Giáo án môn học Hình học khối 11

 TIÊU : 
1. Về kiến thức : 
 Biết được : 
Định nghĩa phép vị tự và tính chất 
Ảnh của một đường tròn qua một phép vị tự 
2. Về kĩ năng : 
Dựng được ảnh của một điểm , một đoạn thẳng , một đường tròn,  qua một phép vị tự 
Bước đầu vận dụng được tính chất của phép vị tự để giải bài tập
3. Về tư duy và thái độ : 
Biết quy lạ về quen
Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn 
B . CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ : 
GV : Dụng cụ dạy học, bảng phụ , phiếu học tập
HS : Dụng cụ học tập , bài cũ
C. GỢI Ý VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC : gợi mở và vấn đáp
D . TIẾN TRÌNH BÀI HỌC :
Hoạt động 1 : Ôn tập lại kiến thức cũ
HĐ của học sinh
HĐ của giáo viên 
Ghi bảng
HĐTP 1: kiểm tra bài cũ
- Hiểu yêu cầu đặt ra và trả lờI câu hỏI
- Nêu câu hỏI và yêu cầu học sinh trả lời
-Nêu định nghĩa phép biến hình trong mặt phẳng
-Cho một điểm O và số k ¹0. Qui tắc đặt tương ứng mỗi điểm M trong mặt phẳngvớI một điểm M’ sao cho : có là phép biến hình không ? vì sao ? 
- Nhận xét câu trả lời của bạn và bổ sung nếu cần 
- Yêu cầu học sinh khác nhận xét câu trả lờI của bạn và bổ sung nếu có 
- Nhận xét và chính xác hoá kiến thức cũ
- Đánh giá học sinh và cho điểm
HĐTP 2 : Nêu vấn đề để vào bài học mớI
- Phát hiện vấn đề nhận thức 
- Qui tắc cho tương ứng trong bài kiểm tra là một phép biến hình , phép đó có tên gọi là gì và nó có tính chất như thế nào ta sẽ tiếp tục bài hôm nay 
Hoạt động 2 : Định nghĩa phép vị tự 
HĐ của học sinh
HĐ của giáo viên 
Ghi bảng
HĐTP 1: Hình thành định nghĩa 
I. Định nghĩa 
- Đọc SGK
- Cho HS đọc SGK phần ĐN
a) Định nghĩa : (SGK)
- Phát biểu định nghĩa phép vị tự
- Nêu được qui tắc tương ứng và cách xác định ảnh của một điểm qua một phép vị tự 
- Yêu cầu học sinh phát biểu lạI định nghĩa phép vị tự
- Gợi ý để học sinh nêu lạI được qui tắc tương ứng và cách xác định ảnh của một điểm qua một phép vị tự 
H ĐTP 2: kĩ năng dựng ảnh của một điểm qua một phép vị tự
- Dựng ảnh của 3 điểm A, B, C bất kì qua phép vị tự tâm O và tỉ số k cho trước
- Yêu cầu học sinh chọn trước một điểm O và 1 số thực k cho trước và lấy 3 điểm A,B,C bất kì - Dựng ảnh của 3 điểm A, B, C qua phép vị tự tâm O , tỉ số k đó.
