Đề thi chọn học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2013-2014 - Sở GD&ĐT Ninh Bình (Có hướng dẫn chấm)

 SỞ GD&ĐT NINH BÌNH ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS
 Năm học 2013 – 2014
 ĐỀ THI CHÍNH THỨC MÔN: Ngữ văn
 (Thời gian làm bài: 150 phút, không kể thời gian giao đề)
 Đề thi gồm 03 câu, trong 01 trang
Câu 1 (2,0 điểm):
 Trong hai từ xuân dưới đây, từ nào được dùng theo nghĩa gốc? Từ nào theo nghĩa 
chuyển? Chuyển nghĩa theo phương thức nào? Tác dụng của chuyển nghĩa?
 a) Ngày xuân con én đưa thoi,
 Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
 b) Ngày xuân em hãy còn dài,
 Xót tình máu mủ thay lời nước non.
 (Nguyễn Du, Truyện Kiều)
Câu 2 (6,0 điểm):
 Mẹ sẽ đưa con đến trường, cầm tay con dắt qua cánh cổng, rồi buông tay ra mà nói: 
“Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con ”
 (Theo Lý Lan, Cổng trường mở ra)
 Từ việc người mẹ không “cầm tay” dắt con đi tiếp mà “buông tay” để con tự đi, hãy 
viết một bài văn (dài không quá 02 trang giấy thi) bàn về tính tự lập.
Câu 3 (12,0 điểm):
 Tác phẩm nghệ thuật nào cũng xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng 
nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói một điều gì mới mẻ. Anh gửi 
vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ, anh muốn đem một phần của mình góp vào đời 
sống chung quanh.
 (Nguyễn Đình Thi, Tiếng nói văn nghệ, 
 Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2006)
 Qua bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, em hãy làm sáng tỏ 
“điều mới mẻ”, “ lời nhắn nhủ” mà tác giả muốn đem “góp vào đời sống”.
 Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật)
 Không có kính không phải vì xe không có kính Những chiếc xe từ trong bom rơi
 Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi Đã về đây họp thành tiểu đội
 Ung dung buồng lái ta ngồi, Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
 Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng. Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
 Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
 Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
 Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Võng mắc chông chênh đường xe chạy
 Như sa như ùa vào buồng lái. Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
 Không có kính, ừ thì có bụi, Không có kính, rồi xe không có đèn
 Bụi phun tóc trắng như người già Không có mui xe, thùng xe có xước,
 Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
 Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha. Chỉ cần trong xe có một trái tim.
 Không có kính, ừ thì ướt áo (SGK Ngữ văn 9 tập 1, NXB Giáo dục,
 Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời Hà Nội 2006, tr 131-132)
 Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
 Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
 ----HẾT-----
Họ và tên thí sinh: ............................................... Số báo danh: .............................
Họ và tên, chữ ký: Giám thị 1: ................................................... Giám thị 2: ...................................................