Bồi dưỡng và đánh giá học sinh giỏi môn Ngữ văn THCS

 c¸c ph­¬ng thøc b® C¸ch lµm bµi c¶m thô vh C¸ch lµm bµi so s¸nh vh1: Tại sao phải thay đổi ?Bối cảnh mới: Gia tốc phát triển; Người học và Xu thế xã hội Định hướng quốc tế về CTGD và ND môn học và kiểm tra-đánh giá CT mới: mục tiêu và yêu cầuThời lượng học nhiều hơnND và PPDH cần tương ứngBèi c¶nh m«i tr­êng häc tËp vµ ng­êi häc ... ®· & ®ang thay ®æi m¹nh mÏThay ®æi m«i tr­êng & quan niÖm häc tËpLớp học ảoVai trß cña Internet vµ tù häc“Trong mét thÕ giíi ph¼ng cã v« vµn c¬ héi häc hái cho dï kh«ng cã sù trî gióp cña nhµ tr­êng, chÝnh phñ, gi¸o héi hay c¸c doanh nghiÖp. PhÇn lín nh÷ng ®iÒu b¹n cÇn biÕt ®· ®­îc ®¨ng t¶i trªn m¹ng Internet. DÜ nhiªn kh«ng ph¶i n¬i nµo còng cã Internet. Song Internet cã ë tÊt c¶ nh÷ng n¬i ph¼ng vµ nh÷ng n¬i ®ã ®ang ngµy cµng më réng vÒ quy m«.” ( Doc Searld - Linux Journal, 2005)Online Learning in MSTE (Australia)% of blendOLFTFOLOLFTFFTFsupport or supplement existing course Integrating online elements 60% online, 40% FTF Learning to Transform (Map for the Process of change) ( W.I.S.E. Model – Wholistic Integrated Science & Education Research Institute)12345678Learning To BeReflective ThinkingAWARENESSLearning To CreateCreative ThinkingVISIONLearning To CareRelational ThinkingUNDERSTANDINGLearning To Live TogetherHarmonious ThinkingVALUESLearning To LeadStrategic ThinkingPRINCIPLESLearning To KnowCritical ThinkingKNOWLEDGELearning To Learn Grow, DevelopConstructive ThinkingETHICSLearning To DoApplied ThinkingSKILLSCT và đánh giá thay đổiCTGD không thể không thay đổiTuổi thọ của CT chỉ 5-7 nămCTGDPT năm 2000 và 2015Định hướng quốc tế:Học cách học : Cách thu thập, sử lí TT và giải quyết VĐĐánh giá thay đổi (EX: PISA, 2012)Khả năng đọc , tính toán và khoa họcNăng lực vận dụng vào đời sốngNăng lực sáng tạo và hợp tácNational Curriculum Reform Proclamation Date Period First National Curriculum 1 August 1955 1955-1962 7 yearSecond National Curriculum15 February 1963 1963-1972 9 yearThird National Curriculum 14 February 1973 1973-1981 8 yearFourth National Curriculum 31 December 1981 1982-1988 6 yearFifth National Curriculum 30 June 1987 1989-1994 5 yearSixth National Curriculum 30 September 1992 1995-1999 4 yearSeventh National Curriculum 30 December 1997 2000-Nguồn: www.inca. org.uk Korea EducationĐánh giá quốc tế về năng lực LiteracyCQ + PQ > IQ“ Trong mét thÕ giíi ph¼ng, chØ sè th«ng minh ( IQ- Intelligence Quotient) vÉn quan träng, nh­ng chØ sè hiÕu k× (CQ - Curiosity Quotient) vµ chØ sè ®am mª ( PQ - Passion Quotient) cßn