- Theo dõi và hướng dẫn học sinh cách dựng ảnh nếu cần
b) Dưng ảnh của 3 điểm A, B C bất kì qua phép vị tự tâm O, tỉ số k 
- Phát biểu cách dựng ảnh của một điểm qua phép vị tự tâm O , tỉ số k cho trước
- Yêu cầu học sinh phát biểu cách dựng ảnh của một điểm qua phép vị tự tâm O , tỉ số k cho trước
- HS chứng minh nhận xét 4 
- Yêu cầu học sinh CM nhận xét 4
c)Nhận xét: SGK
HĐTP 3 : củng cố về phép vị tự
- Vận dụng định nghĩa để làm bài tập 1 , SGK, trang 29
- Cho học làm bài tập 1 , SGK , trang 29
d) bài tập 1 , SGk, trang 29
 Hoạt động 3 : Tính chất phép vị tự
HĐ của học sinh
HĐ của giáo viên 
Ghi bảng
HĐTP 1: Phát hiện và nắm được tính chất 1 
II. Tính chất
-Quan sát và nhận xét
- Dựa vào cách dựng ảnh của một điểm qua 1 phép vị tự ở phần trên , các em hãy cho nhận xét về 3 cặp vectơ: ;; Và AB,A’B’; BC,B’C’; AC,A’C’
- Từ đó ta đi đến Tc1
-Đọc và trình bày điều nhận biết được 
- Yêu cầu HS đọc tính chất 1 và phát biểu điều nhận biết được
a) Tính chất 1 : SGK
HĐTP 2: Phát hiện và nắm được tính chất 2 
- Nhận xét 
- Dựa vào việc dựng ảnh qua 1 phép vị tự ở phần trên, cho nhận xét về ảnh của 1 đoạn thẳng, ., qua 1 phép vị tự 
-Đọc và trình bày điều nhận biết được 
- Yêu cầu HS đọc tính chất 2 và phát biểu điều nhận biết được
b) Tính chất 2 : SGK
- cho học sinh làm ví dụ 3 trong SGK 
Hoạt động 4 : Tâm vị tự của hai đường tròn 
HĐ của học sinh
HĐ của giáo viên 
Ghi bảng
HĐTP 1 : hình thành và phát biểu định lý
- Nghe câu hỏI và trả lời câu hỏi
- Ta đã biết phép vị tự biến đường tròn thành đường tròn. Ngược lại , với hai đường tròn bất kì thì ta có 1 phép vị tự biến đường tròn này thành đường tròn kia hay không .
-Đọc và trình bày điều nhận biết được 
- Yêu cầu HS đọc định lí và phát biểu điều nhận biết được
a) Định lí : SGK
HĐTP 2 : Hình thành định nghĩa
- Từ định lí đó ta đi đến định nghĩa tâm vị tự của hai đường tròn 
b) Định Nghĩatâm vị tự : SGK
HĐTP 3 : cách tìm tâm vị tự của hai đường tròn
- Nghe và trả lời câu hỏi 
- Cho 2 đường tròn (I;R) và (I’;R’) , các em hãy cho biết có mấy trường hợp xảy ra? Và đó là những trường hợp nào?
c)Cách tìm tâm vị tự của hai đường tròn: Cho 2 đường tròn (I;R) và (I’;R’)
- Quan sát và trả lời câu hỏi.
- khi hai đường tròn có tâm trùng nhau , hãy xác định phép vị tự biến đường tròn này thành đường tròn kia
- Hướng dẫn HS xác định tâm vị tự nếu cần
* TH1: I trùng với I’(SGK)
- Quan sát và trả lời câu hỏi.
- khi hai đường tròn có tâm trùng nhau , hãy xác định phép vị tự biến đường tròn này thành đường tròn kia
- Hướng dẫn HS xác định tâm vị tự nếu cần
* TH2: I khác I’ và R khác R’(SGK)
- Quan sát và trả lời câu hỏi.
- khi hai đường tròn có tâm trùng nhau , hãy xác định phép vị tự biến đường tròn này thành đường tròn kia
- Hướng dẫn HS xác định tâm vị tự nếu cần
* TH3: I khác I’và R = R’(SGK)
HĐTP 4 : củng cố tri thức vừa học 
- Vận dụng cách xác định tâm vị tự của hai đường tròn để giải bài tập này
Yêu cầu học sinh làm bài tập 2 – SGK – trang 29
- Bài tập 2 ( SGK – trang 29)
Hoạt động 5 : Củng cố toàn bài 
Câu hỏI 1 : em hãy cho biết nội dung chính nào đã học trong bài này 
Câu hỏI 2 : nêu cách xác định tâm vị tự của hai đường tròn 
§8. PHÉP ĐỒNG DẠNG 
TIẾT : 8
A. MỤC TIÊU.
1. Về kiến thức :
 - Hiểu được định nghĩa và tính chất của phép đồng dạng và tỉ số đồng dạng.
