Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 15: Luyện tập về giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt

Tiết 15 
LUYỆN TẬP VỀ GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
A. MỤC TIÊU: 
Giúp HS:
- Nâng cao nhận thức về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
- Biết phân định đúng sai khi nói vè viết theo những đòi hỏi của việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
B. PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN:
-Phát vấn, nêu vấn đề, tạo tình huống, thảo luận nhóm, thuyết giảng
-SGK, SGV, Giáo án, Bảng phụ,
-Giáo án điện tử:
C. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Kiểm tra bài cũ:
*Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
GHI CHÚ
HĐ1:Ôn lại kiến thức cũ: ( 5’ phút)
TT1:-Muốn giữ gìn sự trong sáng TV, khi nói và viết phải tránh sai những lỗi nào?
-Gọi HS trả lời, bổ sung
-GV nhận xét, hệ thống lại
HĐ2:Tổ chức làm BT: (30 phút)
TT1:Đọc yêu cầu các BT
TT2:-GV hướng dẫn, phân 4 nhóm gồm 4HS 1 nhóm, thảo luận trả lời yêu cầu của BT.
Nhóm1: BT1
Nhóm 2: BT2
Nhóm 3: BT3
Nhóm 4: BT4
TT3: Gọi HS các nhóm trả lời, HS các nhóm khác bổ sung.
TT4: GV nhận xét, hệ thống lại, biểu dương các nhóm làm BT tốt, các HS tích cực, phát biểu xây dựng bài tốt.
HĐ3: Củng cố:(5 phút)
TT1:Hướng dẫn HS chơi trò chơi Giải đáp ô chữ. 
TT2:HS trả lời-> Tìm ra từ chìa khoá: Trong sáng để giáo dục, khắc sâu cho HS có nhận thức đúng đắn về việc sử dụng TV.
Câu 1: Xác định câu nào có hiện tượng viết không đúng chuẩn tiếng Việt ?
a.-Phải biết xử dụng hợp lí kinh phí được cấp. (1)
-Phải biết sử dụng hợp lí kinh phí được cấp. (2)
b.-Sau 120 phút thi đấu, hai đội hoà 1-1, phải phân thắng bại bằng đá luân lưu 11 mét. (1)
-Sau 120 phút thi đấu, hai đội hoà 1-1, phải phân thắng bại bằng đá luân phiên 11 mét. (2)
c.-Với sự cố gắng ấy đã đem lại cho em những kết quả đáng khích lệ. (1)
-Sự cố gắng ấy đã đem lại cho em những kết quả đáng khích lệ. (2)
* Lỗi:	
a(1) : xử dụng : sai chính tả
b(2): luân phiên : sai dùng từ
c(1): sai ngữ pháp, thiếu chủ ngữ
*Dùng đúng : câu a(2), b(1), c(2)
Câu 2: Chỉ ra hiện tượng lạm dụng tiếng nước ngoài và hiện tượng trùng nghĩa:
-Nhiều fans hâm mộ đã ra sân bay đón đội tuyển Việt Nam thắng lợi trở về.(1)
-Liên hoan festival nghệ thuật Tây Nguyên được tổ chức ở thành phố Buôn Ma Thuột (2)
* Lỗi:
- Lạm dụng tiếng nước ngoài : fans, festival
 - Trùng nghĩa: 
+fans: nhiều người hâm mộ trùng nghĩa nhiều fans hâm mộ 
+festival : liên hoan, lễ hội trùng nghĩa (Liên hoan festival )
*Sử dụng đúng: 
+ Nhiều người hâm mộ đã ra sân bay đón đội tuyển Việt Nam thắng lợi trở về.
+ Liên hoan nghệ thuật Tây Nguyên được tổ chức ở thành phố Buôn Ma Thuột.
Câu 3: Chỉ ra những từ ngữ dùng sai trong những câu sau và sửa lại cho đúng:
-Xã em có mười người được bầu là Bà mẹ Việt Nam anh hùng.(1)
-Chiều qua, lớp em họp để phong mức kỉ luật cho các bạn vừa dính vụ ẩu đả trước cửa trường.(2)
-Vừa qua, một thuyền đánh cá đã vớt lên từ đáy biển nhiều kỷ vật của chiến tranh.(3)
* Lỗi:
-Dùng từ sai: bầu, phong, kỉ vật
+ Bầu là chọn bằng cách bỏ phiếu hoặc biểu quyết để giao cho làm 	đại biểu, giữ một chức vụ
+ Phong là ban tặng chức vị, danh hiệu, quân hàm.
+ Kỉ vật là vật kỉ niệm, khác với di vật (vật để lại của thời đã qua) 	
*Sửa đúng: 
+ Bầu -> phong
+ Phong -> đề nghị
+ Kỉ vật -> di vật
Câu 4: Chỉ ra những chỗ không hợp lí và sửa lại cho đúng:
-,đến đêm, còn lại duy nhất hai chị em, Thuý Kiều đã “trao duyên” cho Thuý Vân.(1)
-Có thể đơn cử tên tuổi nhiều nhà văn, nhà thơ tiêu biểu (2)
-Thanh niên phải tuyên chiến với tệ nạn mại dâm, ma tuý, tội phạm.(3)
* Lỗi: Không hợp lí, dùng sai lỗi diễn đạt không chính xác về lô gích nghĩa của từ của câu.
 + Duy nhất không thể đi liền với hai ( chị em)
+ Đơn cử không đi với nhiều
+ Tội phạm bao gồm cả tội phạm ma tuý	
*Sửa đúng: 
-Sau khi “Việc nhà đã tạm thong dong”, đến đêm, còn lại hai chị em, Thuý Kiều đã “trao duyên” cho Thuý Vân.
-Có thể nêu lên tên tuổi nhiều nhà văn, nhà thơ tiêu biểu trong văn học trung đại Việt Nam như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Khuyến.
-Thanh niên phải tuyên chiến với tệ nạn mại dâm, ma tuý và các tội phạm khác.
Nếu sử dụng giáo án điện tử.
HĐ1: Ôn lại kiến thức cũ.
TT1:-Muốn giữ gìn sự trong sáng TV, khi nói và viết phải tránh sai những lỗi nào?
-Gọi HS trả lời, bổ sung
-GV nhận xét, hệ thống lại. 
TT2:GV hiển thị slide 3
HĐ2:Tổ chức HS trò chơi: Cuộc thi Hành trình Bảo vệ tiếng Việt.
TT1: Tổ chức phần thi:Tìm lỗi để sửa -slide 3 và các slide liên kết
-Hiển thị nội dung các câu hỏi ở SGK
-Hiển thị các slide liên kết khi HS trả lời câu hỏi.
TT2: Tổ chức phần thi: Giải đáp ô chữ -slide 6 và các slide liên kết
-Hiển thị nội dung các câu hỏi ở SGK
-Hiển thị các slide liên kết khi HS trả lời câu hỏi.
(Xem phần này như hoạt động củng cố để HS nắm vững kiến thức bài học và có nhận thức đúng đắn về việc sử dụng TV) 
*Dặn dò: 	
-Làm bài tập 2 –SGK (câu 3, 4) trang 80 
- Viết bài văn ngắn ( khoảng 2 trang giấy ) về đề tài: “Học sinh với vấn đề an toàn giao thông”
-Nắm vững các kỹ năng sử dụng tiếng Việt và rèn luyện cách sử dụng tiếng Việt đúng chuẩn .
-Chuẩn bị làm bài văn số 1. Chú ý ôn lại kiến thức làm văn NLXH, các kỹ năng làm bài văn NLXH.