quan träng h¬n. Cã thÓ diÔn ®¹t b»ng bÊt ph­¬ng tr×nh CQ+PQ>IQ: sù hiÕu k× céng víi lßng ®am mª quan träng h¬n trÝ th«ng minh.” ( Friedman- The world is flat, 2005)2. Mục tiêu bồi dưỡng HSG( Bồi dưỡng những gì ?) N¨ng lùc v¨n häc lµ g× ? N¨ng lùc tiÕp nhËn t¸c phÈm ( ®äc, nhËn biÕt, ph©n tÝch, lý gi¶i néi dung vµ ý nghÜa cña t¸c phÈm v¨n häc) N¨ng lùc t¹o lËp v¨n b¶n (diÔn ®¹t vµ tr×nh bµy mét vÊn ®Ò v¨n häc hoÆc x· héi b»ng nãi vµ viÕt)Những điểm kế thừa Kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ lÝ gi¶i ®­îc c¸i hay, c¸i ®Ñp cña tpvh mét c¸ch tinh tÕ, chÝnh x¸c vµ cã søc thuyÕt phôc trong sù g¾n bã gi÷a nd vµ ht nghÖ thuËt. ChØ ra ®­îc c¸i ®éc ®¸o, kh«ng lÆp l¹i cña t¸c phÈm ®­îc ph©n tÝch. Cã nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ mang mµu s¾c c¸ nh©n, ®éc ®¸o, míi mÎ cña ng­êi viÕt Cã kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n hay Nh÷ng ®iÓm míi §¸nh gi¸ toµn diÖn h¬n: NLVH (c¶m thô TPVH, LSVH, LLVH, t¸c phÈm vh ( th¬, v¨n xu«i, nghÞ luËn); NL x· héi; Kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c h¬n: Tr¾c nghiÖm + Tù luËn; nhiªï c©u, §¸nh gi¸ ®­îc ®óng n¨ng lùc suy nghÜ vµ c¸ch diÔn ®¹t, tr×nh bµy cña ng­êi viÕt Chèng sao chÐp, vµ ¶nh h­ëng v¨n mÉu Chó ý chÊt l­îng h¬n sè l­îng ( ®é dµi)§Ó tiÕp nhËn tèt TPVHVÒ kiÕn thøc1) KiÕn thøc t¸c phÈm2) KiÕn thøc v¨n häc sö3) KiÕn thøc lÝ luËn v¨n häc4) KiÕn thøc v¨n ho¸ tæng hîpT¸c phÈm v¨n häc vµ nh÷ng ®Æc tr­ng cña TPVH S¶n phÈm nghÖ thuËt kÕt hîp gi÷a chñ thÓ ( NV) vµ hiÖn thùc kh¸ch quan. G¾n bã ND &HT. Néi dung hiÖn thùc vµ néi dung t­ t­ëng, t×nh c¶m. Ph¶n ¸nh cuéc sèng b»ng h×nh t­îng víi chÊt liÖu ng«n ng÷. Ng«n ng÷ v¨n häc lµ ng«n ng÷ ®êi th­êng nh­ng ®­îc ch¾t läc vµ s¾p xÕp rÊt ®Æc biÖt. Dïng c¸i ph¶n ¸nh ®Ó thÓ hiÖn c¸i ®­îc ph¶n ¸nh . §äc ra ý ®»ng sau lêi “ý t¹i ng«n ngo¹i” Quy m« TPVH vµ c¸c lo¹i thÓ, thÓ lo¹i c¬ b¶n. TÝnh ®a nghÜa: + Tõ ng÷ ®a nghÜa + V¨n c¶nh + Ng­êi ®äc+ ý ®å cña t¸c gi¶ TÝnh nguyªn t¾c – æn ®Þnh + S¸ng t¹o cña c¸ nh©n + h­íng tíi céng ®ång + M· tÝn hiÖu ®­îc quy ­íc chung+ C¸c yÕu tè cã nghÜa t¹o nªn hÖ thèng- ý nghÜa cña TP kh«ng m©u thuÉn víi c¸c yÕu tè cña hÖ thèng TÝnh ®éc nhÊt, kh«ng lÆp l¹i, Kiến thức tác phẩm VHNhiềuBắt buộc : SGKMở rộng : Ngoài SGK; cách mở rộngChọn lọc : TP đạt trình độ cổ điểnHệ thống:Theo văn học sửTheo đề tàiChính xác : câu chữ và chi tiếtKiến thức văn học sửNắm được vai trò và ý nghiã của VHSHiểu sâu hơn tác phẩm ( tiếp nhận)Viết bài văn cảm thụ TPVH tốt hơn ( tạo lập)Nắm được các cấp độ văn học sử Tác phẩm lớnTác giaXu hướng / Giai đoạn ( thời