 - Hiểu được tính chất cơ bản của phép đồng dạng và hai hình đồng dạng
 2. Về kỹ năng : 
 - Nhận biết được phép dời hình và phép vị tự là trường hợp riêng của phép đồng dạng
 - Biết được phép đồng dạng có được là thực hiện liên tiếp hai phép biến hình.
 - Nhận biết được các hình đồng dạng trong thực tế.
3. Về tư duy thái độ : Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 
1. Chuẩn bị của GV : Các phiếu học tập, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của HS : Ôn bài cũ, làm bài tập ở nhà và xem trước bài mới.
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
 Về cơ bản sử dụng PPDH gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC .
HĐ của HS
HĐ của GV
Ghi bảng – Trình chiếu
HĐ1 : Ôn tập lại kiến thức cũ
- Nghe và hiểu nhiệm vụ.
- Nêu định nghĩa và tính chất của phép vị tự ?
- Trong mp cho 4 điểm M,N,O,I Tìm ảnh của M,N là M’,N’ qua ? Tìm ảnh của M’,N’ là M’’,N’’ qua ĐI ? So sánh MN và M’’N’’ ?
- Nêu định nghĩa và tính chất của phép vị tự ?
- Trong mp cho 4 điểm M,N,O,I Tìm ảnh của M,N là M’,N’ qua ? Tìm ảnh của M’,N’ là M’’,N’’ qua ĐI ? So sánh MN và M’’N’’ ?
- Nhớ lại kiến thức cũ và trả lời câu hỏi .
- Yêu cầu học sinh lên bảng trả lời
- Nhận xét câu trả lời của bạn và bổ sung nếu cần.
- Yêu cầu hs nhận xét và bổ sung nếu cần
- Nhận xét và chính xác hóa kiến thức và đánh giá cho điểm
- Nêu vấn đề cho bài mới.
HĐ2 : Giảng định nghĩa
- Đọc định nghĩa phép đồng dạng (SGK chuẩn trang 30)
- Hs phát biểu lại đ/n.
- Hình thành định nghĩa từ bài toán kiểm tra.
- Yêu cầu hs phát biểu lại định nghĩa.
1. Định nghĩa 
a) Định nghĩa (SGK tr.30)
- Hs liên hệ bài toán kiểm tra bài cũ trả lời câu hỏi.
- Hs chứng minh nhận xét 2,3 SGK.
- Phép vị tự có phải là phép đồng dạng ? Chỉ ra tỉ số đồng dạng (nếu có) ?
- Tương tự với phép dời hình ? 
- Thực hiện hoạt động theo nhóm.(Nhóm 1,3 cm nhận xét 2 ; nhóm 2,4 cm nhận xét 3)
- Đại diện nhóm trình bày cm.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày, nhóm còn lại nhận xét bổ sung nếu có
b) Nhận xét (SGK tr 30)
- Học sinh rút ra các kết luận 
- Nhận xét và chính xác hóa kiến thức.
- Rút ra các nhận xét như SGK
- Quan sát hình vẽ 1.65 SGK tr.30
- Hs trả lời 
- Từ Ví Dụ 1 SGK
- Phép đồng dạng có được bằng cách thực hiện liên tiếp phép biến hình.
- Kết luận bài toán Kt bài cũ, phép biến hình nào biến M,N thành M’’,N’’ ?
Ví dụ 1 (SGK tr.30)
HĐ3 Giảng tính chất 
- Trong mp cho 3 điểm A,B,C thỏa AB + BC = AC và A’,B’,C’ là ảnh của A,B,C qua phép đồng dạng tỉ số k. CM A’B’ + B’C’ = A’C’.Từ đó nhận xét vị trí của B’ đối với A’,C’ ?
- Chia nhóm thực hiện bài toán.
