Hóa học - Tiết 52: Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử độ hụt khối

NGÀY MAI BẮT ĐẦU TỪ HÔM NAY TRƯỜNG THPT LÝ TỰ TRỌNG -KHÁNH HOÀ GV: PHẠM THỊ PHƯỢNG NGÀY MAI BẮT ĐẦU TỪ HÔM NAY TRƯỜNG THPT LÝ TỰ TRỌNG -KHÁNH HOÀ GV: PHẠM THỊ PHƯỢNG KiỂM TRA BÀI CŨ:Câu 1:Khi nguồn sáng chuyển động , tốc độ truyền ánh sáng trong chân không có giá trị :Nhỏ hơn cLớn hơn c.Lớn hơn hoặc nhỏ hơn c , phụ thuộc vào phương truyền và tốc độ của nguồn Luôn bằng c ,không phụ thuộc vào phương truyền và tốc độ của nguồnABCDĐÚNG SAI SAI SAICâu 2: Hệ thức Anhxtanh giữa khối lượng và năng lượng là:E= m/c2E=mcE=mc2E=m/cDĐÚNGCBA SAI SAI SAICâu 3:Tính năng lượng của hạt electrôn khi chuyển động với vận tốc v= 2,6.108m/s .≈ 71,71.10-15J ≈ 30,76.10-15J≈ 40,95.10-15J≈ 10,19.10-15JDĐÚNG SAIABC SAI SAIBÀI 52CẤU TẠO CỦA HẠT NHÂN NGUYÊN TỬNỘI DUNG 1/ Cấu tạo hạt nhân .Nuclôn .2/Đồng vị .3/ Đơn vị khối lượng nguyên tử .4/Năng lượng liên kết .1/ Cấu tạo hạt nhân -Nuclôn:a/ Cấu tạo hạt nhân :Hạt nhân của nguyên tố X ở số thứ tự Z , số khối A trong bảng HTTH có cấu tạo như thế nào ?Gồm : Các Nuclôn: *Z hạt prôtôn :p ( q= +Ze) mp=1,67493.10-27kg *N=(A-Z) hạt nơtrôn q=0 ; mn =1,67493.10-27 kgVậy có bao nhiêu nuclôn trong một hạt nhân ?Một hạt nhân sẽ có A hạt nuclôn , gồm:*Z hạt prôtôn.*(A-Z) hạt nơtrôn Số thứ tự Z của nguyên tố X cho biết gì ?Số khối A của nguyên tố X cho biết gì ?Số thứ tự Z cho biết số hạt prôtôn Số khối A xác định số nuclônTìm số Nuclôn và số p , n của hạt nhân nguyên tố Nitơ ?Số khối là A=14 => 14 nuclôn ;Số thứ tự là Z=7 7p =>N= 14-7 N= 7nb/ Kí hiệu hạt nhân :Hoặc c/ Kích thước hạt nhân :Quả cầu R= 1,2.10-15.A1/3 (m)2. Đồng vị :*Định nghĩa :Những nguyên tử mà hạt nhân có cùng số prôtôn ( cùng số thứ tự Z) , nhưng khác số nơtrôn ( khác số khối A)Đồng vị là gì ?Ví dụ :: Có 11N = 6p+5n ;Có 12N = 6p+6nCó 13N = 6p+7n;Có 14N = 6p+8nĐồng vị không bền , có tính phóng xạ Có 1N= 1p + 0nCó 2N= 1p + 1n :: đơtêriCó 3N= 1p + 2n:: tritiHyđrô có 3 đồng vị :3/ Đơn vị khối lượng nguyên tử:Từ hệ thức Anhxtanh :Khối lượng đo bằng đơn vị gì ?*kg *đơn vị khối lượng nguyên tử: u 1u= mC12 /12E= mc2 => m= E/c2 => Đơn vị khối lượng MeV/c2 1u= 931,5 MeV/c2 4/ Năng lượng liên kết :Thành phần hạt nhân gồm có ?Lực tương tác giữa các hạt trong nhân ?Các prôtôn đẩy nhau ,nhưng thực tế Các p và các n vẫn hút nhau , chứng tỏ gì ?Lực hút giữa các nuclôn với nhau rất lớn so với lực đẩy giữa các p => giữ được các nuclôn liên kết với nhau => lực hạt nhân Lực hạt nhân :là lực hút rất mạnh giữa các hạt nuclôn trong nhân , xuất hiện khi khoảng cách giữa chúng ≤ 10-15 m Muốn phá vỡ hạt nhân thì làm thế nào ?Năng lượng cần phải cung cấp tối thiểu là bao nhiêu ?Năng lượng nghỉ của hạt nhân :E= mhn.c2(1)Năng lượng nghỉ của các nuclôn sau khi phá vỡ liên kết :E0=[Zmp+(A-Z)mn] .c2 E0 > E (2)Khi phá vỡ hạt nhân ,Năng lượng nghỉ đã tăng bao nhiêu ?