kỳ)Nền văn họcNắm được yêu cầuĐặc điểm lịch sử và những tác động của chúngNhững tác giả và tác phẩm tiêu biểuĐặc sắc nội dung và nghệ thuật lớn Vai trò và tác dụngKiến thức lí luận văn họcNắm được vai trò và ý nghiã của LLVHHiểu sâu hơn tác phẩm ( tiếp nhận)Viết bài văn NLVH tốt hơn ( tạo lập)Nắm được một số nội dung LLVH cơ bảnMột số khái niệm/ thuật ngữ văn học cơ bảnMột số vấn đề LLVH cơ bảnNắm được yêu cầuNội dung cơ bản của khái niệm/ vấn đề LLVHVai trò và ý nghĩa của khái niệm/ vấn đề LLVH ấy đối với người học/ người đọcVận dụng được trong tiếp nhận và tạo lập văn bảnKiến thức văn hoá tổng hợpNắm được vai trò của kiến thức văn hoáHiểu sâu hơn tác phẩm văn học ( tiếp nhận)Viết bài văn tốt hơn ( tạo lập)Nắm được các nội dung cơ bảnMột số khái niệm cơ bản của các ngành nghệ thuậtMột số kiến thức cơ bản về lịch sử, địa lí, phong tụcNhững hiểu biết về chính trị và đời sống xã hộiNắm được yêu cầuNội dung cơ bản của khái niệm/ kiến thức văn hoáVai trò và ý nghĩa của khái niệm/ kiến thức ấy đối với người học/ người đọcVận dụng được trong tiếp nhận và tạo lập văn bảnGiải phápLựa chọn và trình bày giản dị, dễ hiểuKết hợp và tích hợp với ND dạy trên lớpHệ thống bài tập ở nhà: Nội dung phong phúHình thức đa dạng: cá nhân, tổ nhóm Xây dựng hệ thống chuyên đề cho HSGTổ chức các hình thức học tập khác nhau Sinh hoạt ngữ văn: giới thiệu kết quả NC Diễn kịch; Làm dự án theo đề tài3. Phương pháp dạy HSG( Bồi dưỡng như thế nào?)Năng lực người GV giỏi Giúp HS say mê và yêu thích môn VănCần tạo được niềm tin cho HSTạo ra và khuyến khích tính hiếu kì ( tò mò) cho HSCần giúp HS học PP học và biết cách đọc, cách viết: từ đúng đến hay ( CB và NC)Tạo cho HS thái độ và thói quen lao động cần cù, nghiêm túcKL: Có nhiệt tình và ý thức học suốt đời.Phương pháp dạy HSG Phân biệt : Định hướng ( tư tưởng), Hình thức, PP và kĩ thuật DHPPDH các chuyên đề nâng caoPhương pháp nghiên cứu ( Research)Phương pháp học qua dạy ( Learning by Teaching) Phương pháp thảo luận ( Discuss)KL: Vận dụng linh hoạt và phù hợpHình thức - Phương pháp - Kĩ thuật HT: Học trên lớp - PP: - Nêu vấn đề (Problem solving) - Đối thoại ( vấn đáp)- Thuyết giảng + KT: + Công não (Brain Storming) + Hỏi và trả lời+ Chứng minh và bác bỏ+ Giải thích và bình luậnHT: Học chuyên đề ( cả buổi/ ngày )- PP: - Nghiên cứu - HS trình bày (Learning by teaching)- Thảo luận + KT: + Thu thập tư liệu, xử lí, kết luận+ Thuyết minh, giới thiệu+ Hỏi và trả lời+ Chứng minh và bác bỏHT: Ngoại khóa - PP: - Thuyết trình - Đối thoại +KT: + Hùng biện, diễn cảm+ Hỏi và trả lời+ Chứng minh và bác