- Trong mp cho 3 điểm A,B,C thỏa AB + BC = AC và A’,B’,C’ là ảnh của A,B,C qua phép đồng dạng tỉ số k. CM A’B’ + B’C’ = A’C’.Từ đó nhận xét vị trí của B’ đối với A’,C’ ?
- Đại diện nhóm trình bày cm.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày, nhóm còn lại nhận xét bổ sung nếu có
- Đọc tính chất của phép đồng dạng (SGK chuẩn trang 31)
- Hs phát biểu lại tính chất.
- Hình thành tính chất từ bài toán trên.
- Yêu cầu hs phát biểu lại tính chất.
2. Tính Chất
a) Tính Chất (SGK tr.31)
- Hs trả lời câu hỏi .
-Từ bài toán trên nếu B là trung điểm của đoạn AC thì B’ có là trung điểm của đoạn A’C’ ?
Quan sát hình vẽ trên bảng phụ.
- Nêu chú ý SGK
- Treo bảng phụ hình 1.66 SGK
Phát biểu chú ý SGK tr.31
b) Chú ý SGK
HĐ4 Hai Hình Đồng Dạng
- Đọc định nghĩa SGK tr.32
- Nêu định nghĩa hai hình đồng dạng.
3. Hình Đồng Dạng
a) Định nghĩa (SGK tr32)
- Quan sát ví dụ 2
- Trình bày ví dụ 2
b) Ví dụ 2 (SGK tr32)
- Quan sát ví dụ 3
- Trình bày ví dụ 3
c) Ví dụ 3 (SGK tr32)
HĐ5 Củng Cố 
- Hiểu rõ yêu cầu.
- Hai đường tròn (hai hình vuông, hai hình chữ nhật) bất kỳ có đồng dạng với nhau không ? 
Hai đường tròn (hai hình vuông, hai hình chữ nhật) bất kỳ có đồng dạng với nhau không ?
- Đại diện nhóm trả lời câu hỏi.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Yêu cầu thảo luận theo nhóm
- Yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày, nhóm còn lại nhận xét bổ sung nếu có
- Làm bài tập 1 tr.33
- Gọi hs làm bài 1 trang 33 SGK
- 1 hs lên bảng trình bày bài giải.
- Hs khác nhận xét bài làm của bạn, bổ sung nếu cần.
- Nhận xét và chính xác hóa kiến thức, cho điểm hs
Bài giải
- Về làm bài tập 2,3,4 SGK trang 33 
- Hướng dẫn giải các bài tập SGK tr. 33
- Về làm bài tập 2,3,4 SGK trang 33
TiÕt: 9 - 10
«n tËp ch­¬ng I. 
A. Môc ®Ých
B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh
 · ThÇy: S¸ch gi¸o khoa, S¸ch bµi tËp, gi¸o ¸n, th­íc kÎ ....
 · Trß: Vë, S¸ch gi¸o khoa, ®å dïng häc tËp ....
C. Ph©n phèi l­îng
	Bµi nµy chia lµm 2 tiÕt
	TiÕt 1: Tõ ®Çu ®Õn hÕt .
	TiÕt 2: PhÇn cßn l¹i vµ h­íng dÉn bµi tËp vÒ nhµ.
D. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng 
A. c¸c t×nh huèng häc tËp
T×nh huèng1: ¤n tËp c¸c tÝnh chÊt vÒ phÐp dêi h×nh vµ phÐp ®ång d¹ng th«ng qua ho¹t ®éng 1, 2, 3, 
T×nh huèng2: H×nh thµnh b¶ng tæng kÕt kiÕn thøc vÒ phÐp dêi h×nh vµ phÐp ®ång d¹ng thong qua c¸c ho¹t ®éng 5
B. TiÕn tr×nh giê d¹y:
T×nh huèng1: ¤n tËp c¸c tÝnh chÊt vÒ phÐp dêi h×nh vµ phÐp ®ång d¹ng th«ng qua 
 Ho¹t ®éng 1
T×m hiÓu nhÖm vô
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
- Dù kiÕn nhãm häc sinh
chó ý: cã thÓ cho phÐp häc sinh tù chän
- §äc hoÆc ph¸t ®Ò bµi cho häc sinh
- Giao nhiÖm vô cho tõng nhãm
+ HS Giái: B¾t ®Çu tõ c©u 3 ®Õn c©u 4
+ HS Khs: b¾t ®Çu tõ c©u 2 ®Õn c©u 3
+ HS trung b×nh: b¾t ®Çu tõ c©u 1 ®Õn c©u 2
- ChÐp hoÆc nhËn bµi tËp
- ®äc vµ nªu th¾c m¾c vÒ ®Çu bµi
- §Þnh h­íng c¸ch gi¶i bµi to¸n
Ho¹t ®éng 2
Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh gi¶i c©u ®Çu tiªn cã sù h­íng dÉn ®iÒu khiÓn cña gv 
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
- Giao nhiÖm vô vµ theo dâi ho¹t ®éng cña häc sinh, h­íng dÉn khi cÇn thiÕt
- NhËn vµ chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña 1 hoÆc 2 häc sinh hoµn thµnh nhiÖm vô ®Çutiªn
- §¸nh gi¸c kÕt qu¶ hoµn thµnh nhiÖm vô cña tõng häc sinh. Chó ýc¸c sai lÇm th­êng gÆp
- §­a ra lêi gi¶i ng¾n gän nhÊt cho c¶ líp
- H­íng dÉn c¸c gi¶i kh¸c coi nh­ bµi tËp vÒ nhµ
- Chó ý ph©n tÝch ®Ó häc sinh hiÓu c¸ch vËn dông phÐp biÕn h×nh khi gi¶i to¸n
- §äc ®Çu bµi c©u ®Çu tiªn ®­îc giao vµ nghiªmn cøu c¸ch gi¶i
- §éc lËp tiÕn hµnh gi¶i to¸n
- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gv khi ®· hoµn thµnh nhiÖm vô
- ChÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶
- Chó ý c¸ch gi¶i kh¸c
- Ghi nhí c¸ch vËn dông phÐp biÕn h×nh khi gi¶i to¸n
Ho¹t ®éng 3
Häc sinh ®éc lËp tiÕn hµnh gi¶i c©u thø hai cã sù h­íng dÉn ®iÒu khiÓn cña gv 
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
- Giao nhiÖm vô ë møc ®é khã kh¨n cao h¬n, theo dâi ho¹t ®éng cña häc sinh, h­íng dÉn khi cÇn thiÕt
- NhËn vµ chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña 1 hoÆc 2 häc sinh hoµn thµnh nhiÖm vô ®Çutiªn
- §¸nh gi¸c kÕt qu¶ hoµn thµnh nhiÖm vô cña tõng häc sinh. Chó ýc¸c sai lÇm th­êng gÆp
- §­a ra lêi gi¶i ng¾n gän nhÊt cho c¶ líp
- H­íng dÉn c¸c gi¶i kh¸c coi nh­ bµi tËp vÒ nhµ
- Chó ý ph©n tÝch ®Ó häc sinh hiÓu c¸ch vËn dông phÐp biÕn h×nh khi gi¶i to¸n
- §äc ®Çu bµi c©u ®Çu tiªn ®­îc giao vµ nghiªmn cøu c¸ch gi¶i
- §éc lËp tiÕn hµnh gi¶i to¸n
- Th«ng b¸o kÕt qu¶ cho gv khi ®· hoµn thµnh nhiÖm vô
- ChÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶
- Chó ý c¸ch gi¶i kh¸c
- Ghi nhí c¸ch vËn dông phÐp biÕn h×nh khi gi¶i to¸n
T×nh huèng2: H×nh thµnh b¶ng tæng kÕt kiÕn thøc vÒ phÐp dêi h×nh vµ phÐp ®ång d¹ng thong qua c¸c ho¹t ®éng 4
Ho¹t ®éng 4
B¶ng tãm t¾t kiÕn thøc
KiÕn thøc c¬ b¶n
1. phÐp biÕn h×nh:
a. mÆt ph¼ng, kÝ hiÖu (P), lµ mät tËp hîp ®iÓm.