ΔE = [Zmp+(A-Z)mn -mhn]c2 => năng lượng cung cấp =>Năng lượng liên kết Wlk Δm = [Zmp+(A-Z)mn -mhn]=> Độ hụt khối lượng Năng lượng liên kết cho A hạt nuclôn :Wlk = Δm.c2 - Năng lượng liên kết riêng: Năng lượng liên kết dùng cho 1 nuclôn :Wlk /A- Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân càng lớn => càng bền TÓM TẮT NỘI DUNG BÀI HỌC *Nguyên tố X ở số thứ tự Z , có số khối A trong bảng HTTH thì hạt nhân của nó : +Kí hiệu Z hạt prôtôn N =(A-Z) hạt nơtrôn +Có A hạt nuclôn trong đó :+Bán kính hạt nhân : R= 1,2.10-15 .A1/3 (m) +Đồng vị :Những nguyên tử mà hạt nhân có cùng số prôtôn ( cùng số thứ tự Z) , nhưng khác số nơtrôn ( khác số khối)Đơn vị khối lượng nguyên tử:1u= 931,5MeV/c2.* Lực hạt nhân là lực hút rất mạnh giữa các nuclôn khi khoảng cách giữa chúng ≤ 10-15 m.*Độ hụt khối là độ giảm khối lượng khi các nuclôn riêng rẽ liên kết lại thành hạt nhân =>khối lượng không bảo toàn . *Năng lượng liên kết cho A hạt nuclôn :Wlk = Δm.c2Δm = [Zmp +(A-Z)mn –mhn ]*Năng lượng liên kết cho 1 hạt nuclôn gọi là :Năng lượng liên kết riêng :Wlk /ACÂU HỎI CỦNG CỐ :Câu1:Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo bởi các :Prôtôn Nơtrôn Prôtôn và electrônPrôtôn và nơtrôn ABCDĐÚNG SAI SAI SAICÂU HỎI CỦNG CỐ :Câu 2: Đồng vị là những nguyên tử mà hạt nhân chứa : Cùng số prôtôn Z , số electrôn khác nhau Cùng số nơtrôn N , số prôtôn Z khác nhau Cùng số nơtrôn Z , số nuclôn N khác nhauCùng số prôtôn Z , số nơtrôn N khác nhauABCDĐÚNG SAI SAI SAICÂU HỎI CỦNG CỐ :Câu 3: Đơn vị khối lượng nguyên tử là :Khối lượng của hạt nhân nguyên tử HyđrôKhối lượng của một nguyên tử hyđrô1/12 khối lượng nguyên tử các bon1/12 khối lượng nguyên tử các bon 12ABCDĐÚNG SAI SAI SAICÂU HỎI CỦNG CỐ :Câu 4: Điều nào đúng khi nói về :Năng lượng liên kết riêng của một hạt nhân :Năng lượng cần cung cấp cho A nuclôn tách ra riêng rẽ.Càng lớn thì hạt nhân càng kém bền ;Những hạt nhân có số khối càng lớn càng bềnNăng lượng cần cung cấp cho 1 nuclôn tách ra riêng rẽ.ABCDĐÚNG SAI SAI SAIBÀI TẬP CỦNG CỐ :Câu 5: Hạt nhân đơtêri có khối lượng 2,0136u, Tính năng lượng liên kết của hạt nhân này ?Cho mp = 1,007276u ; mn = 1,008665u Giải : Khối lượng các nuclôn khi riêng rẽ cần để tạo hạt nhân đơtêri :m0=mp+ mn=(1,007276+ 1,008665)u=2,015941uNăng lượng liên kết hạt nhân :Wlk= (m0 – mhn)c2 Wlk = (2,015941-2,0136) u.c2 =0,002341uc2 Wlk= 0,002341.931,5= 2,18MeVBÀI TẬP VỀ NHÀ CÁC BÀI TẬP SGK/265-266 BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT CHÚC CÁC EM HỌC TỐT KiỂM TRA BÀI CŨ