bỏCNTT trong dạy HSGĐịnh hướng chungCần thiết, phù hợp và hiệu quảTìm kiếm và khai thác TL bằng CNTTNguyên tắc thiết kế bài giảng có UDCNTTCác tình huống dạy học có thể UDCNTTDạy học có UDCNTT ở các loại giờMột số lưu ý khi UDCNTT- Các lỗi UD Vận dụng vào dạy chuyên đề nâng cao 4. Đổi mới Kiểm tra - đánh giá Định hướng đổi mới KT-ĐG Đánh giá NL Ngữ văn (NV)Quan niệm về NLNVCác tầng bậc của NL NVNL cơ bản và NL nâng cao (HSG)Mối quan hệ giữa NL cơ bản và NL nâng caoCác phương diện cần nhận thức lạiQuan niệm về HSG Ngữ vănĐổi mới nhận thức về dạy học Làm vănĐổi mới cách ra đề văn, cách hỏiĐổi mới cách chấm và trả bài vănĐịnh hướng đổi mới KT-ĐG Định hướng dạy và học NL xã hộiSự cần thiết của NLXH ( vai trò và vị trí)Những nhận thức lệch lạc về NLXHĐánh gía bằng trắc nghiệm và tự luậnLý luận và thực tiễn qua ĐG quốc tếVận dụng vào Việt Nam, môn NV Đề mởQuan niệm về đề mở : cấu trúc và phạm viXây dựng đáp án cho đề mở §æi míi quan niÖm vÒ ®Ò v¨n Trong quan niÖm truyÒn thèng, mét ®Ò v¨n nghÞ luËn th­êng cã ba phÇn: phÇn dÉn , phÇn yªu cÇu vª ND vµ kiÓu bµi, phÇn giíi h¹n vÊn ®Ò §Ò v¨n míi chñ yÕu lµ nªu vÊn ®Ò, ®Ò tµi cÇn bµn b¹c vµ lµm næi bËt; cßn c¸c thao t¸c th× HS tuú vµo c¸ch lµm, tuú vµo kiÓu v¨n b¶n cÇn t¹o lËp. Bªn c¹nh ®Ò yªu cÇu râ theo truyÒn thèng cã thªm ®Ò më nh»m khuyÕn khÝch HSGMét sè ®Ò v¨n cña Trung Quèc 1998. Nhµ t«i cã khã kh¨n.. Nçi buån cña t«i biÕt nãi víi ai.. Gãc ®Ñp nhÊt trong v­ên tr­êng.. Mét chuyÕn leo nói.. B¹n.. Ngän ®Ìn.. Xin mÑ h·y yªn t©m.. Tæ quèc trong lßng t«i.. T«i lµ hoa cóc.. T¸c h¹i cña thuèc l¸.. Con ng­êi ph¶i cã khÝ tiÕt.. Suy nghÜ tõ ngän löa.. ThiÕu t«i th× chî vÉn ®«ng sao?§Ò thi v¨n vµo §H cña Trung Quèc 2006 Tỉnh An Huy: Viết một bài với chủ đề “Hiểu cuộc sống, hiểu cha mẹ”. Bắc Kinh: Viết một bài viết với tiêu đề “Một nét chấm phá về Bắc Kinh”. Triết Giang: “ Cuộc sống cần nghỉ ngơi, cuộc sống không ngơi nghỉ”. Em có suy nghĩ gì về vấn đề này? Hãy viết bài viết không dưới 800 chữ với chủ đề này, có thể viết về một mặt cũng có thể viết về cả hai mặt. Thượng Hải: Hãy viết một bài viết với chủ đề “Tôi muốn nắm chặt tay bạn”. Giang Tô: Lỗ Tấn nói, trước kia thế giới vốn không có đường, người đi nhiều nên đã tạo ra đường. Cũng có người nói, thế giới vốn ngay từ đầu đã có đường, người đi nhiều nên đường bị mất đi. Lấy chủ đề “Con người và con đường” để viết một bài dài khoảng 800 chữ. Quảng Đông: Một nhà điêu khắc đang khắc một tảng đá, bức tượng vẫn chưa thành hình, dần dần, đầu, vai đã lộ ra, cuối cùng nhà điêu khắc đã tạc ra tượng một thiên sứ xinh đẹp. Một bé gái