- Quy t¾c ®Æt t­¬ng øng mçi ®iÓm M víi mét ®iÓm M’ x¸c ®Þnh trong cïng mét mÆt ph¼ng ®­îc gäi lµ phÐp biÕn h×nh
- Ng­êi ta th­êng kÝ hiÖu phÐp biÕn h×nh f. ViÕt 
- §iÓm M’ ®­îc gäi lµ ¶nh cña ®iÓm M vµ ®iÓm M ®­îc gäi lµ to¹ ¶nh cña ®iÓm M’ qua phÐp biÕn h×nh ®ã. ViÕt M’ = f(M) khi f biÕn ®iÓm M thµnh ®iÓm M’
b. phÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh chÝnh nã ®­îc gäi lµ phÐp ®ång nhÊt. KÝ hiÖu lµ e, ta cã e(M) = M víi mäi M Î (P)
c. tËp hîp H’ lµ c¸c ¶nh cña c¸c ®iÓm M thuéc h×nh H qua mét phÐp biÕn h×nh î­c gäi lµ ¶nh cña h×nh H vµ H×nh H ®­îc gäi lµ t¹o ¶nh cña h×nh H’ qua phÐp biÕn h×nh ®ã
2. phÐp dêi h×nh:
- PhÐp dêi h×nh lµ phÐp biÕn h×nh b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt k×
- C¸c phÐp tÞnh tiÕn, ®èi xøng trôc, Û t©m vµ phÐp quay lµ c¸c phÐp dêi h×nh
- Hai h×nh H vµ H’ ®­îc gäi lµ b»ng nhau nÕu cã mét phÐp dêi h×nh biÕn h×nh nµy thµnh h×nh kia
3. phÐp ®ång d¹ng
- phÐp ®ång d¹ng lµ phÐp biÕn h×nh sao cho nÕu M’, N’ lÇn l­ît lµ ¶nh cña M, N th× ta cã M’N’ = kMN víi k lµ mét è d­¬ng x¸c ®Þnh
- phÐp ®ång d¹ng b¶o toµn kh«ng kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt k×
- Hai h×nh H vµ H’ ®îc gäi lµ ®ång d¹ng víi nhgau nÕu cã mét phÐp ®ång d¹ng biÕn h×nh nµy thµnh h×nh kia
4. B¶ng tãm t¾t:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
- H­íng dÇn häc sinh c¸ch thnhµ lËp b¼ng tãm t¾
- Gv lµm mÉu ë mét phÐp biÕn h×nh nµo ®ã, sao ®ã yªi cÇu häc sinh tiÕn hnµh t­¬ng tù
- Sau khi häc sinh hoµn tÊt GV cho häc sinh tham kh¶o b¶ng chuyÓn ®æi ng«n ng÷ chó ý kh«ng cho häc sinh chÐp kªta qu¶ cã s½n trong b¶ng ®ã
- Yªu cÇn häc sinh tù hoµn thiÖn b¶ng
- Häc c¸ch thµnh lËp b¶ng tãm t¾t
- B¾t ch­íc theo mÉu
- Tù ho×an thiÖn b¶ng
Chó ý: GV h­íng dÉn häc sinh cã thÓ tù m×nh tßm t¾t ®­îc kiÐn thøc theo b¶ng sao
TT
Néi dung
PhÐp dêi h×nh trong mÆt ph¼ng 
PhÐp tÞnh tiÕn 
PhÐp ®èi xøng trôc d .§d
PhÐp ®èi xøng t©m O, §O
phÐp quay t©m O gãc a. Q(O; a)
1
®Þnh nghÜa
Trong mÆt ph¼ng (P) cho vÐct¬ , phÐp tÞnh tiÕn theo vÐct¬ lµ phÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh mét ®iÓm M’ x¸c ®Þnh sao cho: 
ViÕt theo kÝ hØÖu:
: M à M’
Û 
Trong mÆt ph¼ng (P) cho ®­êng th¼ng d, phÐp ®èi xøng trôc d lµ phÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh ®iÓm M’ x¸c ®Þnh sao cho:
ViÕt theo kÝ hiÖu:
§d: M à M’
Trong mÆt ph¼ng (P) cho ®iÓm O cè ®Þnh, phÐp ®èi xøng t©m lµ phÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh ®iÓm M’ x¸c ®Þnh sao cho
