 
tiêu cự, qua thấu kính cho ảnh :
A. ảo, nhỏ hơn vật.
B. ảo, lớn hơn vật
C. thật, nhỏ hơn vật
D. thật, lớn hơn vật.
Hướng dẫn giải:
Đáp án: B
Một vật đặt trong khoảng tiêu cự của thấu kính hội tụ thì ảnh của nó qua thấu kính 
hội tụ là ảnh ảo, cùng chiều và lớn hơn vật.
Ví dụ 3
Vật AB đặt thẳng góc trục chính thấu kính hội tụ, cách thấu kính bằng hai lần tiêu 
cự, qua thấu kính cho ảnh A’B’. Vẽ ảnh của vật qua thấu kính và cho biết ảnh A’B’ 
có đặc điểm gì?
Hướng dẫn giải:
Ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều và bằng vật.
Bài tập trắc nghiệm tự luyện
Câu 1.
Tia tới đi qua quang tâm của thấu kính hội tụ. Tia ló có đặc điểm nào sau đây?
A. đi qua tiêu điểm. B. truyền thẳng theo phương của tia tới.
C. song song với trục chính.
D. có đường kéo dài đi qua tiêu điểm.
Câu 2.
Tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì tia ló sẽ
A. đi qua điểm giữa quang tâm.
B. song song với trục chính.
C. truyền thẳng theo phương của tia tới.
D. đi qua tiêu điểm.
Câu 3.
Một vật sáng dạng mũi tên được đặt trước thấu kính hội tụ. Ảnh của nó qua thấu 
kính hội tụ :
A. luôn nhỏ hơn vật.
B. luôn lớn hơn vật.
C. luôn cùng chiều với vật.
D. có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn vật
Câu 4.
Một vật sáng AB dạng mùi tên được đặt ở ngoài tiêu cự của một thấu kính hội tụ. 
Kết luận nào dưới đây về ảnh của AB qua thấu kính hội tụ là chính xác?
A. Ảnh luôn ngược chiều với vật.
B. Ảnh luôn là ảnh ảo
C. Ảnh luôn có cùng kích thước với vật.
D. Ảnh luôn nhỏ hơn vật Câu 5.
Vật AB đặt thẳng góc trục chính thấu kính hội tụ, cách thấu kính bằng nửa khoảng 
tiêu cự, qua thấu kính cho ảnh :
A. ảo, bằng hai lần vật.
B. ảo, bằng vật.
C. ảo, bằng nửa vật.
D. ảo, bằng bốn lần vật.
Câu 6.
Vật AB đặt vuông góc với trục chính thấu kính hội tụ và cách thấu kính lớn hơn hai 
lần khoảng tiêu cự. Vẽ anh của AB qua thấu kính, và cho biết ảnh có đặc điểm gì?
Câu 7.
Vật AB đặt trước thấu kính hội tụ cho ảnh A’B’; ảnh và vật nằm về cùng một phía 
đối với thấu kính. Ảnh A’B’ có đặc điểm gì?
Câu 8.
Hãy vẽ thêm các tia ló ứng với các tia tới trong hình cho hoàn chỉnh.
Câu 9. Trên hình là 3 tia ló (1), (2) và (3). Hãy vẽ 3 tia tới ứng với 3 tia ló trên cho hoàn 
chỉnh.
Câu 10.
Vật sáng AB đặt trước thấu kính hội tụ như trên hình vẽ. Em hãy vẽ ảnh của AB 
qua thấu kính và nhận xét về ảnh đó.