nhìn thấy liền hỏi: Làm sao ông biết trong tảng đá có giấu thiên sứ? Nhà điêu khắc nói: trong đá vốn không có thiên sứ nhưng ta đã dồn hết tâm trí để tạc. Lấy thiên sứ trong lòng nhà điêu khắc làm chủ đề để viết một bài dài 800 chữ. Tứ Xuyên: Trong cuộc sống có rất nhiều câu hỏi, có người ham hỏi, có người ngại hỏi. Hãy lấy “Hỏi” làm chủ đề và viết một bài không dưới 800 chữ. Giang Tây: Có con chim yến nọ sau khi ấp trứng trở nên rất béo, không thể bay được cao. Mẹ của chim yến khuyên nó nên tăng cường tập luyện để giảm béo, như thế mới có thể bay được cao. Lấy “Chim yến giảm béo” làm chủ đề, tự đặt tiêu đề và viết một bài 800 chữ. Sơn Đông: Có một câu chuyện ngụ ngôn như sau: Đứng từ dưới đất nhìn lên, con người đều thấy sao trời lấp lánh, sáng ngời, nhưng khi con người tiến gần sao trời sẽ phát hiện ra rằng các ngôi sao cũng giống như trái đất - gồ ghề, không bằng phẳng, xung quanh đầy bụi bặm. Từ câu chuyện ngụ ngôn này em cảm ngộ được điều gì? Lấy đó làm chủ đề và viết một bài viết dài 800 chữ. Trùng Khánh: (1) Hãy viết một bài viết 200 chữ miêu tả một bến xe.(2) Bước đi và dừng lại là hiện tượng thường gặp trong cuộc sống, nó đã giúp ta có được những suy nghĩ và liên tưởng về tự nhiên, xã hội, lịch sử, nhân sinh. Hãy lấy chủ đề “Bước đi và dừng lại” để viết một bài viết 600 chữ. Liêu Ninh: Lấy “Đôi vai” làm chủ đề và viết một bài viết dài 800 chữ.Mét sè ®Ò v¨n nghÞ luËn cña Mü1. Sù bÊt lîi cña thùc phÈm Mü ®èi víi HS, sinh viªn n­íc ngoµi.2. T×nh tr¹ng nhµ tï: sù trõng ph¹t hay c¶i t¹o gi¸o dôc ?3. Nh÷ng ho¹t ®éng nhµ tr­êng sÏ lµm t¨ng ãc s¸ng t¹o cho trÎ em tr­íc tuæi ®Õn tr­êng.4. Ch× trong dÇu ho¶: mét dÊu hiÖu cña t×nh tr¹ng « nhiÔm.5. Sù tr«i næi cña dÇu vµ mì trong n­íc: lîi vµ bÊt lîi ?6. G©y tæn th­¬ng trong bãng ®¸: cã thÓ ng¨n chÆn ®­îc kh«ng?7. Søc truyÒn tin réng r·i cña ti-vi8. Nh÷ng khã kh¨n cña HS, SV n­íc ngoµi ch­a tèt nghiÖp ë Mü9. ChÊt C¸c-bon vµ søc khoÎ con ng­êi10. Nh÷ng khã kh¨n cña ng­êi NhËt khi nãi tiÕng AnhMét sè ®Ò v¨n nghÞ luËn líp 11 cña Nga1. T¸c phÈm “ Con quû” cña Lecmantèp vµ “con quû” cña Bruybelia.2. Céi nguån s¸ng t¹o cña Bunin3. Nhung hinh thøc vµ kiÓu trÇn thuËt trong c¸c t¸c phÈm cña Bunin4 TruyÒn thèng van häc Nga trong c¸c s¸ng t¸c cña M.Gorki thêi ki ®Çu5. Nhòng nÐt ®éc ®¸o trong nghÖ thuËt kÞch cña M.Gorki.6. Nh­ng xung ®ét c¬ ban trong tiÓu thuyÕt Ng­êi mÑ 7. Cam nhËn vÒ tæ quèc trong c¸c s¸ng t¹o cña Blok vµ Maiak«pxki8. Nh­ng bµi th¬ tinh yªu cña Puskin vµ Blok .9. Maiak«pxki vµ chñ nghÜa vÞ lai§Ò v¨n trong s¸ch Ng÷ v¨n THCS 1. Loµi c©y em yªu ( Ng÷ v¨n 