ViÕt theo kÝ hiÖu:
§o: M à M’
Û 
Trong mÆt ph¼ng (P) cho ®iÓm O cè ®Þnh vµ gãc l­îng gi¸c a, phÐp quay t©m O gãc quay a lµ phÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iÓm M thµnh ®iÓm M’ x¸c ®Þnh sao cho:
ViÕt theo kÝ hiÖu:
Q(O; a): M à M’
Û 
2
tÝnh chÊt ®Æc tr­ng
Þ 
§d: 
Þ 
Þ 
Þ 
3
C¸c bÊt biÕn
1. B¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm bÊt k×
2. B¶o toµn tÝnh th¼ng hµng vµ thø tù c¸c ®iÓm trªn mét ®­êng th¼ng 
3. B¶o toµn tÝnh song song cña hai ®­êng th¼ng
4. B¶o toµn ®é lín cña gãc
5. BiÕn mét h×nh H thnµh mét h×nh H’ b»ng nã
CHƯƠNG II : ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG TRONG KHÔNG GIAN
§1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐƯỜNG THẲNG VÀ MẶT PHẲNG.
TIẾT : 12 - 15
A. MỤC TIÊU.
1. Về kiến thức : 
Các tính chất thừa nhận và bước đầu biết dùng các tính chất này để chứng minh một số tính chất của HHKG.
Các điều kiện xác định mặt phẳng.
Các định nghĩa của hình chóp và hình tứ diện.
Cách vẽ hình biểu diễn của một hình đặc biệt là hình biểu diễn của hình chóp và hình tứ diện.
Cách xác định thiết diện của một hình chóp khi cắt bỡI một mặt phẳng nào đó.
2. Về kỹ năng : 
vẽ được hình biểu diễn của một số hình trong KG đơn giản.
xác định được giao tuyến của hai mặt phẳng, giao điểm của đường thănngr và mặt phẳng.
biết sử dụng giao tuyến của hai mặt phẳng để chứng minh 3 điểm thẳng hàng trong không gian.
3. Về tư duy thái độ : Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 
1. Chuẩn bị của GV : Các phiếu học tập, bảng phụ, hình mẫu, hình chóp, hình tứ diện.
2. Chuẩn bị của HS : Xem và soạn bài trước ở nhà.
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
 Về cơ bản sử dụng PPDH: trực quan, gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC .
HĐ của HS
HĐ của GV
Ghi bảng 
HĐ1 : Mở đầu về HHKG
- Nghe và hiểu nhiệm vụ.
- Điểm A thuộc mp, điểm B thuộc quả bóng nhưng không thuộc mp.
- Giả sử mặt bàn là một mp, dùng phấn chấm một điểm A trên mặt bàn và một điểm B trên quả bóng. 
- Điểm nào thuộc mp, diểm nào không thuộc mp?
- Hướng dẫn HS quan sát, nhận xét. 
I. Mở đầu về HHKG
 (SGK trang 40)
- Trang giấy, mặt bảng, mặt nước yên lặng, .
- Trong thực tế cho vài hình ảnh biểu diễn một phần mp trong KG ?
- Biểu diễn mp
- Trở lại vd1 gọi mp bàn là mp (P) 
- Điểm A thuộc mp(P) à kh: 
- Điểm B không thuộc mp(P) à kh: 
HĐ1: Quan sát hình 33 trả lời điểm A, B, C
- điểm A nằm trên mp(P)
- mp(P) chứa điểm A,.. 
Cách diễn đạt khác khi điểm ? 
- Cho HS xem hình lập phương, hướng dẫn HS quan sát nhận xét.
- hình biểu diễn củ một hình trong KG cần phảI tuân theo những quy tắc nào?
Hình Bd của một hình trong KG phảI tuân theo các quy tắc
(SGK trang 42)
HĐ2: 
- 1 HS vẽ một mp và một đường thẳng xuyên qua nó các bạn khác nhận xét.
HĐ2:
Tính chất thừa nhận 1
II. CÁC TÍNH CHẤT THỪA NHẬN CỦA HHKG
(Sgk Trang 42)
- Đọc SGK trang 42
- Duy nhất một đường thẳng AB.
- Với 2 điểm A, B phân biệt cho trước xác định bao nhiêu đường thẳng?
- Đọc SGK trang 42
Tính chất thừa nhận 2
(Sgk Trang 42)
Tính chất thừa nhận 3
(Sgk Trang 43)
Tính chất thừa nhận 4
(Sgk Trang 43)
- đ thẳng d đi qua 2 điểm A, B.
- Đường thẳng d nằm trong mp (P).
- mp(P) đi qua đường thẳng d
Định lí 1:
- Chođiểm, và A, B phân biệt theo tính chất 1 ta xác định được diều gì?
- Kết luận gì về đường thẳng d?
- Có thể diễn đạt cách khác?
(Sgk Trang 44)
HĐ3: 
- Cần tìm 2 điểm chung phân biệt của 2 mp: S và điểm O
- KL: Giao tuyến của 2mp là đường thẳng SO.
-Điểm chung thứ 2 là : S
- 
1. Tìm giao tuyến của 2 mp (SAC) và (SBD)?
- Tìm điểm chung thứ nhất (dễ thấy).
- Tìm điểm chung thứ 2?
2. Tìm giao tuyến của 2mp (SAB) và (SCD)?
- I là điểm chung thứ nhất.
- Tìm điểm chung thứ 2
- H là điểm chung của 2 mp (A’B’C’) và (ABC)
- là điểm H
KL: + Giao điểm của B’C’ và mp(ABC) là điểm I.
 + Giao điểm của A’C’ và mp(ABC) là điểm J.
- H, I, J cùng thuộc mp (ABC)
và lần lược thuộc các đ thẳng A’B’, B’C’, A’C’.
- KL: H, I, J thẳng hàng.
Vd1: 
a) 
- Kết luận điều gì về điểm H?
- Kết luận: giao điểm của A’B’ và mp (ABC)?
b) Xác định các điểm H, I, J thuộc mp nào và các đường thẳng nào?
- Theo tính chất thừa nhận 4 kết luận.
(SGK trang 45)
Chú ý 1: 
(SGK trang 45)
HĐ3: Điều kiện xác định mp
- 3 điểm không thẳng hàng (thừa nhận 1).
- 1 đt và 1 điểm nằm ngoài đt (thừa nhận 1).
- 2 đt cát nhau. 
- Từ các phần đã học tìm các đk để xác định mp.
- Hướng dẫn HS suy luận tìm ra đk.
Kh ;(ABC)
Kh ;(A, a)
Kh ;(a, b)
HĐ4: Hình chóp và hình tứ diện.
- Đọc SGK, tìm hiểu trả lời câu hỏi
ĐN: cho HS xem h.chóp mẫu để xác định số cạnh, mặt đáy, cạnh bên, mặt bên,...
- (SGK trang 47)
- kh: 
S.A1A2A3 (h.chóp tam giác).
S.A1A2A3A4 (h ình chóp tứ giác).
H Đ4: 
- không vì số cạnh bên và số cạnh đáy bằng nhau. 
- có 8 mặt bên và 1 mặt đáy.
- Quan sát hình mẫu hướng dẫn HS trả lời.
- Cách tìm t