7 – tËp 1)2. C¶m nghÜ vÒ ng­êi th©n (NV 7 – tËp 1)3. Ng­êi Êy sèng m·i trong t«i (NV 8 - tËp1)4. T«i thÊy m×nh ®· kh«n lín. ( NV 8 - tËp1)5. C«ng viÖc ®äc s¸ch (NV 9 - tËp 1)6. §¹o lÝ “ uèng n­íc nhí nguån” ( NV 9- tËp 2)8. §øc tÝnh khiªm nh­êng ( NV 9- tËp 2)9. Cã chÝ th× nªn. ( NV 9- tËp 2 )10. §øc tÝnh trung thùc. ( NV 9 - tËp 2 )11. Tinh thÇn tù häc. ( NV 9- tËp 2 )12. Hót thuèc cã h¹i. ( NV 9- tËp 2 )l­u ý vÒ ®Ò v¨n1 TÊt nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c ®Ò v¨n ®Òu chØ cã mét c¸ch nªu nh­ thÕ. Nh­ng mét cÇn quan niÖm vÒ ®Ò v¨n kh«ng nªn cøng nh¾c, gß bã mét kiÓu duy nhÊt mµ cÇn ®a d¹ng, phong phó vµ cã “tÝnh më”. 2. HÖ thèng ®Ò lµm v¨n nµy tr­íc hÕt dïng ®Ó HS tham kh¶o, luyÖn tËp hµng ngµy. Trong c¸c bµi kiÓm tra th­êng kú còng nh­ cuèi n¨m, GV hoµn toµn cã thÓ tù ra ®Ò kh¸c, miÔn lµ b¶o ®¶m néi dung vµ yªu cÇu cña ch­¬ng tr×nh.3. CÇn bæ sung thªm c¸c d¹ng ®Ò tù luËn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸ch hái ë cïng 1 vÊn ®Ò, 1 t¸c phÈm.Các dạng đề tự luận 1. Tóm tắt một văn bản đã học 2. Nêu hệ thống nhân vật, đề tài, chủ đề của một tác phẩm đã học3. Thuyết minh về một tác giả, tác phẩm, một thể loại văn học; 4. Thuyết minh về một hiện tượng, sự vật ( sử dụng miêu tả và các biện pháp nghệ thuật)5. Viết một văn bản hành chính - công vụ 6. Chép lại chính xác một đoạn thơ đã học7. Sắp xếp các sự việc trong một tác phẩm theo đúng thứ tự8. Thống kê tên các tác phẩm viết cùng một đề tài, cùng một giai đoạnCác dạng đề tự luận 9. Phân tích ,cảm thụ một tác phẩm văn học 10. Phát biểu cảm nghĩ về một nhân vật hoặc một tác phẩm văn học11. Nghị luận về một vấn đề ( Nội dung hoặc Nghệ thuật ) trong tác phẩm văn học12. Phân tích, suy nghĩ ( nghị luận) về một nhân vật trong tác phẩm văn học13. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí14. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng có thật trong cuộc sống15. Kể một câu chuyện có thật trong cuộc sống hoặc theo tưởng tượng, sáng tạo của cá nhân16. Suy nghĩ về ý nghĩa của một câu chuyệnVí dụ về dạng đề 16 Đề 2: Đäc câu chuyÖn sau vµ thực hiện nhiệm vụ ghi bên dưới. 	Ngµy x­a cã mét vÞ vua ra lÖnh ®Æt mét tảng ®¸ giữa ®­êng. Sau ®ã «ng n¸p kÝn ®Ó chê xem liÖu cã ai rêi hßn ®¸ to Êy ®i kh«ng. Mét vµi viªn quan vµ những th­¬ng gia giµu nhÊt v­¬ng quèc ®i ngang, nh­ng hä chØ vßng qua tảng ®¸. NhiÒu ng­êi lín tiÕng phiÒn tr¸ch ®øc vua ®· kh«ng giữ cho ®­êng x¸ quang quÎ, nh­ng ch¼ng ai lµm gì ®Ó hßn ®¸ ra khái mÆt ®­êng. Sau ®ã, mét ng­êi n«ng d©n ®i tíi, vai mang mét bao rau cñ nÆng trÜu. Khi tíi gÇn hßn ®¸, «ng h¹ bao xuèng vµ cè ®Èy hßn ®¸ sang lÒ ®­êng. Sau mét håi cè g¾ng hÕt søc, cuèi cïng «ng còng lµm ®­îc. 	Khi ng­êi n«ng d©n l¹i v¸c c¸i bao cña mình lªn, «ng nhìn thÊy mét c¸i túi n»m trªn ®­êng, ngay chç hßn ®¸ khi n·y. C¸i túi ®ùng nhiÒu tiÒn vµng vµ mét mảnh giÊy ghi râ sè vµng trªn sÏ thuéc vÒ ng­êi nµo ®Èy hßn ®¸ ra khái lèi ®i.	Ng­êi n«ng d©n ®· häc ®­îc mét ®iÒu mµ những ng­êi kh¸c kh«ng hiÓu: ( .) (Theo bé s¸ch Những tÊm lßng cao cả - NXB TrÎ)Theo anh (chi) bài học người khác không hiểu là bài học gì? Hãy phát biểu những suy nghĩ của mình về ý nghĩa của câu chuyện trên.Các dạng đề tự luận 17. Cho một câu chủ đề ( câu chốt) yêu cầu phát triển thành một đoạn văn có độ dài giới hạn, theo một trong ba cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp.18. Cho một đoạn văn bản, yêu cầu HS tìm câu chủ đề và chỉ ra cách phát triển của đoạn văn đó.19. Phân tích và bình luận về ý nghĩa của nhan đề một tác phẩm nào đó.20. So sánh hai tác phẩm, hai nhân vật hoặc hai chi tiết trong văn học.21. Nhận diện và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ nào đó trong một đoạn văn, thơ cụ thể.22. Viết mở bài hoặc kết luận cho một đề văn cụ thể.v.v. 5. HƯỚNG DẪN CÁCH SƯU TẦM, TÍCH LUỸ, KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG TÀI LIỆU Vấn đề TLDH cho HSGSGK và xu thế đa dạng hóa nguồn TLTKHai nguồn TLTKTL bắt buộc: Dạy cách học, cách viết, tra cứu TL mở rộng : Mở rộng, đào sâu kiến thức, kĩ năng Thực trạng TLTK Vừa thừa, vừa thiếuNhững nguồn tài liệu cần khai thác STK của các NXB ( GD, VH, Hội nhà văn, ĐHSP)Tham khảo qua báo chí, mạng InternetCách thức khai thác, tích lũy và sử dụngTheo chuyên đề ( đề tài) và theo lĩnh vựcTheo lớp và theo giai đoạnTự nâng cao trình độ qua trao đổi, elearningPhÇn IID¹y HS viÕt s¸ng t¹o KÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n KÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc b® C¸ch lµm bµi c¶m thô vh C¸ch lµm bµi so s¸nh vhKĩ năng làm văn T×m hiÓu, ph©n tÝch ®Ò T×m ý, lËp dµn ý DiÔn ®¹t Tr×nh bµy1) KÜ n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch ®ÒChØ ra ®­îc vÊn ®Ò träng t©mC¸c thao t¸c chÝnh + ph­¬ng thøc biÓu ®¹tKiÕn thøc cÇn huy ®éng2) T×m ý, lËp dµn ýCã nh÷ng phÇn nµo, ý chÝnh lµ g×?C¸ch t×m ý: ®Æt c©u háiBè côc c¸c phÇn, c¸c ý trong bµiPh­¬ng ph¸p triÓn khai ý Th­êng xoay quanh c¸c c©u hái: Nã lµ g× ? NghÜa lµ thÕ nµo? T¹i sao ? §óng hay sai ? ThÓ hiÖn trong cuéc sèng vµ v¨n häc nh­ thÕ nµo ? Cã ý nghÜa g×? ( ý nghÜa thêi sù, ®èi víi nhµ v¨n, ®èi víi b¹n ®äc ®èi víi lÞch sö VH, ®èi víi ®êi sèng)Yªu cÇu vÒ ý Hai møc ®é vÒ ý cña mét bµi v¨n hay :· Møc thø nhÊt : Ng­êi viÕt biÕt tiÕp thu, häc hái ý kiÕn cña ng­êi kh¸c, biÕt lùa chän vµ tr×nh bµy c¸c ý Êy theo c¸ch cña m×nh ®Ó lµm s¸ng tá yªu cÇu cña ®Ò. Møc thø hai : Suy nghÜ, t×m tßi, ph¸t hiÖn vµ nªu ®­îc nh÷ng ý cña riªng m×nh . HSG cÇn chó ý d¹ng ®Ò ë møc thø 2 3) DiÔn ®¹t:Giäng v¨n biÓu c¶mDïng tõ ®éc ®¸o, c©u linh ho¹tViÕt cã h×nh ¶nh: so s¸nh, vÝ von...Ch©n thùc, tr¸nh mßn s¸o, c«ng thøc4) Tr×nh bµy:Ch÷ viÕt, lÒ, tÈy xo¸, trÝch dÉnT¸c dông 1) T×m hiÓu, ph©n tÝch ®Ò : §óng h­íng, tr¸nh l¹c ®Ò, lÖch ®Ò2) T×m ý, lËp dµn ý: Cã ý ®óng, ý ®ñ, ý míi3) DiÔn ®¹t: Bµi v¨n hay4) Tr×nh bµy: Bµi v¨n ®ÑpKết hợp các phương thức biểu đạt Sự cần thiết Cách thức rèn luyện Đánh giáGióp HS rÌn luyÖnBµi c¶m thô v¨n häc C¸c d¹ng ®Ò c¶m thô v¨n häcPh©n tÝch mét t¸c phÈm ®éc lËpPh©n tÝch mét nhãm t¸c phÈmPh©n tÝch mét ®o¹n th¬, ®o¹n v¨n ng¾n ( trÝch tõ mét t¸c phÈm) Ph©n tÝch mét vÊn ®Ò ( ND hoÆc NT) cña mét t¸c phÈm línPh©n tÝch mét h×nh t­îng nh©n vËtC¸c néi dung c¬ b¶n cña bµi c¶m thô v¨n häc ND kh¸ch quan tõ VB ND tõ yÕu tè ngoµi VB ND tõ c¸ nh©n- ng­êi ®äc C¸c yÕu tè h×nh thøc cÇn l­u ý ThÓ lo¹i v¨n b¶n Ng÷ ©m: vÇn vµ thanh. NhÞp ®iÖu Tõ ng÷, h×nh ¶nh C¸c biÖn ph¸p tu tõ Kh«ng gian vµ thêi gian Cèt truyÖn Nh©n vËt Chi tiÕt §iÓm nh×n LuËn ®iÓm - LuËn cø- LËp luËnBa cÊp ®é ph©n tÝch mét yÕu tè nghÖ thuËt NhËn biÕt Ph©n tÝch t¸c dông Chøng minh tÝnh chÝnh x¸c, ®éc ®¸o, duy nhÊtC¸ch viÕt bµi c¶m thô vh Tïy thuéc vµo yªu cÇu cô thÓ cña tõng ®Ò X¸c ®Þnh träng ®iÓm: ND, NT Nªu Ên t­îng bao trïm Tõ dÊu hiÖu h×nh thøc => ND Kh¸i qu¸t ý nghÜa XH-NV T¸c dông ®èi víi ng­êi viÕtCÇn tr¸nh KÓ l¹i truyÖn, diÔn xu«i bµi th¬ ChØ nãi ND, bá qua NT T¸ch rêi ND vµ NT, Suy diÔn g­îng Ðp, th« vông Kh¸i qu¸t ý nghÜa sai Nªu t¸c dông mßn s¸oGióp HS rÌn luyÖnBµi so s¸nh v¨n häc Môc ®Ých §¸nh gi¸ n¨ng lùc tiÕp nhËn, c¶m thô cña HS vÒ TPVH:+ NhËn ra vÎ ®Ñp riªng biÖt, ®éc ®¸o cña c¸c hiÖn t­îng vh §¸nh gi¸ kÜ n¨ng viÕt: ý t­ëng vµ tæ chøc ý t­ëng; diÔn ®¹t vµ tr×nh bµyC¸c d¹ng ®Ò so s¸nh §Ò nªu râ yªu cÇu so s¸nh §Ò hµm ý so s¸nh §Ò nªu râ c¸c ND cÇn so s¸nh §Ò kh«ng nªu cô thÓ ND cÇn SS C¸c cÊp ®é so s¸nh:	+ SS nÒn / giai ®o¹n / xu h­íng vh	+ SS t¸c gi¶; t¸c phÈm, ®o¹n trÝch	+ SS nh©n vËt; h×nh ¶nh/ chi tiÕtYªu cÇu B¸m s¸t yªu cÇu cña mçi ®Ò Chñ yÕu lµ so s¸nh ®Ó thÊy sù kh¸c biÖt- §éc ®¸o Tr¸nh SS h¬n kÐm NhËn xÐt- ®¸nh gi¸ cã c¬ sëC¸ch viÕt bµi v¨n so s¸nh Tïy thuéc vµo yªu cÇu cô thÓ cña tõng ®Ò X¸c ®Þnh c¸c tiªu chÝ SS	+ Néi dung: hiÖn thùc KQ, t­ t­ëng vµ t×nh c¶m t¸c gi¶; hoµn c¶nh ra ®êi	+ NghÖ thuËt: